گروه اجتماعی: از قدیم قطار به عنوان یکی از ایمن‌ترین و امن‌ترین وسایل سفر میان افکار عمومی مشهور بوده است و مسافران برای انتخاب این وسیله نقلیه همواره از راه‌های گوناگون تشویق شده‌اند اما روز گذشته  نه تنها قطار وسیله امنی برای مسافران نبود، بلکه برخورد 2 قطار در ایستگاه هفت‌خوان سمنان- قطار تبریز به مشهد و سمنان به مشهد-  حادثه تلخ «ایستگاه آتش و مرگ » را رقم زد. تا لحظات آخر تنظیم این گزارش آمارهای رسمی حاکی از جان‌باختن 44 مسافر و مصدومیت 103 نفر دیگر بود.
جان‌باختن 40 مسافر
سیدمصطفی مرتضوی، سخنگوی سازمان امداد و نجات در این‌باره به فارس گفت: «صبح جمعه 2 قطار مسافری در ایستگاه هفت‌خوان سمنان ـ دامغان به یکدیگر برخورد کردند که قطارهای تبریز به مشهد و سمنان به مشهد بودند». وی افزود: تیم‌های عملیاتی هلال‌احمر فوری پس از اطلاع از این حادثه به منطقه اعزام شده و یک بالگرد نیز توسط امداد و نجات، به محل حادثه فرستاده شد. شاهین فتحی، معاون عملیات امداد و نجات نیز درباره این حادثه اظهار داشت: در حادثه برخورد 2 قطار مسافری در محور سمنان به دامغان، 4واگن از ریل خارج شده و 2 واگن دچار حریق شده است. این در حالی است که براساس اخبار منتشر شده و اعلام پیرحسین کولیوند، سرپرست اورژانس کشور، تعداد جان‌باختگان سانحه برخورد 2 قطار مسافری تا لحظه تنظیم خبر 44 نفر بوده و اقدامات رهاسازی و جست‌وجو در داخل واگن‌های سوخته همچنان ادامه داشته است. وی همچنین آمار نهایی مصدومان که به مراکز درمانی منتقل شدند را 103 نفر اعلام کرد. همچنین مسافران سالم این دو قطار نیز به دامغان و شاهرود منتقل شدند.
همچنین یحیایی، معاون امداد و نجات استان سمنان در گفت‌وگو با فارس، اظهار داشت: با توجه به بارش برف و یخبندان و دسترسی سخت به محل، عوامل آتش‌نشانی با تأخیر رسیدند. وی ادامه داد: بعضی بخش‌های قطار در حال سوختن بود که اطفا شد.  
احتمال یخ‌زدگی لکوموتیو قطار تبریز
در همین باره خباز، استاندار سمنان گفته است: «قطار مسافری سمنان که به سمت مشهد در حرکت بود از پشت سر به قطار تبریز برخورد می‌کند که طی این اتفاق 2 واگن از قطار تبریز آتش می‌گیرد و لکوموتیو و 4 واگن از قطار سمنان از ریل خارج می‌شود. خباز در پاسخ به این پرسش که آیا راه‌آهن درباره توقف قطار تبریز اطلاع‌‌رسانی نکرده بود، افزود: اینها بحث‌های فنی است که مدیران راه‌آهن اطلاع بیشتری از آن دارند. استاندار سمنان تصریح کرد: اما آنچه می‌توان احتمال دارد این است که لکوموتیو قطار تبریز به دلیل شدت سرما یخ زده و این قطار مجبور شده در 5/4 کیلومتری از ایستگاه متوقف شود. وی در پاسخ به این پرسش که حرکت قطارها از این ریل ادامه دارد یا نه؟ افزود: خوشبختانه ریل صدمه‌ای ندیده است اما اولویت کاری ما این بود که در مرحله اول مصدومان را به بیمارستان منتقل کنیم و در مرحله بعد افراد سالم را از محل حادثه دور کنیم و سپس اقدام به اطفای حریق کنیم.
یک پرسش مهم؟
«چرا شمار حوادث ریلی در کشور زیاد شده است؟»
این روزها نمایندگان مردم نسبت به آمار بالای حوادث حوزه ریلی کشور انتقاد دارند و این پرسش را مطرح می‌کنند که چرا شمار حوادث ریلی در کشور زیاد شده است؟ نماینده مردم سمنان در مجلس با بیان اینکه سیستم ریلی کشور باید بررسی شود، گفته است: «دلایل حوادث ریلی با بررسی مدیریت راه‌آهن باید مشخص شود». همتی با تأکید براینکه رسیدگی خوب است و مراحل درمان مجروحان به سرعت انجام می‌شود، افزود: حوادث مشابه برخورد قطار را در دیگر استان‌های کشور نیز شاهد بوده‌ایم که نیاز به بررسی دارد.
