روز گذشته نخستین بخش سخنرانی حجتالاسلام دکتر رضا غلامی با موضوع اسلام و جهانیشدن در «وطنامروز» منتشر شد. اینک واپسین بخش از این سخنرانی را میخوانید.
***
در هر صورت، انقلاب اسلامی مثل هر پدیده بزرگ تاریخی، نقش مقدمه ساز را برای انقلاب حضرت مهدی(عج) خواهد داشت. البته باید این مطلب مهم را عرض کنم که گرچه جهانیشدن اسلامیِ پیش از ظهور در طول جهانیشدن اسلامی بعد از ظهور است اما این جهانیشدن کجا و آن جهانیشدن کجا. ما شک نداریم که فتح بسیاری از قلل رفیعی که اسلام برای ما ترسیم نموده، تنها با حضور معصوم (ع) و در دوران ظهور منجی(عج) ممکن است.
کسانی که در انقلاب اسلامی امتحان خوبی پس ندادهاند در دوران ظهور جایگاهی ندارند
در این جا لازم میدانم یک تذکر ضروری عرض کنم و آن اینکه، همانطور که امام(ره) میفرمایند، این انقلاب مقدمه انقلاب حضرت صاحبالامر(عج) است و لذا عدهای باید بدانند اگر در این دوران که در نوع خود دوران منحصر بهفردی است، کوتاهی کنند یا نسبت به انجام مسؤولیتهای خود تحت رهبریهای ولیفقیه و نایب امام زمان(عج)، بیتفاوت باشند یا خدای ناکرده منحرف شوند، قطعاً در دوره پرعظمت ظهور، هیچ جایگاهی نخواهند داشت. بنابراین، کار خالصانه و مجاهدانه برای انقلاب آن هم درچارچوب هدایتهای ولیفقیه، آزمون بزرگی است برای کسانی که به مهدویت میاندیشند.
سبک زندگی اسلامی رو به گسترش است
من در این قسمت از بحث، قصد دارم به تعدادی از علائم زمینهای درباره شکل گیری جهانیشدن اسلامی با محوریت انقلاب اسلامی بپردازم. اولین علامت، افزایش روزافزون طرفداران انقلاب اسلامی در میان توده مردم است. دومین علامت، بروز موجهای تازهای از بیداری اسلامی است که انقلاب اسلامی در شکلگیری آن نقش منحصر بهفردی داشته است. سومین علامت، جمعیت فزاینده مسلمانان در جهان است. امروز حتی غربیها از افزایش جمعیت مسلمانان در کشورهای خودشان بشدت نگرانند. البته توجه داشته باشید که افزایش جمعیت مسلمانان صرفاً ناشی از موالید نیست بلکه بخش مهمی از آن به روی آوردن مردم جهان به اسلام است. چهارمین علامت، گسترش سبک زندگی اسلامی در جهان است. در این زمینه هم نباید جزءنگر بود. با یک کلاننگری میتوان دریافت سبک زندگی اسلامی رشد چشمگیری پیدا کرده است. اساساً یکی از دلایل روآوردن به اسلام همین سبک زندگی مترقی اسلامی است. لذا افزایش جمعیت با گسترش سبک زندگی رابطه متقابل دارد. پنجمین علامت، نفوذ نرم انقلاب اسلامی در اقصی نقاط جهان است. از آسیا و آفریقا تا اروپا و آمریکا. علامت ششم، پیشرفتهای اعجاب آور جمهوری اسلامی بهرغم تمام فشارهای غرب طی 35 سال اخیر است. این پیشرفتها نه تنها برای مسلمانان جهان امیدبخش بوده بلکه قدرت اسلام در ایجاد آبادانی، رفاه و عدالت را به رخ جهانیان کشیده است. به نظر من، حتی اگر میبینیم امروز آرمان شکلگیری تمدن نوین اسلامی دوباره زنده شده است، این برمیگردد به همین پیشرفتهای بزرگ جمهوری اسلامی که مطمئنا اگر فشارهای غرب نبود، چندین برابر الان بود.
