نشست سه‌جانبه ایران، روسیه و سوریه دیروز جمعه در شرایطی در مسکو برگزار شد که حلقه محاصره تروریست‌های تکفیری هم در موصل و هم در حلب در حال تنگ‌تر شدن است. با این حال اما موضوع تحرکات تروریست‌ها و بویژه پوشش‌هایی که آمریکا و متحدان منطقه‌ای تروریست‌ها برای انتقال آنها از عراق به سوریه طراحی کرده‌اند از یکسو و اقدامات ساختارشکنانه ترکیه در راستای بهانه‌تراشی برای جنگ مستقیم با همسایگان جنوبی، 2 موضوع کلیدی هستند که جبهه مقاومت درباره آن در حال تدبیر است. حسین رویوران، کارشناس مسائل منطقه درباره این دو محور نشست سه‌جانبه مسکو با «وطن‌امروز» گفت‌وگو کرده است.
***
نشست سه‌جانبه روز گذشته وزرای خارجه ایران، روسیه و سوریه در کجای معادله سوریه قابل تعریف است؟
آنچه این نشست را از سایر نشست‌ها متمایز می‌کند، عنصر «زمان» است. به عبارتی این نشست سه‌جانبه زمانی برگزار شد که در عراق عملیات آزادسازی موصل آغاز شده و آمریکا تلاش می‌کند تروریست‌های شکست خورده را به داخل سوریه منتقل کند. در کنار این، عملیات آزادسازی حلب نیز آغاز شده و امکان دخالت غربی‌ها برای نجات تروریست‌ها وجود دارد. در سوی دیگر این میدان، نیروهای متجاوز ترکیه به شهر باب سوریه رسیدند که اگر این منطقه را بگیرند عملا با دولت سوریه رودررو خواهند شد و این می‌تواند معادلات جدیدی به‌وجود بیاورد. باید گفت همه تحولات در سوریه بشدت جدی است و می‌تواند شرایط جدید سیاسی ایجاد کند؛ شرایطی که مستعد برای تبدیل تنش و بحران موجود در سوریه و عراق از تنش‌های داخلی به جنگ‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است. این وضعیت جدید باعث شد در چنین زمانی، این نشست تدارک دیده شود تا تصمیمات لازم در این‌باره گرفته شود.
درباره محورهای مهم نشست بگویید.
من تصور می‌کنم مهم‌ترین محور این نشست تداوم عملیات نظامی که ابتکار آن در دست دولت سوریه است، خواهد بود؛ یعنی آزادسازی مناطق اشغالی ادامه پیدا کند و دخالت ترکیه در بحران سوریه محدود شود. ترکیه طی این مدت در خاک سوریه عملیات بمباران هوایی و اشغال نظامی داشته است و رجب طیب‌اردوغان اعلام کرده می‌خواهد 5 هزار کیلومتر از خاک سوریه را در دست داشته باشد و آن را منطقه ممنوعه پروازی اعلام کند. برای محور مقاومت قابل قبول نیست ترکیه هر کاری که بخواهد در سوریه انجام دهد. به همین خاطر دیروز جنگنده‌های روسی به جنگنده‌های ترکیه در آسمان سوریه اخطار دادند که اگر فورا از آسمان سوریه خارج نشوند، مورد اصابت موشک قرار خواهند گرفت. متعاقب این هشدار، جنگنده‌های ترکیه به سرعت از آسمان سوریه خارج شدند. این اخطار فقط اخطار به هواپیما نیست، بلکه اخطار به دولت ترکیه در ارتباط با سیاست‌هایش در سوریه است که باید این سیاست‌ها را تعدیل کند و الا با واکنش تندی روبه‌رو خواهد شد، بنابراین یکی از اهداف این اجلاس، ترکیه است. هدف دوم بحث تروریست‌ها در شرق حلب است. باید به این نکته توجه داشت که در سوریه شرایط به گونه‌ای پیچیده شده که آمریکا به طور آشکار و بر خلاف موضع قبلی از تروریست‌ها حمایت می‌کند. آمریکا اکنون بدون در نظر گرفتن رفتارهای دوگانه‌اش، سعی می‌کند در سوریه دخالت بیشتری کند.
پیش‌بینی شما از توافق این نشست برای مقابله با حمایت از تروریست‌ها چیست و 3 کشور چه توافقی می‌توانند در این زمینه داشته باشند؟
به هر حال تصمیماتی گرفته شده ولی آنچه گفته شده این است که از انتقال تروریست‌ها به سوریه جلوگیری خواهد شد. احتمال این هم هست که با استفاده از نیروی هوایی روسیه هر کاروانی را که وارد سوریه می‌شود بمباران کنند. علاوه بر این یکی از محورها می‌تواند برخورد جدی با ترکیه باشد. ممکن است این مساله مطرح شود. در ارتباط با تهدیدات آمریکا مبنی بر تجهیز تروریست‌ها به سلاح پیشرفته در صورتی که دولت سوریه قصد آزادسازی شرق حلب را داشته باشد نیز احتمالا تدابیری اتخاذ شده که الزاما همه‌چیز گفته نشده است.