پیروزیهای حزب آلترناتیو «آافد» یا «جایگزینی برای آلمان» در انتخابات ایالتی فدرال این کشور باعث نگرانی ائتلاف حاکم دموکراتمسیحی به رهبری آنگلا مرکل، صدراعظم شده است تا جایی که هفته گذشته، میشائیل مولر، شهردار برلین برای برانگیختن رعب و وحشت عمومی علیه آلترناتیوها، محبوبیت آنها را نشانهای برای «ظهور دوباره راستگرایی و نازیها در آلمان» خواند. همچنین نظرسنجیهای جمعه گذشته نشان داد این حزب نوخاسته بیش از همیشه هوادار پیدا کرده که این محبوبیت حاصل واکنش اجتماعی به سیاست درهای باز آنگلا مرکل و رسیدن یک میلیون پناهنده در سال گذشته به آلمان است. نتیجه این سیاست به وجود آمدن بحران پناهجویان در آلمان بود که خود مرکل دیروز رسما اعتراف کرد نمیتواند آن را کنترل کند. در چنین شرایطی اظهار نظر«یورگ مویتن» رهبر مذکر حزب«آافد» – به موازات رهبر مونث آن «فراوکه پتری» - که پس از پیروزی در
مکلنبرگ - ورپومرن آرزو کرد کشورش از دست مرکل خلاص شود، بر آتش خشم دولتیها بنزین ریخت. اما حتی احزاب اپوزیسیون شامل حزب سوسیال دموکرات و ائتلاف مخالف جناح چپ (دیلینک) و سبزها در بوندستاگ هم با اینکه از ریزش آرای ائتلاف حاکم سود میبرند، همانند مرکل و دولتمردانش «جایگزینی برای آلمان» را خطرناک توصیف کرده و آن را افراطگرا میخوانند. حزب آلترناتیو که در اصل یک حزب محافظهکار دست راستی است و حتی همانند 2 حزب تشکیلدهنده دولت، «سیدییو» و «اسسییو» ارزشهای سنتی و مسیحی را نمایندگی میکند، در ماههای اخیر توانسته کرسیهای قابلتوجهی در پارلمانهای 5 ایالت از 16 ایالت فدرال آلمان به دست آورد. بویژه آخرین دستاوردهای آنها برای کسب کرسی در پارلمانهای ساکسونی و مکلنبرگ - ورپومرن و برلین (اگرچه در انتخابات هیچیک از این ایالتها حزب اول نشدند) باعث شده پیشبینیها درباره سقوط تاج و تخت 11 ساله خانم صدراعظم قوت بگیرد. بویژه پیروزیهای نمادین در ایالت شمالی شرقی مکلنبرگ - ورپومرن که آنگلا مرکل در آن بزرگ شده و شکستن بخش مهمی از آرای حزب مرکل در ایالت پایتخت که باعث شد پیشتازی حزب حاکم در مرکز قدرتش برلین به پایان برسد. مرکل اگرچه مسؤولیت شکستهای حزبش را پذیرفته اما همزمان جنگ تبلیغاتی وسیعی را برای بدنام ساختن «آافد» به راه انداخته است. او این حزب را که 3 سال پیش توسط متحدان سابقش در وزارت کشور تاسیس شده، در ارتباط با جریان نژادپرستانه پگیدا خوانده و همچنین از سازمان اطلاعات آلمان خواسته بر این حزب نظارت کند. او همچنین با این شعار که «چگونه میتوان مجدداً اعتماد مردم را جلب کرد؟» درصدد چرخشهای اساسی در سیاست درهای باز خود به روی پناهجویان است و در هفتههای اخیر شمشیر را برای اخراج پناهجویان از رو بسته است. اما رسانههای جریان اصلی آلمان در حالی همصدا با احزاب حاکم و اپوزیسیون، جریان رو به گسترش آلترناتیو در میان ژرمنهای طبقه متوسط را شبیه نئونازیها میخوانند که به نظر میرسد این جریان محصول یک نارضایتی عمومی از نسخهبرداری سیاستهای کلیشهای اتحادیه اروپا توسط نظام حاکم بر آلمان است. «آافد» همزمان مطالبات نسلهای نو و بازنشسته ژرمنهایی را نمایندگی میکند که در مقابل تحولات شتابان اتحادیه اروپایی میخواهند از هویت ملیشان دفاع کنند اما در عین حال نمیتوان منکر شد که برخی شعارهایش مانند سربازی اجباری برای مردان یا حق نگهداری و حمل اسلحه بیشتر متاثر از جمهوریخواهان آمریکاست تا بدلهای اروپاییاش.
