قدیمیترین معدن شمال ایران پس از سالها وقفه در حالی به چرخه تولید بازمیگردد و بهرهبرداری از آن بزودی آغاز میشود که به اعتقاد کارشناسان بهرهبرداری سنتی از معادن ادامه دارد. معدن گلندرود از قدیمیترین معادن شمال ایران بوده که قدمت آن به سال ۱۳۱۱ هجری شمسی برمیگردد. این معدن که در سال ۱۳۸۳ به بخش خصوصی واگذار شده بود، در سال ۱۳۹۳ مجدداً به شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران واگذار شد. محمدپور، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران در گفتوگو با مهر درباره قدیمیترین معدن شمال ایران میگوید: ۴۰۰ عدد آرک هماکنون در این معدن مستقر شده که ۴۰ عدد واگن و دیگر اقلام معدنی در هفته آینده برای بهرهبرداری هر چه بهتر از معدن گلندرود در آن استقرار خواهد یافت. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران تصریح کرد: سرجمع استخراج زغالسنگ از این معدن در طول ۱۳ سال گذشته تقریباً ۱۰ هزار تن بوده اما با تجهیز این معدن و بهرهبرداری جدید پیشبینی میشود تا پایان سال ۱۵ هزار تن از این معدن استخراج زغال داشته باشیم که میتواند سهم عمدهای در تهیه زغالسنگ در سطح استانهای شمالی و کشور داشته باشد. وجود 13 نوع ماده معدنی در استان در حالی است که کمتوجهی به فرآوری مواد معدنی از مهمترین چالشهای فراروی استان مازندران است. مدیرکل سابق حفاظت محیطزیست مازندران با بیان اینکه معادن استان به فرآوری توجهی ندارند، گفت: در استان معدن نداریم بلکه کوهفروشی میکنیم. ناصر مهردادی بر لزوم تجهیز معادن به فناوریهای پیشرفته در بخش معدن و حفظ و حراست از محیطزیست تاکید کرد و گفت: در استان مازندران شرایط بینظیری را در بخشهای مختلف شاهد هستیم و تمام مناطق چهارگانه زیستمحیطی در استان وجود دارد. وی با اظهار اینکه چرا رودخانههای ما زلال نیست، گفت: سنگشکنها و معادن در بسیاری از مناطق سبب میشود تا رودخانهها زلال نباشد و هدف این است که رودخانهها عاری از آلودگی و زلال باشند و باید بخشهای مختلف در این زمینه همکاری داشته باشند. یدالله عبدی، نایبرئیس انجمن معدن استان مازندران نیز در اینباره خواستار تشکیل کارگروه تخصصی متشکل از دستگاههای مختلف برای بررسی مشکلات بخش معدن در استان شد و گفت: بازدید دورهای از بخش معدن میتواند تأثیرگذار باشد ولی متأسفانه سیکل حمایتی در این بخش معیوب است و تاکنون نتیجه نگرفتهایم. وی افزود: در بخش معدن، سنگها تقسیمبندی میشود و اگر بخواهیم روی شن، ماسه و سنگهای نیمهسخت متمرکز شویم باید به آییننامه قانون ایمنی توجه کنیم. نایبرئیس انجمن معدن استان مازندران با اشاره به ریزش معادن و بروز خسارتهایی در این بخش یادآور شد: اختصاص یک هکتار عرصه برای معدن ناکافی بوده و نیازها را تأمین نمیکند. در زمینه محیطزیست به دلیل آنکه مناطق چهارگانه تعریف شده است، مشکل چندانی نداریم ولی در حوزه منابع طبیعی نیازمند رفع مسائل هستیم. عبدی بیان داشت: برای مناطق فاقد پوشش گیاهی و جنگلی در استان نیازمند حمایت متولیان امر در بخشهای مختلف هستیم تا آسیبی به طبیعت و محیطزیست وارد نشود. بنا به این گزارش، بیگمان یکی از صنایع پویا که نقش مهمی را در توسعه اقتصادی مناطق ایفا میکند، صنایع معدنی است. معادنی که یکی از راههای توسعه سریع در کشورهای در حال توسعه است. سوادکوه نیز با قرار گرفتن در دامان البرز، علاوه بر مناظر زیبا، دارای معادن بسیاری است، اما با وجود گذر دهههای متمادی از بهرهبرداری این معادن، در سلسلهمراتب روند توسعه درون کشوری و منطقهای، مازندران هنوز جزو مناطق توسعهنیافته و محروم محسوب میشود. در کنار این توسعهنیافتگی، فعالیتهای معدنی به علت تولید مواد آلاینده، اثرات زیستمحیطی بسیاری بر منابع آب، خاک و هوا میگذارد. در این میان، معادن روباز، علاوه بر اثرات زیستمحیطی منجر به تغییر در جلوههای بصری طبیعی منطقه نیز میشوند. استفاده از معادن به خاطر آنکه یک منبع تمامشدنی است، موقتی است، اما اثرات تخریبی آن بلندمدت است و امکان برگشت خودبهخودی محیط به وضع اولیه منتفی است، از اینرو باید به منظور کاستن اثرات تخریبی، احیا صورت گیرد و احیا نیز وقتی ممکن است که میان سیاستهای زیستمحیطی و صنعت و معدن تعامل وجود داشته باشد و توسعه پایدار مدنظر باشد. شاید در گذشتههای دور، کوههای بسیاری از میان رفتند تا اهرام قد بکشند و تمدنها شکل بگیرند، اما امروز بقای تمدنها برای سدههای آینده، به حفظ کوههای باقیمانده گره خورده است.