نماینده مردم سمنان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه باید بررسی جدی درباره سیستم راه‌آهن کشور انجام شود، تصریح کرد: باید دید چرا شمار این حوادث در کشور زیاد شده است؟ در روزهای گذشته نیز حادثه‌ای در قطار اهواز به تهران داشتیم که زائران کربلا دچار مشکل شدند. وی ادامه داد: ساعت‌ها تأخیر داشتند و برخورد بدی با آنها صورت گرفت که مشکل ساز شده است. مدیریت راه‌آهن و ریلی کشور باید بررسی شود و باید دید مشکل کجاست که اتفاقات ریلی در کشور زیاد شده است.
3 دلیل احتمالی حادثه
«عملکرد ناقص سیستم ATC»، «نقص سوزن» و «سرعت‌ قطار» ۳ دلیل احتمالی‌ وقوع حادثه قطار اعلام شده است. یک منبع آگاه با اشاره به حادثه تصادف 2 قطار مسافری در ایستگاه هفت‌خوان، به ۳ دلیل احتمالی وقوع این حادثه اشاره کرده و گفته است: «البته دلیل اصلی و فنی بروز این حادثه پس از بررسی کمیسیون عالی سوانح راه‌آهن اعلام می‌شود».
یکی از مسؤولان حاضر در محل حادثه برخورد 2 قطار مسافری سمنان- مشهد و تبریز- مشهد‌ با اشاره به ابعاد بروز این حادثه، اظهار داشت: دلایل گوناگونی را می‌توان برای وقوع این حادثه متصور بود که باید به صورت فنی بررسی شود. وی ادامه داد: کمیسیون عالی بررسی سوانح راه‌آهن در محل حادثه حضور دارد و مشغول بررسی علت وقوع این حادثه است. وی اظهار داشت: 3 دلیل عمده را می‌توان برای وقوع این حادثه متصور بود که البته این دلایل احتمالی است و باید به تایید کمیسیون عالی سوانح راه‌آهن هم برسد. این منبع آگاه گفت: خط‌‌آهن تهران- مشهد به سیستم کنترل اتوماتیک (ATC) تجهیز شده است که ایمنی سیر را افزایش می‌دهد اما می‌توان متصور بود که این سیستم بخوبی عمل نکرده است. وی ادامه داد: ممکن است پس از آنکه سوزن ریل برای انتقال قطار تبریز- مشهد به بلاک فرعی عوض شده است، این سوزن برنگشته باشد و بدین ترتیب قطار بعدی (سمنان- مشهد) هم در ادامه، از طریق همین خط، با ذهنیت اینکه این خط به خط فرعی وصل نیست، وارد بلاک فرعی ‌شده و به قطار برخورد کرده است. وی ادامه داد: ممکن است سوزن برگشت این خط خوب عمل نکرده باشد یا اینکه سرعت قطار سمنان - مشهد در این مقطع زیاد بوده باشد.
خط‌آهن  تهران- مشهد به سیستم کنترل اتوماتیک (ATC) مجهز است و طبق این سیستم اگر لکوموتیوران هم قصد داشته باشد سرعت قطار را افزایش دهد، این سیستم مانع سرعت گرفتن غیرمجاز قطار ‌می‌شود. بنابراین گزارش، پیش‌ از این مدیرعامل راه‌آهن در این‌باره گفته بود: «همه شبکه ریلی به سیستم کنترل اتوماتیک ورود ایستگاه‌ها در حال تجهیز است که به سیستم ATC معروف است؛ این سیستم خطای انسانی را کاهش داده و مانع افزایش سرعت می‌شود و اگر اتفاقی برای لکوموتیوران رخ دهد، قطار متوقف خواهد شد».  به گفته محسن پورسیدآقایی، در حال حاضر 113 ایستگاه به سیستم ATC مجهز شده‌اند و بقیه نیز تا پایان امسال به این سیستم تجهیز خواهند شد سیستم ATC موجب بهره‌وری بیشتر از خطوط شده و احداث ایستگاه مجازی بین 2 ایستگاه واقعی را نشان می‌دهد.  بنا به گفته مدیرعامل راه‌آهن، اجرای همین سیستم باعث شده است که ظرفیت خط‌آهن تهران- مشهد به اعزام 200 قطار در روز افزایش یابد و هر 7 دقیقه یک قطار از تهران به مشهد و مشهد به تهران اعزام شود. بنا به گفته مدیرعامل راه‌آهن‌، این سیستم توسط متخصصان داخلی طراحی و بومی‌سازی شده و ایران جزو 8 کشور دنیا است که این دانش را طراحی‌ و بومی‌سازی کرد‌ه است. وی این را هم گفته بود که تا پایان سال 95 همه شبکه ریلی کشور به سیستم ایمن ATC مجهز می‌شود؛ بنابراین تجاوز از سرعت مجاز نخواهیم داشت و ایمنی خطوط افزایش می‌یابد.
