مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان در حالی از رکوردزنی قاچاق چوب در مهرماه و ۱۱۱ فقره کشف در 7 ماه گذشته خبر میدهد که این استان بشدت با کمبود نیرو برای مقابله با این پدیده مواجه است. استان گلستان دارای حدود ۴۵۲ هزار هکتار جنگل است که از این میزان ۷۵ هزار هکتار آن، جنگلهای سوزنیبرگ دستکاشت است و مابقی را جنگلهای پهنبرگ هیرکانی تشکیل میدهد که از منطقه نوکنده شروع میشود و تا حوزه گلیداغ در شرق استان ادامه دارد. هرچند مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان معتقد است تصاویر ماهوارهای گویای آن است که با جنگلکاریهای انجامشده در سالهای گذشته، مساحت جنگلهای گلستان از ۴۰ سال گذشته نهتنها کاهش پیدا نکرده بلکه بیشتر شده اما کارشناسان عقیده دارند بخش اعظم خسارتهای وارده از سیلها در سالهای اخیر ناشی از بهرهبرداری بیرویه، قاچاق چوب، تغییر کاربری اراضی، زمینخواری و برداشت بیرویه از جنگلهاست. همچنین عدهای از کارشناسان معتقدند در دهههای گذشته بیشترین تخلفها در عرصههای جنگلی شمال در نتیجه استفاده از برداشت غیرقانونی هیزم، تولید زغال و زمینخواری بوده است. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان در گفتوگو با مهر، از روند کاهشی برداشت و افزایشی قاچاق چوب در استان خبر داد و گفت: در 7 ماه نخست امسال در قالب ۱۱۱ فقره در مجموع ۴۲۷ اصله چوب، ۱۲۱ استر (حجم هیزم)، ۱۰ تن و ۹۰۰ کیلوگرم زغال، ۹ تن و ۹۲۰ کیلوگرم محصول فرعی چوب و ۱۲۹ هزار و ۷۰۰ بوته یا شاخه درخت از قاچاقچیان چوب کشف و ضبط شده است. ابوطالب قزلسفلو بیشترین آمار قاچاق چوب را مربوط به مهرماه امسال عنوان و اظهار کرد: ۳۸ فقره قاچاق چوب شامل ۱۴۵ اصله چوب، ۲۲ استر (حجم هیزم) و ۴۶ هزار و ۸۰۰ بوته یا شاخه در مهرماه از قاچاقچیان کشف و ضبط شده است. به گفته وی، بیشترین میزان کشفیات قاچاق چوب استان در خارج از محدوده اجرای طرحهای جنگلداری رخ میدهد. وی با بیان اینکه تعداد نیروهای یگان حفاظت استان پاسخگو نیست و گلستان بشدت با کمبود نیرو مواجه است، ادامه داد: ورود و خروج نیروها از منابع طبیعی همخوان نیست. وی با بیان اینکه در ۱۰ سال گذشته تعداد نیروهای یگان حفاظت گلستان کاسته شده است، اضافه کرد: به استناد قانون خدمات کشوری منابع طبیعی بهعنوان دستگاه حاکمیتی باید معادل نیروهای خروجی، ورودی داشته باشد. قزلسفلو با بیان اینکه بیشترین حجم قاچاق و کشفیات چوب در گلستان در شب اتفاق میافتد، خاطرنشان کرد: در مقابله با قاچاق چوب با مشکل کمبود تجهیزات مواجه نیستیم، چراکه به وسایل خاصی جز خودرو در گشت جمعی و موتوسیکلت در گشت انفرادی نیاز نداریم. وی همچنین به نقش مردم، اعضای شورا و دهیاران در کاهش قاچاق چوب در استان اشاره کرد و افزود: بسیاری از گزارشها و کشفیات 7 ماه گذشته استان از طریق اطلاعرسانی مردم با سامانه ۱۵۰۴ رخ داده که جای تشکر دارد. