نقص حریم تعیینشده آثار تاریخی، ریشهکنی درختان کهنسال، جادهسازی در بافت تاریخی ساسانی، رها شدن برج تاریخی رسکت و تخریب بزرگترین طاق طبیعی جهان زخمهای میراث کهن مازندران است. مازندران بهشت آثار تاریخی و باستانیشناسی است، معدود اثر تاریخی استان به روی گردشگران آغوش باز میکند و برخی از آنها در سایه بیمهریها از گردونه روزگار در حال محو شدن هستند. غار کمربند و هوتو در بهشهر از معروفترین غارها با شهره جهانی در مازندران است که زیستگاه انسانهای نخستین پارینهسنگی، میانهسنگی و نوسنگی بوده است. این غار در قسمت غربی شهرستان بهشهر واقعشده است که دارای ۱۰ متر طول و ۴ متر عرض بوده و از کف تا سقف 5 متر ارتفاع دارد. سالهاست حریم تعیینشده این غار تاریخی نقض میشود و میلهای بتنی آن جمعآوری میشود. قرار بود این غار به موزه بینالمللی تبدیل شود اما بهراحتی در حال تخریب و تبدیل به اتاقکهای چایخوری است. بازدیدهای میدانی از غار هوتو نشان میدهد که درختهای کهنسال انار غار تاریخی اشرف که بر بالای غار هوتو و دربند وجود داشت، ریشهکن شده است. علاوه بر این، خانه میراثی خلیلیان بابل از دیگر بناهای تاریخی و ارزشمند مازندران بود که در روزهای تعطیل به آسانی از صفحه تاریخ حذف و به تلی از خاکستر تبدیل شده است. سیزدهبدر ۹۵ در حالیکه ایرانیان روز طبیعت را جشن میگرفتند، مرگ یک بنای تاریخی رقم خورد و خانه خلیلیان از روی زمین حذف شد. در حالی خانه میراثی خلیلیان در بابل تخریب شده است که طبق ماده ۵۵۸ قانون مجازات اسلامی «هرکس به تمام یا قسمتی از ابنیه، اماکن، محوطهها و مجموعههای فرهنگی- تاریخی یا مذهبی که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است یا تزیینات، ملحقات، تأسیسات، اشیا و لوازم و خطوط و نقوش منصوب یا موجود در این اماکن که مستقلاً نیز واجد حیثیت فرهنگی، تاریخی یا مذهبی باشد، خرابی وارد آورد علاوه بر جبران خسارات وارده به حبس از یک تا ۱۰ سال محکوم میشود». دیماه سال ۱۳۹۰ نیز شهرداری این شهر در یک روز تعطیل به تخریب حمام قدیمی میرزایوسف و تبدیل آن به پارکینگ اقدام کرد. تخریب بناهای تاریخی در بابل در روزهای تعطیل مسبوق به سابقه است. جادهسازی در زیر پل محمدحسنخان بابل از دیگر ظلمهای رفته بر میراث تاریخی مازندران است. برج هزار ساله رسکت یکی از بناهای تاریخی مازندران است که طی مراحل مرمت متحمل آسیبهایی شده و بدون حفاظت و نگهداری رها میشود و دیری نخواهد پایید که در سایه بیتوجهی از برج خاطرهآمیز به خاطرهها پیوندد. وجود خط پهلوی در این بنا به این دلیل است که خط رایج در مازندران تا قرنها پس از حمله اعراب به ایران همچنان خط پهلوی بود. همچنین قلعه اسپهبد خورشید مازندران بهعنوان بزرگترین طاق طبیعی جهان به دلیل عدم تعیین حریم و برداشت بیرویه شن و ماسه در حال تخریب است. غار- دژ اسپهبد خورشید معروف به تخت جمشید مازندران، به دلیل برگزاری میدان تیر در این محوطه تاریخی در معرض تهدید است، این در حالی است که براساس مصوبه کارگروه گردشگری استان مازندران در ۲۴ آبان سال گذشته میدان تیر واقع در پاییندست غار - دژ اسپهبد خورشید باید به مکان دیگری منتقل میشد. هزار و ۸۰۰ متری جاده دوآب- خطیر کوه و در دل کوه لامپ کمر، غاری رخ مینمایاند که بهشتی برای غارشناسان و پژوهشگران تاریخی است تا با کاوشهایشان، لایههای رازگونه تاریخ ایران را بازشناسند. این غار طبیعی و باستانی نیز همانند دیگر آثار تاریخی از گزند حفاران غیرمجاز مصون نمانده و زخمهای ناشی از حفاری بر پیکرهاش هویداست. آسیبهای وارده، زیر حریم درجه یک اثر و محل مسکونی ساکنان دژ بوده است که با غلتک برای احداث میدان تیر پادگان دوآب آن را صاف کردند. سورت به اذعان طبیعتگردان و کارشناسان، اکسیر حیات است و آبش از عمق زمین میجوشد و بهعنوان زیباترین چشمه جهان به شمار میرود. نبود راهنمای گردشگری و نگهبان دائمی، فقدان امکانات و خدمات رفاهی و بهداشتی و زبالههای رهاشده در محوطه موجب شده پلههای قرمز و زردرنگ کوچک و بزرگ این چشمه که بر اثر رسوبات در طول سالها ایجاد شده در طول زمان از بین رفته و بر اثر راه رفتن، شنا کردن و حرکت ماشینها شکسته شود. احیای آثار و ابنیه تاریخی و مذهبی مازندران در کنار حفظ فرهنگ میتواند ما را به یکی از قطبهای گردشگری فرهنگی در جهان تبدیل کند.