عبدالباری عطوان*: انتخاب ژنرال میشل عون به ریاست‌جمهوری لبنان، پیروزی حزب‌الله و سیدحسن نصرالله، دبیرکل آن و ائتلاف مقاومت است و این انتخاب نتیجه مستقیم کاهش نفوذ سعودی و ایستادگی نظام حاکم بر سوریه طی 5 سال گذشته در رویارویی با قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی است که همچنان خواستار براندازی‌اش هستند. هنگامی‌که ژنرال از حمایت سیدحسن نصرالله و سمیر جعجعه (نیروهای لبنانی)، سعد حریری (جریان المستقبل) و ولید جنبلاط (حزب سوسیالیست ترقی‌خواه) برخوردار شود، همه آنها زمینه‌ای قوی تشکیل می‌دهند که از حمایت اکثریت قاطع در لبنان و در میان طایفه‌هایش برخوردارند و این بی‌تردید یک اتفاق تاریخی بی‌سابقه است و الگویی برای توافق در همسایگی لبنان ایجاد می‌کند که شاهد جنگی سخت با حضور غیرمستقیم قدرت‌های منطقه‌ای است که در برخی موارد رنگ و بوی طایفه‌ای می‌گیرد. باید اذعان کرد اگر در موضع سعد حریری، رئیس جریان المستقبل که با زیر پا نهادن هویت جعلی سعودی به سمت هویت واقعی لبنانی خود بازگشت و تصمیم گرفت منابع لبنان را در راس اولویت‌ها قرار دهد، انقلابی رخ نمی‌داد، «سونامی» سیاسی نیز رخ نمی‌داد. برخی اینگونه گمانه‌زنی می‌کنند که حریری این فداکاری را که چه‌بسا بهای گرانی برای آن بدهد، به دلیل ورشکستگی شرکت‌هایش و پایان حمایت مالی و سیاسی عربستان از وی و توقف کمک‌های مالی از وی و شرکت‌های مالی‌اش انجام داد، البته این فرضیه تا حدود زیادی درست است. تصمیم حکومت سعودی برای چشم‌پوشی از حریری و دور شدن از لبنان برای فرار از تبعات مالی و سیاسی به دلیل قرار گرفتنش در لبه پرتگاه ورشکستگی مالی و از دست دادن تدریجی قدرت سلاح پول و تاثیر آن صورت گرفت؛ عربستان جز این سلاح قوی، سلاحی ندارد. لبنان در ترتیب اولویت‌های عربستان سعودی دیگر هیچ جایی ندارد نه در بالا و نه در پایین و به همین دلیل این «طلاق» برگشت‌ناپذیر صورت گرفت و شاید حریری که رهبران سعودی و تفکرشان را بخوبی می‌شناسد اولین کسی بود که این تحولات و تغییرات را درک کرد و تصمیم گرفت از کشتی غرق شده عربستان به بیرون بپرد. عربستان سعودی که در جنگ‌های یمن، سوریه و عراق و نیز جنگ نیابتی با ایران گرفتار است می‌خواست از بار لبنان خودش را راحت کند و جالب اینجاست که این گشایش در لبنان بلافاصله پس از آن صورت گرفت که عربستان از این پرونده کنار رفت و این تأکید می‌کند که این کشور یک عنصر تعطیل‌کننده بوده است. این یک پیروزی برای لبنان و ملتش است و گامی برای بهبودی و کاهش خسارت‌ها و از بین بردن حالت نگرانی و بدبینی نسبت به آینده‌ای است که لبنانی‌ها آن را احساس می‌کردند؛ آینده‌ای تاریک. هرگز تردید نمی‌کنیم حاکمیت در دمشق که به عون به عنوان «مردی که با شرافت خصومت می‌کرد و با شرافت آشتی می‌کرد»- طبق توصیف یکی از نزدیکان بشار اسد از میشل عون- می‌نگرد، از برنده شدن ژنرال عون خوشحال خواهد شد، زیرا لبنان با این پیروزی و ائتلافی که پشت آن قرار گرفته به دایره نفوذ سوریه بازگشت. عون متعهد شده که لبنان را به دور از آتش شعله‌ور در منطقه نگه دارد و از انتقال شراره‌های آن به این کشور جلوگیری کند و نیز وعده داده است جنگ پیشگیرانه علیه تروریسم به راه اندازد. وی همچنین وعده داده است برنامه اقتصادی به اجرا دربیاورد که رویکرد«رو به پایین»را تغییر داده و همه تلاش‌های ممکن را برای مقاومت در برابر اشغالگر از خود نشان دهد. این برنامه‌ای که طی مراسم ادای سوگند مطرح کرد امیدوارکننده و خوش‌بینانه است ولی تحقق برخی جنبه‌های آن دشوار است بویژه جنبه دور کردن لبنان از شعله‌های آتش منطقه‌ای. قرض‌های لبنان از
70 میلیارد دلار فراتر رفته و پرداخت بهره‌های این قرض‌ها نیز بسیار دشوار شده است و این کشور در عمل در حالت ورشکستگی به سر می‌برد و اگر عون و دولتش در توقف افزایش سریع این قرض موفق شوند این خودش یک موفقیت بزرگ است آن هم در سایه اوضاع نابسامان منطقه و کم شدن کمک‌های کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و به هم خوردن صحنه و ورود پناهندگان. نبیه بری، رهبر جنبش امل و رئیس پارلمان که به‌همراه هم‌حزبی‌هایش برگه سفید در انتخابات انداختند، در اشاره به مرحله آینده گفت حالا مرحله مکلف کردن نخست‌وزیر و رایزنی برای تشکیل دولت «جهاد بزرگ‌تر» است که از اکنون و پس از انتخاب رئیس‌جمهوری آغاز می‌شود، زیرا انتظار ایجاد اختلاف‌ها درباره چینش کابینه وجود خواهد داشت.
*تحلیلگر برجسته جهان عرب