علی‌اکبر  عباسی: 1- سخنرانی حسن روحانی در اردیبهشت‌ماه سال 92 و دقیقا یک ماه قبل از انتخابات در دانشگاه صنعتی شریف، از مهم‌ترین و اصلی‌ترین سخنرانی‌های وی بود که طی آن آقای روحانی علنی‌تر از هر زمانی از تئوری دولت مدنظر خود رونمایی کرد: «هنر این است که ما تهدید را به آسیب و آسیب را به فرصت تبدیل کنیم، از این رو مذاکره با آمریکا امکان‌پذیر و شدنی اما سخت است؛ هرچند بنده معتقدم مذاکره با آمریکا راحت‌تر از مذاکره با اروپاست، چرا که اروپایی‌ها به دنبال «آقا اجازه» از آمریکا هستند. از این رو دولت آینده باید بتواند رابطه ایران و آمریکا را از حالت تخاصم به مرحله تنش که یک مرحله پایین‌تر است برساند. آمریکایی‌ها کدخدای ده هستند، با کدخدا بستن راحت‌تر است». همین دیدگاه روحانی در رابطه با آمریکا و اینکه مذاکره با این کشور راحت‌تر از مذاکره با اروپایی‌هاست، موجب شد در طول مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه 1+5، طرف حساب اصلی تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، آمریکایی‌ها باشند و جناب ظریف و همکارانش انرژی اصلی خود را در مذاکره با آنها بگذارند. همین دیدگاه بود که موجب شد جناب روحانی که یک بار در سال‌های ابتدایی دهه‌ 80، طعم بدعهدی غربی‌ها را چشیده بود، این بار به امید اینکه مذاکره با آمریکایی‌ها متفاوت از اروپایی‌هاست، به سمت آنها سوق پیدا کند. 

2- با این وجود اما مواضع چندی قبل رئیس کل بانک مرکزی در رابطه با اینکه به دنبال این است تا از نفوذ اروپایی‌ها جهت اقناع آمریکایی‌ها برای پایبندی به تعهدات‌شان در برجام و همکاری با بانک‌های ایرانی استفاده کند، خط بطلانی بود بر تئوری جناب روحانی مبنی بر اینکه مذاکره با آمریکایی‌ها راحت‌تر از مذاکره با اروپایی‌هاست. ولی‌الله سیف گفته بود: «ما انتظار داریم بانک‌ها و شرکت‌های اروپایی به ما کمک کنند مقامات آمریکایی را متوجه کنیم که باید به تعهدات‌شان در راستای توافق هسته‌ای عمل کنند». این سخنان سیف در حالی است که علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد دولت روحانی نیز چندی قبل و در جریان سفر به واشنگتن جهت شرکت در اجلاس سالانه بانک جهانی، از مذاکرات خود با اروپایی‌ها جهت واسطه کردن آنها برای اقناع آمریکایی‌ها در انجام تعهدات‌شان در برجام و همکاری با بانک‌های ایرانی سخن گفته بود. البته خود آقای روحانی نیز در سخنانی که چندی قبل در جریان سفر به یاسوج ایراد کرده بود با ابراز اینکه «به آمریکا بدبین هستم و به برجام خوشبین» زیرآب تئوری کدخدایی آمریکا را زد و منطق عمومی دولت در 3 سال گذشته را زیر سوال برد.

3- رئیس‌جمهور که تا چندی قبل توافق با غربی‌ها را راه‌حل برون‌رفت از همه‌ مشکلات کشور می‌دانست و به کرات از لغو یکباره تحریم‌ها در صورت نهایی شدن توافق سخن گفته بود، به مرور از گفته‌های خود عقب‌نشینی کرد. وی چندی قبل فروش نفت را به عنوان نتیجه برجام معرفی و در یک سالگی برجام نیز حاصل آن را «برداشتن سایه جنگ از سر کشور» عنوان کرده بود: «یکی از موفقیت‌های برجام برداشتن سایه تهدید از سر مردم بود... حتی در این زمینه به تفاهم هم رسیده بودند اما مذاکرات توانست بهانه برای تهدیدات را برطرف و قدرت سیاسی، حقوقی و فنی ما را برای جهانیان آشکار کند!» سخنانی که البته توسط عباس عراقچی - که مسؤولیت اصلی توجیه عهدشکنی‌های آمریکایی‌ها در قبال برجام را بر عهده دارد- نقض شد و نشان داد حتی امثال عراقچی هم نمی‌توانند بین برجام و دستاوردهایی چون برداشتن سایه جنگ از کشور نسبتی منطقی پیدا کنند.