گروه اقتصادی: افزایش آب‌بها و رقم‌های عجیب و غریب در قبوض مشترکان تعجب همگان را در پی داشته است. به گزارش «وطن‌امروز»، سازمان آب و فاضلاب بندهای فراوانی برای محاسبه قبوض خود دارد اما جالب اینکه در قبوض مشترکان میزان تعرفه‌ عوارض و مالیات و آبونمان همواره از مبلغ آب‌بها بیشتر می‌شود. چند مخاطب «وطن‌امروز» با ارسال قبوض آب خود از موارد بیشمار برای محاسبه آب‌بها گله کرده‌اند و آن را نامفهوم می‌دانند. در دولت یازدهم میزان نهایی قبوض آب حداقل 4 بار دستخوش تغییرات شده و هزینه آن افزایش پیدا کرده است. مشترکان جز هزینه‌هایی که برای احداث فاضلاب شهری پرداخت می‌کنند باید هزینه دفع فاضلاب را هم بپردازند. در قبوض آب 7 مورد برای محاسبه مبلغ قبض وجود دارد که آب‌بها فقط یکی از آنهاست و این مبلغ به همراه کارمزد دفع فاضلاب، آبونمان آب، آبونمان فاضلاب، مالیات، تبصره و سهم آبفای روستایی محاسبه می‌شود. مسؤولان وزارت نیرو نیز بارها و بارها اعلام کرده‌اند که آب‌بها افزایش پیدا نکرده و نمی‌کند و در حالی که دولت آب‌بها را 2 سال است افزایش نداده اما تا توانسته تبصره و بند به آن اضافه کرده و مبلغ نهایی افزایش پیدا کرده است. در یک سال گذشته 2 بار قبوض آب تغییر داشته است که آخرین مورد از افزایش هزینه‌ها نیز از خرداد امسال اعمال شده و آن افزایش نرخ سهم آبفای روستایی بود. مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور از دریافت 15 ریال برای اجرای پروژه‌های آب و فاضلاب روستایی در اولین قبض ارسالی برای مشترکان خبر داد. حمیدرضا جانباز با اشاره به ابلاغیه‌ای درباره دریافت 15 ریال از مشترکان گفت: از سال 1393 این مبلغ از مشترکان دریافت می‌شود که البته در سال ابتدای اجرای این طرح تنها مبلغ 10 ریال اخذ می‌شد. وی با بیان اینکه سال گذشته از این طریق 32 میلیارد تومان درآمد حاصل شد، اظهار کرد: تمام این مبلغ به اسناد خزانه واریز و براساس توافق با سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به طور کامل برای پروژه‌های آب و فاضلاب روستایی هزینه می‌شود. مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در پاسخ به این سوال که چرا باید این مبالغ از قبوض حاصل شود، گفت: در تمام دنیا هزینه خدمات از خود مردم اخذ می‌شود و همچنین علاوه بر اینکه این مساله یک قانون است قطعا برای شهرنشینان نیز منفعت‌هایی را به دنبال خواهد داشت. به گفته جانباز، اگر مردم روستایی حداقل امکانات همچون آب را نداشته باشند اقدام به مهاجرت به اطراف شهرها می‌کنند که این مساله نیز زیان‌هایی را با خود به همراه خواهد داشت. وی با بیان اینکه این مساله می‌تواند موجب کاهش مهاجرت از روستا به شهر شود، اظهار کرد: این مساله تنها معطوف به حوزه آب نمی‌شود بلکه در بخش راه نیز این اتفاق می‌افتد.
آب هست اما گران است
همه موافق افزایش نرخ آب برای مشترکان پرمصرف هستند و کسی دوست ندارد پرمصرف‌ها هزینه‌ کم بپردازند اما تبصره‌ها و بندهای عجیب و غریب در قبوض موجب شده است که میزان عوارض و کارمزدهای آب از خود آ‌ب‌بها بیشتر شود تا یک قبض ناموزون را شاهد باشیم. این موضوع که دولتی‌ها همواره اصرار دارند آب را گران نمی‌کنند اما به جای افزایش آب‌بها موارد دیگری را وارد قبوض می‌کنند نیز نمی‌تواند در راستای اعتمادسازی باشد و بهتر است مسؤولان با شفافیت بیشتری درباره قبوض خدماتی اظهارنظر کنند.