نگاه واقعبینانه جهانیشدن اسلامی به فناوری
در این مرحله از بحث، قصد دارم به نسبت فناوری با جهانیشدن اسلامی اشاره کنم که در جای خود موضوع مهمی است. باید توجه داشت رویکرد جهانیشدن اسلامی به فناوریها اعم از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی و مطلق فناوری، یک رویکرد واقع بینانه است. ما بهطور کل میتوانیم فناوریها را به دو بخش عمده تقسیم کنیم. بخش اول فناوریهایی که متأثر از جهان بینی الحادی و افکار شرورانه، صرفاً کارکرد منفی و مضر دارند. به بیان دیگر، شالوده این فناوریها که درصد کمی از فناوریها را شامل میشوند، معارض فرهنگ و اندیشه اسلامی است. بخش دوم فناوریها که عمده فناوریها را شامل میشوند، فناوریهایی هستند که هرچند ممکن است متأثر از جهان بینی الحادی باشند اما صرفاً کارکرد منفی و مضر ندارند لذا میتوان از آنها بهره مثبت و مفید داشت. ما معتقدیم در جهانیشدن اسلامی، باید از قسم دوم فناوریها حداکثر بهره را به نفع اسلام و انقلاب اسلامی برد. البته نوآوریهای فناورانه زیر چتر جهانبینی اسلامی موضوع دیگری است که در جای خود باید مورد توجه قرار گیرد. حتی بنده میخواهم عرض کنم، هیچ دلیلی نداریم که در جهانیشدن اسلامیِ دوران ظهور، از فناوریهای رایج که دستاورد بشریت است استفاده نشود هرچند مطمئنیم در آن دوران، روشها و ابزارهای جدیدی هم که فهم آن برای ذهن ما دشوار است به صحنه خواهد آمد.
احتیاط در استفاده از فناوریهای وارداتی شرط عقل است
نکتهای را لازم میدانم در اینجا عرض کنم و آن ضرورت احتیاط در بهرهبرداری از فناوریهای جدید وارداتی است. بعضی تصور میکنند دستپاچه شدن در برابر هر نوع فناوریای و در دسترس قرار دادن بیقید و شرط آن، به منزله مترقی بودن است، لکن میخواهم عرض کنم اصلا اینگونه نیست. بویژه برای کشورهایی مثل ما که همواره در معرض تهدید بودهاند. ما باید با چشم باز فناوریهای وارداتی را بررسی کنیم و از اقدامات متهورانه در این زمینه که حاکی از بیعقل بودن است، پرهیز کنیم. اخیراً یکی از مسؤولان فرهنگی گفته بود چطور در یک زمانی استفاده عمومی از ویدئو یا فاکس را ممنوع کرده بودند و امروز این قضیه برای ما مضحک است، امروز فیلترکردن فیسبوک هم از منطق درستی برخوردار نیست. من به این آقای مسؤول که در این چند ماهی که بر سرکار آمده شخصیت خود را در حد وکیل یک سایت صهیونیستی تنزل داده عرض میکنم از کجا معلوم که ممنوعیت ویدئو یا فاکس در زمان خودش منطقی نبوده است؟ مهم این است که بدانیم ما در قبال بهداشت و سلامت فرهنگی جامعه مسؤولیم و نمیتوانیم بیحساب پای هر فناوری را در کشور باز کنیم. البته درباره شبکههای اجتماعی، باید توجه داشت که الان در کشور چندین شبکه اجتماعی موفق وجود دارد؛ جای سؤال است که این آقایان چرا از این سایتهای وطنی حمایت نمیکنند؟
هندسه قدرت جهانی به نفع اسلام
در حال تحول است
در جمعبندی عرایضم، مایلم این مطلب را عرض کنم که بدون تردید هندسه قدرت جهانی عوض شده است. دیگر غرب در این هندسه نقش اول را ندارد بلکه همانطور که عرض کردم، دنیای اسلام با محوریت انقلاب اسلامی در آن سهم تعیینکنندهای پیدا کرده است. البته باید این مطلب را متذکر شوم که تغییر هندسه قدرت به نفع جهان اسلام یا شکلگیری جهانیشدن اسلامی، به منزله بیاثرشدن غرب و عدم مزاحمت از سوی آن برای مردم جهان خاصه مسلمانان نیست، بلکه منظور به حاشیه رفتن آنها در این هندسه است والا یکی از اقتضائات زندگی اینجهانی، حضور و جولان جریان باطل است. مطلبی که در پایان به آن اشاره میکنم، این است که حضور محوری اسلام در هندسه قدرت جهانی یک پیامد جدی خواهد داشت و آن، مقدمشدن قدرت فرهنگی به قدرت اقتصادی و نظامی است که شرح آن محتاج فرصت دیگری است.