گروه اقتصادی: با وجودی که دولتمردان و دستاندرکاران بانک مرکزی ثبات نرخ ارز را دستاورد خود میدانند اما طبق گزارشهای موجود نرخ ارز در چند سال اخیر بتدریج بالا رفته است، چرا که دولت قصد دارد ارز را تکنرخی کند با این وجود دولت درصدد است با افزایش تدریجی نرخ ارز دولتی، فاصله قیمتی این کالا را در بازار کم کند اما چنین شگردی تاکنون نتوانسته مانع از افزایش نرخ دلار در بازار آزاد شود.
نرخ دلار آزاد در طول سال ۹۵ در مقایسه با پایان سال ۹۴ معادل ۲۹۵ تومان افزایش داشته و از ۳۳۰۰ تومان در اسفند ۹۴ به مرز ۳۶۰۰ تومان رسیده است. بنابراین گزارش، در روزهای اخیر، نرخ دلار در بازار آزاد به مرز 3600 تومان رسید و نرخ یورو 4030 تومان و درهم 982 تومان و لیر ترکیه ۱۲۱۰ تومان معامله شد. اگرچه در روز سهشنبه 13 مهر 95 بار دیگر به کانال 3500 و ثبت نرخ 3595 تومان رسید اما پیشبینی کارشناسان حکایت از آن دارد که به دنبال افزایش تدریجی نرخ دلار رسمی در بازار آزاد نیز نرخ دلار بتدریج افزایش خواهد یافت. بانک مرکزی روز سهشنبه هفته جاری، نرخ رسمی 22 ارز را افزایش و 14 ارز را کاهش داد و نرخ 3 ارز هم بدون تغییر بوده است. نرخ رسمی دلار با 9/2تومان افزایش 9/3151 تومان، پوند با 29تومان افت قیمت 4047 تومان و یورو با 5/8 تومان کاهش 2/3529 تومان قیمتگذاری شد. این نکته نشان میدهد نرخ رسمی دلار در ماههای اخیر روند صعودی خود را حفظ کرده و به 3152 تومان رسیده و فاصله آن با نرخ بازار آزاد که 3595 تومان است به 443 تومان رسیده است. این در حالی است که دولت اعلام کرده تا پایان سال جاری قصد دارد ارز را تکنرخی کند و این موضوع به این معناست که فاصله نرخ رسمی و آزاد باید به سمت صفر میل کند. اما نرخهای 6 ماه اول سال نشان میدهد فاصله 2 نرخ ارز رسمی و آزاد همواره رقمی بین 420 تا 450 تومان بوده است. نرخ دلار آزاد در طول سال 95 در مقایسه با پایان سال 94 معادل 295 تومان افزایش داشته و از 3300 تومان در اسفند 94 به مرز 3600 تومان رسیده است. نرخ رسمی دلار نیز از 2909 به 3152 تومان رسیده و 243 تومان افزایش داشته است. روشن است اگرچه فاصله افزایش 2 نرخ رسمی و آزاد دلار نزدیک به هم بوده اما نرخ بازار آزاد فاصله بیشتری دارد و افزایش بیشتری نسبت به سال 94 داشته است. بر این اساس، برای کاهش فاصله 2 نرخ رسمی و آزاد که در سال 94 معادل 391 تومان بوده و اکنون به 443 تومان افزایش یافته، بانک مرکزی باید افزایش بیشتری در نرخ رسمی خود داشته باشد یا با کنترل بازار آزاد، نرخهای رسمی و آزاد را به هم نزدیک کند.
عباس ناصری، کارشناس و فعال بازار ارز در این زمینه میگوید: بهطور سنتی نرخ دلار آزاد تابع ارز رسمی و مبادلهای بوده و به هر میزان که نرخ مبادلهای یا رسمی افزایش داشته، نرخ دلار آزاد نیز متاثر از آن افزایش داشته است. براین اساس مهمترین اقدام کنترل عرضه و تقاضاست و تا زمانی که نرخ دلار در برابر سایر ارزها افزایش دارد و بازار ارز متاثر از درآمدهای ارزی و میزان تقاضاست، تنها نمیتوان با افزایش تدریجی نرخ رسمی، فاصله آزاد و رسمی را کم کرد و به یکسانسازی ارز اقدام کرد.
وی ادامه داد: به نظر میرسد آنچه به یکسانسازی ارز میتواند کمک کند، پذیرش واقعیت بازار است، پذیرش این نکته که نرخ دلار تمایل به افزایش دارد و در 3 سال اخیر متناسب با نرخ تورم افزایش نداشته است و نمیتوان این نرخ را بیش از این کنترل کرد و در ماههای آینده باید انتظار رشد نرخ دلار را داشت لذا نرخ رسمی ارز باید بیش از این افزایش یابد تا فاصله با نرخ دلار آزاد را کاهش دهد زیرا به هر میزان که اندک اندک به نرخ رسمی افزوده میشود نرخ آزاد فاصله بیشتری میگیرد و افزایش بیشتری دارد. براین اساس، با پذیرش این نکته که دلار باید متناسب با تورم بالا برود، باید یکسانسازی نرخ ارز را اجرایی کنند و با افزایش بیشتر نرخ رسمی، فاصله 2 نرخ را کاهش دهند. در غیر این صورت این فاصله 450 تومانی همچنان ادامه خواهد داشت و نرخها به صورت کنترلشده افزایش خواهد یافت.
متوسط قیمت فروش سکه تمام بهار آزادی در بازار آزاد شـهر تهـران بـا طرح قدیم به یکمیلیون و 108هزار و 500 تومان و با طرح جدید به یکمیلیون و 110هزار و 700 تومان رسـید کـه در مقایسـه بـا مـاه قبـل هر یک 1/2 درصد و نسبت به ماه مشابه سال 1394، 6/25 درصد افـزایش نشـان میدهد. در 5 ماه اول سال 1395 متوسط قیمت فروش سکه تمـامبهـار آزادی در بـازار آزاد شـهر تهران یکمیلیون و 55 هزار تومان بـود کـه نسـبت بـه دوره مشـابه سال 1394 معادل 8/14درصد افزایش یافته است.
همچنین در مرداد ماه 1395 متوسط قیمت فروش یک دلار آمریکا و یک یورو در بازار آزاد شهر تهران به ترتیب 7/3537 تومان و 1/3590 تومان بود که نسبت به ماه قبل دلار یک درصد و یورو 7/0 درصد و در مقایســـه بـــا مـــاه مشـــابه ســـال 1394 بـــه ترتیـــب 6درصد و 1/7 درصد افـــزایش داشته است. علاوه براین در 5 ماه اول سال 1395 متوسط قیمت فروش یک دلار آمریکا و یک یورو در بازار آزاد شهر تهران به ترتیب 3493 تومان و 5/3936 تومان بـود کـه نسـبت بـه دوره مشـابه سـال قبـل دلار 2/5درصد و یورو 7درصد افزایش داشته است. همچنین نرخ طلا و سکه نیز متاثر از بازار جهانی با کاهش مواجه شده و با کاهش نزدیک به 9دلاری قیمت اونس در بازار جهانی طلا به 1309دلار و 10سنت رسید، همچنین هر گرم طلای ۱۸عیار ۱۱۳هزار و ۳۵۶تومان قیمتگذاری شده است.