جریان حاکم ،«جایگزینی برای آلمان» را صرفا به عنوان دشمن مهاجران و مسلمانان معرفی میکند حال آنکه این حزب بشدت از نظام واحد یورو هم انتقاد میکند و خواهان بیشتر شدن نقش سنتی خانوادهها در تربیت کودکان، سختگیری در طلاق، سختگیری یا ممنوعیت سقط جنین، راهاندازی نیروگاههای اتمی و عدم سرمایهگذاری در رابطه با گرمایش زمین و ایجاد رسانههای دولتی نیز است. «آافد» که 3 سال پیش توسط «آلکساندر گاولاند» یک روزنامه نگار برجسته راهاندازی شد که متحد سابق دولت فعلی و از مقامات سابق وزارت کشور بود، محبوبیتی غیر قابل انکار دارد که اصلا بعید نیست آرزوی مویتن، رهبر مذکرش را برای به زیر کشیدن مرکل و جناحش از قدرت محقق کند. اما تحلیلگران معتقدند جریان آلترناتیو تنها قادر است آرای بخشی از حامیان سوسیالدموکراتها و مرکل را بریزاند و آنها را به نفع خود جمع کند اما قادر به پیروزی بر رقبای بزرگ خود نیست و تنها میتواند جاده را برای به قدرت رسیدن اتحاد سوسیالدموکراتهای آلمان احتمالا در ائتلاف با جناح چپ(دی لینک) و سبزهای پارلمان
هموار کند.
آخرین دور انتخابات ایالتی آلمان در برلین کاملا گویای این موضوع بود. حزب سوسیالدموکرات با ۲۲ درصد آرا، بیشترین کرسیهای پارلمان محلی پایتخت را پس از سالها از چنگ دولتیها درآورد.حزب دموکراتمسیحی آنگلا مرکل نیز در حالی تنها به ۹/۱۷ درصد قناعت کرد که آرای ۶/۱۳ درصدی حزب آلترناتیو در برلین نشان میدهد آنها مشخصا طیف مهمی از محافظهکاران حامی دولت فعلی را به سوی خود کشیدهاند. با این وجود«آافد» در انتخابات برلین پس از حزب چپها(۶/۱۵ درصد) و حزب سبزها (۴/۱۵ درصد) پنجم شد و تنها بالاتر از حزب دموکراتهای آزاد(۶/۶ درصد) قرار گرفت.
لیبرالیسم در خطر
در نهایت خطری که از جانب «آ اف د» در آلمان، جریانهای سیاسی عمدتا لیبرال حاکم بر کشورهای اتحادیه اروپا را تهدید میکند، میل آن به ائتلاف با دیگر احزاب ملیگرا و منتقد یورو در پارلمان اروپا مثل حزب آزادی اتریش و جبهه ملی فرانسه است. این در حالی است که در آستانه انتخابات پارلمانی تکراری اتریش، حزب آزادی این کشور با مواضعی شبیهآلترناتیوهای آلمان بختی مساوی با حزب حاکم دارد. همچنین کمتر از 8 ماه تا انتخابات ریاست جمهوری فرانسه باقی مانده که در آن جبهه ملی فرانسه به رهبری مارین لوپن، هم حزب سوسیالیست حاکم و هم رقیب راستگرایش جنبش مردمی را به چالش کشیده است. حتی اگر همه این جریانهای ملیگرای جدید در کشورشان به پیروزی نرسند، باز هم ائتلافی میان آنها در پارلمان اروپا، سیاستهای متمرکز فعلی اتحادیه اروپا را تهدید میکند. قطعا این به بازگشت اروپا به عصر پیش از جنگ دوم جهانی منجر نمیشود اما دست کم در کوتاهمدت لیبرالیسم افسارگسیختهای را که باعث سلطه آمریکاییها بر اروپا شده به نفع ملیگرایی و حکومتهای مرکزی مقتدرتر و مستقلتر از پیش، پس میزند.