رئیس‌جمهور روسیه در نطق سالانه خود در سالن سنت جورج کرملین در مقابل نمایندگان مجلس فدرال اگرچه از آمادگی برای همکاری با دولت دونالد ترامپ گفت اما از دکترین نوین سیاست خارجی ولادیمیر پوتین چنین برداشت می‌شود که روسیه در مسیر احیای اقتدار گذشته به آمریکا به چشم بزرگ‌ترین تهدید می‌نگرد. به گزارش پراودا، پوتین پنجشنبه در سخنرانی خود که سیزدهمین نطق سالانه‌اش در مقابل قانونگذاران محسوب می‌شد، شعار جدید «ما همه یک تن هستیم و فقط یک روسیه وجود دارد» را مطرح کرد که حتی با معیارهای حزب حاکم روسیه واحد هم شعاری بسیار تمرکزگرایانه با توجه به فدرال بودن ساختار سیاسی این کشور محسوب می‌شود. در حقیقت این پیامی مبنی بر روند احیای اتحاد، اقتدار و رفاه اجتماعی نسبی دوران اتحاد شوروی البته فارغ از سرکوبگری و سلطه کمونیسم است. پوتین در سخنانش بر پرهیز از اختلافات داخلی در شرایط بی‌ثباتی جهانی موجود تاکید کرد و از شهروندان روسیه خواست که حول ارزش‌های وطن‌پرستانه جمع شوند. سپس درباره سوءاستفاده فرصت‌طلبان و کودتاچیان از بی‌ثباتی سیاسی که درنهایت به هرج‌ومرج منجر می‌شود و فجایع انسانی و تباهی به بار می‌آورد، هشدار داد. او ضمنا مسائل اجتماعی مثل اقتصاد، معیشت، کشاورزی و مشکلات محلی را در اولویت سیاست داخلی‌اش دانست.
شدیدترین موضع روسیه علیه آمریکا
اما در رابطه با سیاست خارجی، او اعلام کرد که روسیه به دنبال تقابل با جامعه بین‌الملل نیست اما اجازه نیز نخواهد داد به منافعش تجاوز شود: «شرکای خارجی ما، مسکو را به‌عنوان دشمن در نظر می‌گیرند اما روسیه چنین دیدگاهی نسبت به آنها ندارد». اما فردای سخنرانی وقتی دکترین جدید سیاست خارجی روسیه روز جمعه توسط کرملین منتشر شد، فقط می‌شد یک نتیجه از آن گرفت: «پوتین ایالات متحده و متحدانش را متهم ردیف اول فشار برای بی‌ثبات‌سازی جهانی از جمله در روسیه برمی‌شمارد». در این سند مشخصا آمده است: «سیاست ایالات متحده و متحدانش این است که روسیه را به طرق سیاسی، اقتصادی، اطلاعاتی و فشارهای وارده برای بی‌ثبات‌سازی جهانی و منطقه‌ای محاصره کنند».
رادیو آزاد اروپا، رسانه وابسته به سازمان سیا، دکترین نوین خارجی کرملین را جدید برنمی‌شمارد بلکه آن را در ادامه دکترین اعلام شده توسط پوتین در روزهای پایانی سال 2013 همزمان با اوج‌گیری تنش‌ها و کودتای آمریکایی در اوکراین می‌داند و حتی به مراتب شدیدتر. پوتین در نطق سالانه خود نیز اگرچه عادی‌سازی روابط مسکو و واشنگتن و آغاز گسترش روابط دوجانبه براساس برابری و منافع متقابل را پاس داشت اما به صراحت نیز اعلام کرد که مسکو این حق را برای خود قائل است تا به تحرکات غیردوستانه واشنگتن واکنشی خصمانه نشان دهد. این بدون تردید محکم‌ترین موضع رسمی است که یک رهبر کرملین از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تا به امروز در مقابل کاخ سفید اتخاذ می‌کند. بنابراین می‌توان گفت که پوتین از دست بالاتر خود به عنوان یک رهبر دست‌کم 15 ساله در مسکو نهایت استفاده را برد تا موضعی متقدم بر همتای تازه‌وارد آمریکایی‌اش یعنی ترامپ اتخاد کرده و توپ را به زمین او اندازد و ببیند که آیا ترامپ هم در نخستین نطقش به عنوان رئیس‌جمهور جدید آمریکا نشانه‌ای برای بهبود روابط می‌فرستد یا خیر؟ رئیس‌جمهور روسیه در عین حال همکاری‌های دوجانبه با آمریکا را به نفع کل جهان دانسته و ابراز امیدواری کرد که واشنگتن در مقابله با تروریسم بین‌المللی به مسکو ملحق شود که از نظر او همان کاری است که ارتش روسیه در حال حاضر در سوریه انجام می‌دهد.