آب‌بها چگونه محاسبه می‌شود
سال گذشته اعلام شد عناوین جدیدی روی قبوض آب درج خواهد شد.
در قبوض آب صادر شده که در آبان‌ماه سال گذشته توزیع شده بود و میزان بهای آب مصرفی تا مهرماه سال گذشته را نشان می‌داد، مبلغ قبض آب براساس 4 پارامتر که عبارت بود از آب‌بها، مبلغ دفع فاضلاب، مالیات و سهم آبفای روستایی محاسبه شده بود. این رویه‌ای بود که از زمان اجرای فاز اول هدفمندی یارانه‌ها در آذرماه 89 اجرایی شده بود و تا ماه گذشته ادامه داشت اما در قبوض پاییز سال گذشته، این پارامترها به 7 پارامتر رسید؛ پارامتر آب‌بها به صورت گذشته باقی ماند، مبلغ دفع فاضلاب به کارمزد دفع فاضلاب تغییر نام داد و آبونمان آب و آبونمان فاضلاب به قبوض اضافه شد. مالیات و سهم آبفای روستایی نیز مثل گذشته باقی ماند. همچنین پارامتری به عنوان تبصره 2 آب‌بها به قبوض آب اضافه شد.
نحوه محاسبه قبوض آب بدین شرح است:
آب‌بها: مبنای محاسبه آب‌بهای هر مشترک در فرمول نهایی، «متوسط مصرف ماهانه مشترک» است که در «قیمت نسبت به مازاد» ضرب شده و از این حاصلضرب، عددی ثابت که در فرمول از پیش تعیین شده وجود دارد، کسر می‌شود. پس از این برای محاسبه میزان هزینه قابل پرداخت مشترک، این عدد در ضریب شهر محل استفاده ضرب می‌شود. در این رویه‌ محاسبه، برای هر استان یک جدول مجزا تعریف شده که اعداد ثابت در این جداول متفاوت است. اما به صورت کلی مبلغ کل آب‌بها با این فرمول کلی قابل محاسبه است؛ مصرف یک‌ماهه یک واحد(لیتر)=30× مصرف دوره تقسیم بر مدت دوره× واحد مسکونی. همچنین مبلغ کل آب‌بهای قابل پرداخت با فرمول: مالیات بر ارزش افزوده+ مدت دوره تقسم بر  30 × تعداد واحد مسکونی×مبلغ آب‌بهای یک‌ماهه یک واحد قابل محاسبه است. از سوی دیگر مبلغ کل آب‌بها در ضریب شهر محل استفاده ضرب می‌شود که به آن ضریب تعدیل شهری می‌گویند. این ضرایب از سوی شرکت آبفا اعلام می‌شود. به عنوان مثال ضریب تعدیل شهری برای شهر تهران عدد 32/1 است. این رقم برای سایر شهرها متفاوت است. برای برخی شهرها این ضریب زیر عدد یک و برای برخی شهرها بالای عدد یک است.
کارمزد دفع فاضلاب: به میزان 70 درصد مبلغ کل آب‌بهای مصرفی محاسبه و تعیین می‌شود.
آبونمان آب و آبونمان فاضلاب: آبونمان مشترکان خانگی و غیرخانگی آب اعم از اینکه مشترک مصرف داشته یا نداشته باشد، به ازای هر واحد ماهانه مبلغ 10 هزار ریال تعیین می‌شود. آبونمان فاضلاب نیز معادل آبونمان آب است.
مالیات: 8 درصد صورتحساب نهایی به عنوان مالیات محاسبه می‌شود.
تبصره 2 آب‌بها: معادل 10 درصد آب‌بها به عنوان تبصره 2 ماده واحده قانون ایجاد تسهیلات برای توسعه طرح‌های فاضلاب و بازسازی شبکه‌های آب شهری محاسبه می‌شود، این رقم در شهرهایی که طرح فاضلاب در حال مطالعه یا اجراست، از مشترکانی که از بودجه عمومی دولت استفاده نمی‌کنند اخذ و صرف توسعه طرح‌های فاضلاب می‌شود.
سهم آبفای روستایی: به ازای هر مترمکعب مصرف آب، مبلغ 15 ‌ریال به عنوان سهم آبفای روستایی محاسبه می‌شود.