printlogo


کد خبر: 165999تاریخ: 1395/7/25 00:00
جنجال بر سر فرم و محتوا در «هفت»
فراستی: آن چیزی که من و شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، فرم معنادار است

برنامه سینمایی «هفت» بامداد شنبه 24 مهرماه با موضوع بررسی مولفه‌های فرمی سینمای دینی روی آنتن زنده شبکه 3 سیما رفت.  به گزارش «وطن امروز»، این برنامه در میزگردی با حضور مسعود فراستی، محمدتقی فهیم و حسین سلطان‌محمدی به بررسی مولفه‌های فرمی سینمای دینی پرداخت. حسین سلطان‌محمدی در ابتدا گفت: فرم در زبان سینما از اهمیت بسیاری برخوردار است اما در عین حال محتوا و مضمون نیز به نظر من در سینمای دینی یا حماسی از اهمیت بسیاری برخوردار است. کشمکش جامعه امروز ما فراتر از سینماست و دعوا، دعوای محتواست. اینکه چه چیز را در قالب محدود تصویر می‌خواهیم منتقل کنیم؟!  در ادامه محمدتقی فهیم، منتقد سینما نیز افزود: دعوای فرم و محتوا، دعوای من و مسعود فراستی نیست. دعوای تاریخ سینماست. به عقیده من آسیبی که فرمالیسم به هنر زده است، کمتر از محتواگراها نیست اما واقعیت این است که این دعوا پس از انقلاب آسیب بیشتری به ما زد. در دوره‌ای مدیریت سینمایی ما محتوازدگی بسیاری داشت و در عین حال تعریف دقیقی هم از سینمای دینی یا اخلاقی نداشت. در ادامه مسعود فراستی بیان داشت: هنر حرف نیست. هنر جواب به یک پرسش نیست. هنر گزاره نیست. هنر شیوه گزاردن است. هنر دانش نیز نیست. اگر هنر قرار است دانشی باشد، دانش شیوه دانستن است! وقتی شعر حافظ را می‌خوانیم چیزی که به ما منتقل می‌کند، خود شعر حافظ است. شعر درباره بیرون یا تفصیلی بر جهان نیست. یک پیشنهاد جاندار درباره جهان است. وی ادامه داد: اساسا تجربه‌ای که ما از یک اثر هنری می‌کنیم، تجربه‌ای از یک فرم است. وقتی موسیقی گوش می‌دهیم، یک فرم هماهنگ پیچیده را تجربه می‌کنیم. هر کدام از مدیوم‌های هنری با فرم خود چیزی را منتقل می‌کنند. آن چیز، چیزی بیرون از خودشان نیست، خودشان است. اساسا اگر از فرم حرکت نکنیم تا به مقصد برسیم، پس از چه چیز حرف می‌زنیم؟ آیا بیرون از فرم، چیزی وجود دارد که قبل از فرم بوده است؟ اینچنین نیست. فراستی با بیان آنکه من بین تاثیرگذاری و زیبایی، قطعا تاثیرگذاری را انتخاب می‌کنم، افزود: اما آن چیزی که من و شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، فرم معنادار است. آن محتوایی که مدنظر شماست اگر با میانجی فرم نباشد، اصلا محتوا نیست! فهیم ادامه داد: من درباره فیلم «ابد و یک روز» یا «جدایی نادر از سیمین» یا درباره همین فیلم امروز اصغر فرهادی یعنی «فروشنده» هم معتقدم فرم خوبی دارند، اما با محتوای آنها مخالفم. اما فراستی «ابد و یک روز» را به عنوان یک فیلم «ضدملی» خواند. چرا؟ این فیلم فرمش بد بود یا محتوا؟ خود فراستی بارها در «هفت» گفته است که مخالف فیلم ضدملی است، این حرف فرم است یا محتوا؟ فراستی پاسخ داد: فرم این فیلم مشکل دارد. نکته اساسی این است که ما در هنر، در قلمرو حس و دل هستیم. در قلمرو سر و عقل نیستیم. در قلمرو حس بودن، یعنی در قلمرو فرم هستیم. فراستی با بیان آنکه محتوا وجود ندارد، ادامه داد: این موضوع است که وجود دارد. فرم موضوع را به اندازه‌ای که می‌گیرد، به محتوا تبدیل می‌کند. «بچه‌های آسمان» نه موضوع، نه تم و نه محتوای آن دینی نیست. موسیقی، حرکت دوربین و صحنه‌سازی به‌گونه‌ای است که فیلم را دینی می‌کند و به من حس دینی می‌دهد و الا دیالوگ «خدا» و نماز و... فیلم را دینی نمی‌کند. این موضوع یا «چه» نیست که فیلم را دینی می‌کند، این حال فیلم و «چگونه» است که فیلم را دینی می‌کند. فهیم بیان داشت: اما فیلم «بچه‌های آسمان» اساسا تمش براساس پارادیم اجتماعی ماست و تم فیلم یعنی عدالت‌طلبی همان «چه» یا محتواست.


Page Generated in 0/0148 sec