اسدالله خسروی: با وجودی که کارگزاران بورس در تمام دنیا حق معامله در تالار شیشه‌ای را ندارند اما متاسفانه در ایران برخی کارگزاران که اطلاعات دقیق و شفافی از روند داخل شرکت‌های بورس دارند این بازار را در دست گرفته و هیچ وقت آن را ترک نمی‌کنند. به گزارش «وطن امروز» نبود قوانین شفاف و
به روز در بازار سرمایه موجب شده است منافع بورس فقط به عده‌ای خاص برسد و خیلی‌ها که عضو این بازار مهم اقتصادی هستند در حاشیه قرار گیرند. به طور مثال دیروز سهام شرکت آسان‌پرداخت به بازار سرمایه آمد اما 40 درصد سهام اولیه آن به کارکنان آن تعلق گرفت که این روند از دید کارشناسان عقلایی و منطقی به نظر نمی‌رسد، چرا که هرگونه عرضه اولیه چون با سود قابل توجهی همراه است سهامداران عمده آن را خود شرکت‌های واگذارکننده پوشش می‌دهند. یک کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره اینکه چرا بخش عمده سهام اولیه عرضه شرکت‌ها به بورس همیشه به کارکنان آن شرکت می‌رسد، گفت: از لحاظ قانونی کسی نمی‌تواند جلوی این معاملات را بگیرد، چرا که قانون بازار سرمایه در کشور شفاف نیست بنابراین کارگزاران شرکت‌ها و خود مدیران و کارکنان یک شرکت در عرضه اولیه همیشه برنده آن معامله هستند. دکتر حسن اعتضادی تصریح کرد: با وجودی که نامه‌های متعددی به وزارت اقتصاد، سازمان بورس و سازمان بازرسی کل کشور برای رسیدگی و اصلاح ساختار بازار سرمایه ارائه داده‌ام اما متاسفانه هنوز جواب نگرفته‌ام. وی افزود: مانیتورینگ بورس بسیار ضعیف است و کنترل آنچنانی بر آن وجود ندارد و این در حالی است که باید کسانی مدیریت و نظارت چنین مجموعه‌ای را در دست بگیرند که از مکانیزم بورس به طور کامل مطلع و آگاه باشند تا خدای ناخواسته زدوبندی در عرضه سهام رخ ندهد. این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: تا زمانی که کارگزاران شرکت‌های بورس به عنوان بازاریاب و معامله‌گر در بازار سرمایه باشند نمی‌توان بازار سرمایه را بازار شفاف و درستی دانست. در همین حال، مدیرعامل شرکت بورس در حالی از تغییر روش عرضه اولیه سهام از 2 ماه آینده خبر داده که تغییر رویه در تخصیص سهمیه عرضه اولیه دیروز را موقتی عنوان کرده است و به این نکته نیز اشاره نکرده که چرا این تغییر رویه صرفا مختص عرضه اولیه «آپ» است؟ مسائلی چون «افزایش ناگهانی و یکباره سفارش‌های خرید در هنگام عرضه‌های اولیه و وجود اختلال در سیستم معاملات آنلاینی‌ها و قطع شدن اینترنت عده زیادی از معامله‌گران و در نتیجه عدم دسترسی بسیاری از متقاضیان به خرید سهام عرضه اولیه»، موضوعاتی است که مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران با یکی از رسانه‌ها برای توجیه تغییر رویه در تخصیص سهمیه در عرضه اولیه دیروز شرکت آسان پرداخت پرشین به معامله‌گران آنلاین آورده است.  از سوی دیگر مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران بر این نکته تاکید کرده است که «برخلاف روال معمول بورس‌های دنیا که براساس کارگزارمحوری فعالیت می‌کنند، در بورس ایران روال جاری براساس مشتری‌محوری بوده و رویه‌ها بر پایه مشتریان اجرایی می‌شوند» در حالی که فرهنگ‌سازی و تغییر نگرش و رویه در معاملات بورس کشور موضوعی زمانبر است و با تغییر موقتی و یک‌شبه شرکت بورسی و قطع سهمیه معامله‌گران آنلاین این مشکلات درست نمی‌شود.   به هر حال و با وجود همه ‌این حاشیه‌ها دیروز درحالی عرضه اولیه 10 درصد سهام شرکت آسان پرداخت شامل 100 میلیون سهم انجام شد که از این میزان سهام 40 میلیون سهم برای کارکنان این شرکت در نظر گرفته شده و سهمیه هر ایستگاه کارگزاری نیز 45 هزار سهم تعیین شده است که ظاهرا کارگزاری‌ها باید 25 درصد از کل سهمیه دریافتی را با «رعایت انصاف و عدالت» به معامله‌گران آنلاین بدهند و این موضوع موجب شده بسیاری از فعالان خواهان روشن شدن این موضوع و اعلام دلیل یا دلایل این تصمیم باشند؟
بازار متعادل و رِنج شده
به هر حال معامله‌گران بورس تهران دیروز شاهد بازاری متعادل و رِنج شده همسو با خودنمایی معدنی‌ها و برخی تک‌سهم‌های گروه پتروشیمی بودند، همانطور که گفته شد بازاری که عرضه اولیه سهام یک شرکت جدید حرف و حدیث‌های بسیاری را برای متولیان بازار فراهم کرد.   دیروز در بازار سرمایه شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس تهران در پایان معاملات خود  با افزایش 138 واحدی به رقم 77 هزار و 707 واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن نیز با 63 واحد افزایش عدد 15 هزار و 151 واحد را برای خود ثبت کرد.  از طرفی همانگونه که گفته شد دیروز تعداد صد میلیون سهم معادل 10 درصد از سهام شرکت آسان‌ پرداخت پرشین موسوم به «آپ» در حالی برای نخستین‌بار در بازار دوم بورس تهران عرضه و به قیمت هر سهم 9999 ریال کشف قیمت شد که نحوه تخصیص این عرضه اولیه به مردم محل انتقاد کارشناسان و حتی برخی ناظران بورس بود. آگاهان معتقدند در حالی 10 درصد از سهام آپ به عنوان یک شرکت جدید خصوصی در بورس تهران عرضه اولیه و کشف قیمت می‌شود که اختصاص 40 میلیون سهم برای عرضه به کارکنان این شرکت و تنها تخصیص 60 میلیون سهم به عموم سرمایه‌گذاران با سهمیه هزار سهمی برای هر کد حقیقی و حقوقی از رخدادهای عجیب و غریب در بورس تهران و نافی رسالت این بازار بر عدم تضییع حقوق عموم سهامداران است.  در این عرضه اولیه در رخدادی عجیب و بی‌سابقه هیچ سهمیه‌ای برای معامله‌گران ‌برخط (آنلاین) در نظر گرفته نشد و کارگزاری‌ها با ارسال پیامکی به سهامداران خود عنوان کردند «با توجه به عدم عرضه اولیه سهام آپ به مشتریان برخط خواهشمند است در صورت تمایل به خرید سهام درخواست خود را به صورت حضوری، آفلاین یا کال‌سنتر حداکثر تا ساعت 12:30 ارسال فرمایید». بازاری که شاهد عرضه اولیه‌ای پرحاشیه با عدم تخصیص سهام به معامله‌گران برخط بود.