عبدالباری عطوان*: اگر گزارش‌های مرکز مطالعات استراتژیک «فیریل» در برلین درباره وجود طرح ناتو برای حمله به ارتش سوریه و انهدام فرودگاه‌ها و مراکز فرماندهی آن طی حملات هوایی - که با استفاده از 800 جنگنده، مشارکت 14 کشور و شلیک موشک‌های توماهوک از پایگاه‌های آمریکایی در منطقه خلیج‌فارس صورت می‌گیرد - صحت داشته باشد، می‌توانیم بگوییم که در آستانه جنگ جهانی سوم قرار گرفته‌ایم و تنها امید آن است که «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری آمریکا برای متوقف کردن آن [طرح] وارد عمل شود. این طرح مشابه طرح‌های سازمان ناتو است؛ آن‌هنگام‌که 20 سال پیش صربستان را بمباران کرد، در سال 1998  عملیات «روباه صحرا» علیه عراق را اجرا و همچنین در سال 2011 لیبی را بمباران کرد و بزودی روی ارتش سوریه تمرکز و از اهداف نظامی روسیه اجتناب خواهد شد.
تعجب‌آور یا دور از ذهن نیست که افشای اطلاعات این طرح از جانب یک مرکز مطالعات آلمانی در سایه جنگ سرد کنونی میان مسکو و واشنگتن باشد ولی هر کسی‌که مطبوعات آمریکایی، بویژه واشنگتن‌پست و وال‌استریت ژورنال را پیگیری کند اینگونه استنباط می‌کند که احتمال جنگ بسیار بیشتر از احتمال صلح است یا طبق نظریه «برنارد هنری لوی» فیلسوف فرانسوی، این جنگ پیش‌بینی شده به‌منظور صلح است(!) واشنگتن‌پست تأکید کرد، شورای امنیت ملی ایالات متحده آمریکا شامل شماری از ژنرال‌های ارتش و سازمان‌های امنیتی و اطلاعاتی و همچنین کارشناسانی از وزارتخانه‌های خارجه و دفاع، از مدت‌ها پیش روی بررسی حملاتی «محدود» علیه نظام سوریه و ارتش آن متمرکز شده‌اند تا این نظام را به تغییر رفتارش در قبال آتش‌بس در منطقه حلب و ثمربخش کردن گفت‌وگوها با آن، تحت فشار قرار دهند. در این میان، جان مک‌کین، نامزد سابق انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و رئیس کمیته امور نیروهای مسلح سنای آمریکا، روز سه‌شنبه مقاله‌ای تحت عنوان «اسد را الان متوقف کنید یا جنگ چندین ساله را پیش‌بینی کنید» در روزنامه وال‌استریت ژورنال نوشت که مفهوم کلی آن این بود: منهدم کردن هواپیماهای سوریه و تجهیز معارضان به تسلیحات پیشرفته. کارشناسان نظامی در لندن از احتمال وقوع حملات سری هوایی بدون اعلام قبلی در سوریه، سخن می‌گویند، در حالی‌که جان کری، وزیر خارجه آمریکا از «حملات محدود» و بدون انتظار برای صدور قطعنامه‌ای از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد جهت مشروعیت‌بخشی به آنچه‌ مشابه آن برای لیبی و کویت اتفاق افتاد، سخن می‌گوید. بدون تردید، روسیه به فضل داشتن دستگاه اطلاعاتی قوی، از این طرح‌ها، اهداف و نیات آمریکا در سوریه آگاه است و استقرار 2 ناو جنگی جدید روسیه در دریای مدیترانه برای پیوستن به ناو هواپیمابر آن در این منطقه و همچنین تحکیم و تقویت توان دفاعی سوریه با استفاده از موشک‌های بسیار پیشرفته «اس 300» بیانگر آگاهی روسیه از این امر است و بعید نیست که این موشک‌ها در اختیار ارتش سوریه برای مقابله با هرگونه حملات آمریکایی قرار بگیرد. خانم والنتینا ماتوینکو، رئیس شورای فدراسیون روسیه تلاش «برخی طرف‌ها» برای اتخاذ تدابیری نظامی جهت «سرنگون کردن دولت بشار اسد و تجزیه سوریه به فدرال‌هایی» را رد نکرد. او این اظهارات را در تایید بیانیه روز سه‌شنبه وزارت خارجه روسیه مطرح کرد. کشورهایی که جنگنده‌های آنها در این حملات هوایی- که از اردن و پایگاه هوایی «اینجرلیک» ترکیه آغاز خواهد شد- مشارکت می‌کنند، هرگز نیروهای زمینی اعزام نخواهند کرد، چرا که هدف از این حملات، فلج کردن نیروی هوایی سوریه و بسترسازی برای پیشروی نیروهای معارض مسلح سوری و به دست گرفتن زمام امور در عرصه میدانی است. در همه این طرح‌ها این واقعیت با صراحت نادیده گرفته شده است که عملیات مشابه در صربستان، عراق و کویت موفقیت‌آمیز بود؛ زیرا آمریکا به عنوان ابرقدرت و بدون هرگونه رقابتی از سوی روسیه و چین در میدان حضور داشت. این درحالی است که روسیه کنونی روسیه 20 سال پیش نیست و بعید است اقدام آمریکا به بمباران مواضع ارتش سوریه و فرودگاه‌های آن و نیز ترور مقام‌های نظامی این کشور به‌منظور تغییر نظام را به تماشا بنشیند. شاید برخی بگویند که ما در میزان تعهد دستگاه رهبری روسیه به دفاع از همپیمان سوری خود مبالغه می‌کنیم ولی نباید فراموش کرد که روسیه در این میان تنها نیست بلکه جزئی از یک مجموعه بین‌المللی و منطقه‌ای است که شکست آن یا متحدانش در سوریه به مثابه شکست کل این مجموعه خواهد بود.
*تحلیلگر برجسته جهان عرب