دلیل تصادف از زبان مدیرعامل راه‌آهن
علاوه بر این مدیرعامل شرکت راه‌آهن دلیل حادثه برخورد 2 قطار مسافری در نزدیکی سمنان را یخ‌زدگی سیستم ترمز و بی‌اطلاعی مسؤول کنترل از باز بودن راه عنوان کرد. محسن‌ پورسیدآقایی، مدیرعامل شرکت راه‌آهن درباره دلیل حادثه برخورد 2 قطار مسافری در نزدیکی سمنان گفته است: « قطار تبریز ـ مشهد به دلیل سرمای هوا و یخ‌زدگی سیستم ترمز در فاصله 5  کیلومتری سمنان متوقف می‌شود و وضعیت را به سیستم ATC شاهرود به عنوان مرکز کنترل اطلاع می‌دهد».
پورسیدآقایی افزود: سپس به کل سیستم، توقف قطار اطلاع داده و چراغ برای تردد قطارها در مسیر قرمز می‌شود. در همین زمان قطار سمنان ـ مشهد در مسیر متوقف می‌شود که متاسفانه در این زمان به دلیل تغییر شیفت مسؤول کنترل،  فرد جایگزین از سابقه قرمز شدن چراغ بی‌اطلاع بوده و وقتی رئیس قطار مشهد - سمنان مجددا کسب تکلیف می‌کند به وی گفته می‌شود مسیر باز است و مشکلی نیست؛ شاید چراغ به دلیل برودت هوا قرمز مانده است، لذا به وی تلگراف می‌شود که حرکت کند.
وی افزود: قطار مشهد - تبریز پشت یک پیچ متوقف شده بود لذا قطار سمنان ـ مشهد وقتی با قطار پیش رو مواجه می‌شود بشدت با کوپه‌های انتهایی قطار تبریز ـ  مشهد برخورد می‌کند.
نامه روحانی به معاون اول درباره قطار سمنان
به دنبال سانحه دردناک برخورد 2 قطار مسافری در استان سمنان که منجر به جان باختن و مصدومیت تعدادی از هموطنان شد، رئیس‌جمهور در نامه‌ای به معاون اول رئیس‌جمهوری خواهان بررسی و اعلام دلایل وقوع این حادثه تلخ و معرفی مقصران احتمالی و به‌کارگیری تمام اقدامات لازم برای درمان سریع‌تر مصدومان شد. در بخش‌هایی از این پیام آمده است: «سانحه دردناک برخورد 2 قطار مسافری در استان سمنان که منجر به جان باختن و مصدومیت تعدادی از هموطنان عزیزمان و از جمله پرسنل خدوم راه‌آهن شد، باعث غم و اندوه فراوان گردید. لازم است فوراً دستگاه‌های مسؤول، بویژه وزارت راه‌وشهرسازی نسبت به بررسی و اعلام دلایل وقوع این حادثه تلخ و معرفی مقصرین احتمالی اقدام نمایند و تمام اقدامات و تمهیدات فنی و مدیریتی را برای جلوگیری از تکرار چنین حوادث دلخراشی پیش‌بینی و اجرا کنند. اینجانب با عرض تسلیت به خانواده‌های محترم داغدیده، از درگاه خداوند متعال برای جان‌باختگان این حادثه ناگوار مغفرت و رحمت، برای عموم بازماندگان صبر و برای آسیب‌دیدگان شفای عاجل و سلامتی کامل مسألت دارم».