رویکرد شرقی روسیه
پوتین بلافاصله همکاری روسیه با چین را ستود و با معرفی آن به‌عنوان «الگویی برای همکاری بین‌المللی» آن را به رخ آمریکایی‌ها کشید: «ما مسؤولیتی جمعی برای اطمینان از امنیت و ثبات بین‌المللی برعهده داریم». او ضمنا اهمیت و امیدواری زیادی برای همکاری با هند و ژاپن قائل شد که این نشانه آشکار رویکرد شرقی روسیه جدید و چشم‌انداز راهبردی اوراسیایی آن است. پوتین همچنین تلاش‌های غرب برای اخلال در این «توازن راهبردی» را بسیار خطرناک توصیف کرد که «ممکن است به فاجعه‌ای جهانی منجر شود». بر این اساس می‌توان گفت که دکترین جدید سیاست خارجی روسیه متضمن این شعار است که رویکرد ما به سوی شرق است و با غرب جنگی نداریم، مگر اینکه آنها با ما جنگ داشته باشند. این نشان می‌دهد که پوتین در حال نشان دادن میزان حسن نیتی است که ترامپ برای تنظیم سیاست‌های خارجی جدید کمتر خصمانه کاخ سفید درباره روسیه بدان نیاز دارد. در سند منتشره سعی شده با تاکید بر استفاده از راه‌حل‌های دیپلماتیک جهت پایان دادن به درگیری‌های خاورمیانه بدون دخالت نظامی و بررسی کاهش قدرت اتمی در چشم‌انداز جدید سیاست خارجی روسیه بر آمادگی این کشور برای کاستن از سطح تنش‌ها با آمریکا تلاش شود. همچنین رئیس‌جمهور روسیه، اتحادیه اروپایی را شریک مهمی برای کشورش دانسته که مسکو به دنبال همکاری پایدار با آن است. ضمنا سازمان ملل متحد بدون هیچ جایگزینی به عنوان یک مرکز تنظیم روابط بین‌المللی معرفی شده و روسیه خواستار تشکیل یک ائتلاف بین‌المللی گسترده برای مبارزه با تروریسم شده است. با این اوصاف پوتین با وجود اتمام حجت با طرف مقابل کماکان منتظر است رفتار و گفتار او را در رابطه با چالش‌های موجود میان شرق و غرب بسنجد.
حمایت پوتین از قدس به عنوان مرکز فلسطین مستقل
پیام رئیس‌جمهور روسیه به رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین اگرچه در میان سخنرانی‌ها و اظهارات روزهای اخیر ولادیمیر پوتین گم شد اما می‌تواند پیامدهای مهمی در منطقه داشته باشد.
به گزارش وبگاه الحدث، رئیس‌جمهور روسیه در پیامی به محمود عباس به مناسبت برگزاری هفتمین کنگره فتح بر حمایت مسکو از آغاز دوباره مذاکرات سازش و ایجاد دولت مستقل فلسطینی به مرکزیت قدس تأکید کرد. اما نکته مهمی که در پیام پوتین وجود دارد نه حمایت کرملین از راه‌حل فراگیر در فلسطین و ایجاد دولت مستقل فلسطینی با مرزهای 1967 بلکه تاکید بر مرکزیت قدس است، آن هم در حالی که مهم‌ترین وعده انتخاباتی رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ که حتی باعث برپاشدن جشن توسط دولتمردان فعلی رژیم صهیونیستی بود، به رسمیت شناختن دولت عبری در فلسطین اشغالی و انتقال پایتخت آن از تل‌آویو به قدس(اورشلیم) است. اما تاکید مسکو بر قدس به عنوان پایتخت فلسطین مستقل می‌تواند چالشی برای ترامپ و نتانیاهو ایجاد کند.