عبدالباری عطوان: در صورتی که گزارشهای رسیده از شمال عراق و شمال سوریه صحت داشته باشد، به نظر میرسد گروه تروریستی داعش در حالتی از فروپاشی بهسر میبرد؛ از آنجاییکه قدرتهای منطقهای و جهانی، بهرغم همه اختلافهایشان، با هم بر سر یک هدف یعنی از بین بردن این گروه تروریستی به طور کامل متحد شدهاند. ولی اخباری که بعد از ظهر روز یکشنبه منتشر شد کاملا عکس این را میگوید و بر این تأکید میکند که این گروه تروریستی پس از درگیریهای شدید با یگانهای ارتش سوریه، وارد شهر تدمر شده و بر انبارهای سلاح و مهمات سیطره پیدا کرده است. ارتش سوریه با پشتیبانی هوایی روسیه 8 ماه گذشته توانست تدمر را از اشغال گروه تروریستی داعش خارج کند و این شهر را بازپس گیرد و منابعی در معارضان سوری در آن زمان گفتند که «تحویل و تسلیم» صورت گرفته است، یعنی عناصر گروه تروریستی داعش از خود در شهر دفاع نکردند و داوطلبانه و بدون جنگیدن از شهر عقبنشینی کردند اما واقعیتهای روی زمین این سناریو را کاملا رد میکند. شاخصهای مهمی وجود دارد که نشان میدهد این گروه تروریستی همچنان اسباب قدرت را در اختیار دارد و از «حمایت خاصی» برخوردار است و در برابر قدرتهایی که میخواهند در 2 طرف مرزهای عراق و سوریه ریشهکنش کنند، مقاومت میکند؛ نخست: حملهای که نیروهای مبارزه با تروریسم عراق برای بازپسگیری شهر موصل و شکست داعش، طی 2 ماه اخیر آغاز کردهاند با مقاومت شدید عناصر داعش مواجه شده و به دلیل همین مقاومت، این نبرد وارد مرحله پیشروی کند شده است. دوم: اظهارات اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا مبنی بر اینکه کشورش 200 نظامی به عراق و سوریه برای مشارکت در جنگ علیه داعش اعزام میکند. سوم: تاکید بیانیه صادر شده توسط نیروهای سوریه دموکراتیک مورد حمایت آمریکا بر اینکه مرحله دوم از حمله «خشم فرات» به منظور محاصره شهر الرقه، پایتخت خودخوانده داعش را برای سیطره بر آن، آغاز میکند.
چهارم: صدور لایحهای توسط کنگره آمریکا برای حمایت مسلحانه از گروههای معارض سوری و نیروهای عراقی که از جنگ آمریکا علیه داعش حمایت میکنند و برخی تفسیرهای اولیه درباره این لایحه میگوید که نیروهای کرد بزرگترین استفادهکننده از آن هستند. ورود عناصر داعش به شهر باستانی تدمر و اشغال میدان نفتی المهر همزمان با نزدیک شدن به بازپسگیری حلب شرقی توسط ارتش سوریه و ورود نیروهای «سپر فرات» و نیروهای ترکیه به شهر الباب در شمال حلب، تحولاتی است که در واکنش به بازپسگیری مناطق شرقی حلب توسط ارتش سوریه و خراب کردن جشنهایی رخ میدهد که دولت سوریه برای برگزاری آنها به مناسبت بازپسگیری شهر حلب در قلعه این شهر مقدمهچینی میکند. به نظر میرسد که تحولات بزرگی در صحنه سوریه رخ داده است به طوری که آمریکا و همپیمانان عربش به دلیل پیشروی ائتلاف سوریه، روسیه و ایران در شمال سوریه و بازپسگیری تقریبا کامل شهر حلب توسط این ائتلاف، احساس فشار و عصبانیت شدید میکنند تا جاییکه وزرای خارجه عربستان و امارات از عکس دستهجمعی کنفرانس به اصطلاح دوستان سوریه که روز شنبه در پاریس برگزار شد در حرکتی «لجوجانه» غایب شدند و گفته میشود آنها در اصل در کنفرانس شرکت نکردند. تصویر هنوز کاملا روشن نشده است اما تحولات سریعی که در صحنه سوریه رخ میدهد بهنوعی پاتک ترکیه است برای بر هم زدن برگهای برنده و «تحریک» 2 طرف سوری و روسی و تلاش برای بالا بردن روحیه معارضان مسلح سوری که از هم پاشیده و دچار اختلاف شدهاند. به باور برخی کارشناسان، ورود نیروهای ترکیه به شهر الباب در کنار گروههای مسلح وابسته به گروه شورشی «ارتش آزاد سوریه» نقض خطوط قرمز زیادی است و چالشی برای دولت سوریه و نیز کردهاست. این شهر نزدیک به 50 کیلومتر از مناطق شرقی حلب فاصله دارد و مرکز اصلی امدادرسانی گروههای تندرو و همپیمانانش در ریف حلب به شمار میرود. این پرسش مطرح میشود که روسیه به این انقلاب ناگهانی در موازنههای قدرت بویژه نقض تفاهمهای مسکو و آنکارا در سوریه و به طور خاص در شهر الباب چگونه پاسخ میدهد؟ روسیه رسما به تصمیم آمریکا برای دادن سلاحهای پیشرفته به معارضان سوری مسلح که شامل موشکهای «منپاد» دوشپرتاب و دیگر تجهیزات نظامی که دارای کارایی بیشتری هستند به دلیل احتمال افتادن آنها به دست گروههای تروریستی اعتراض کرد، حالا چگونه این اعتراض خود را در عمل نشان میدهد؟