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان هرچند آمار مقایسهای از میزان قاچاق چوب در سالهای گذشته ارائه نکرد اما بیشترین حجم قاچاق و کشفیات را مربوط به هیزم و محصولات فرعی میداند. همچنین جانشین یگان حفاظت از منابع طبیعی و آبخیزداری استان سودجویی و آشنا نبودن با قوانین را دلیل اصلی قاچاق چوب در گلستان برشمرد و اظهار کرد: برداشت غیرقانونی افراد از عرصههای جنگلی حاصل آشنا نبودن با قانون جنگلبانی است که با سودجویی از چوبآلات جنگلی اقدام به برداشت محصولات جنگلی میکنند و این عمل به لحاظ قانون سازمان جنگلها و مراتع و آبخیزداری کشور غیرقانونی و جرم است. وی افزود: برخی سودجویان اقدام به قطع درختان باارزشی مثل سرخدار، ملج، راش و... میکنند و بهصورت الوار، کاتین یا گردهبینه عمدتاً به سایر استانهای همجوار به فروش میرسانند. وی ادامه داد: قطع درختان باارزش که توسط سودجویان بهصورت غیرمجاز اتفاق میافتد، تخریب نقطهای قلمداد میشود که این روند نسبت به دهههای گذشته با توجه به حضور مستمر نیروهای حفاظتی و یگان حفاظت از منابع طبیعی و آبخیزداری و پیگیریهای قضایی و مشارکت مردم در اطلاعرسانی کمتر دیده میشود. آریانفر اضافه کرد: بخش عمده کشفیات چوبآلات جنگلی غیرمجاز حاصل فعالیتها و تلاشهای مأموران یگان حفاظت منابع طبیعی در مأموریتها و گشتهای شبانه است. حضور مداوم نیروهای حفاظتی در عرصههای جنگلی و ایست بازرسیها تأثیر بسزایی در کاهش قاچاق چوبآلات و هیزم در استان دارد.
قاچاق چوب به بهانه مصرف سوخت
وی تصریح کرد: قاچاق چوبآلات یا بهرهبرداری چوبهای جنگلی عمدتاً تحت عنوان هیزم، بیشتر به بهانه مصرف سوخت است که در کارگاههای چوب و نئوپانهای استان برای تولید فیبر و نئوپان، جعبه و پوشال به کار گرفته میشود. این چوبها عموماً از درختان یا تنه درختان افتاده، خشک، ریشهکن و آفتزده و سرشکسته است که بیشتر توسط افرادی که در حاشیه جنگلها زندگی میکنند بهصورت خواسته یا ناخواسته تهیه و حمل میشود. جانشین یگان حفاظت از منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان درباره افزایش کشف چوبآلات در مهرماه امسال افزود: درخواستهای زیاد مردم در روستاها و شهرها جهت پختوپز در ایام عزاداری و سوءاستفاده عدهای از فرصتطلبان موجب شده است هیزمهای مازاد بهصورت غیرقانونی حمل شود و به فروش برسد و یگان حفاظت برابر قانون سازمان جنگلها اقدام به کشف و ضبط آنها کرده است. وی خاطرنشان کرد: حضور بموقع مأموران و مشارکت مردم در امر اطلاعرسانی به سامانه ۱۵۰۴ یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان تأثیر بسزایی در شناسایی افراد فرصتطلب در امر قاچاق داشته است. آریانفر افزود: چنانچه افرادی با شیوههای مختلف قصد دستاندازی و بهرهبرداری غیرمجاز از جنگلها و مراتع را داشته باشند برابر قانون سازمان جنگلها و مجازات اسلامی برخورد خواهد شد و از هماستانیها عزیز میخواهیم با مشاهده هرگونه اقدام تخریبی به منابع ملی بلافاصله به نیروهای حفاظتی منطقه یا سامانه ۱۵۰۴ یگان حفاظت اطلاعرسانی کنند. آنچه مسلم است برای جلوگیری از کاهش بیش از پیش سطح جنگل در گلستان، با وجود کمبود نیرو در مقابله با قاچاق چوب و نداشتن آمار دقیق از میزان سالانه آن، چارهای جز اطلاعرسانی مردم از طریق سامانه ۱۵۰۴ هنگام مشاهده تخلف و کاهش برداشت از جنگلهای استان وجود ندارد.