گروه اقتصادی: نامه عباس آخوندی به رئیس صداوسیما و طلبکار شدن وی بعد از حادثه برخورد 2 قطار در سمنان شگفتانگیز نیست، چرا که رویه دولتیها منحرف کردن افکار عمومی و پرداختن به حاشیه به جای متن است. به گزارش «وطنامروز»، وزیر راهوشهرسازی روز شنبه در نامه 1100 کلمهای خود به رئیس رسانه ملی ادعا کرده بخشهای مختلف خبری گزارش کمیسیون عمران مجلس درباره حادثه برخورد 2 قطار در سمنان را تحریف کردهاند و با همین بهانه خود را تلویحا مبرا از هرگونه اشتباهی در این زمینه دانست. آخوندی حتی در این نامه طلبکارانه نیز هیچگونه توضیحی درباره اشتباهات مدیریتی که باعث رخ دادن این فاجعه شده نداده و به صورت آشکار از اشتباهات احتمالی رسانهای، کوه بزرگی ساخته و تقصیرها را بر گردن رسانه ملی انداخته است. به نظر میرسد عباس آخوندی که با یک نامه جنجالی در زمینه حادثه برخورد 2 قطار طلبکار میشود قصد دارد اذهان را منحرف کرده و موضوع استیضاح خود را تحتالشعاع قرار دهد اما وی این کار را به صورت ناشیانه انجام داده است، چرا که گزارش کمیسیون عمران مجلس کاملا بیطرفانه و منطبق با واقعیت و علیه وزارت راهوشهرسازی بوده است. برای روشن شدن موضوع به چند موردی که آخوندی در نامه عجیب خود عنوان کرده اشاره میکنیم.
عباس آخوندی در نامه خود نوشته است: «خبر ۱۴ شبکه یک اینطور شروع شد که اظهار نظر مشاور رئیسجمهور و اعلام علت سانحه یک اظهارنظر شخصی بوده است. آقای مهندس ترکان پیش از این، به عنوان سرپرست تیم بررسیکننده سانحه از سوی معاون اول رئیسجمهور صحت عملکرد سیستم را براساس بررسیهایی که این تیم انجام داده بودند اعلام کرده بود. خبر با برجستهسازی این موضوع میخواهد این قضاوت را سست کند، غافل از آنکه همین گزارش نیز صحت کارکرد سیستم را تایید میکند». وزیر راه به صراحت اعلام میکند گزارش کمیسیون عمران صحت کارکرد سیستم را تایید میکند در حالی که به هیچ عنوان چنین اتفاقی رخ نداده است. کمیسیون عمران مجلس در گزارش خود به صراحت اعلام میکند: «اگر چه عنوان میشود سامانه کنترل اتوماتیک قطار (ATC) در این سانحه درست عمل کرده است اما توجه به نکات زیر نشان میدهد غیر از راهبر قطار و اپراتورها و کنترلرها، طیف وسیعی از کارکنان و مدیران در بدنه شرکت راهآهن و بخش خصوصی وابسته در این سانحه و خسارات آن سهیم و مقصر هستند:
1- محور تهران- مشهد بهعنوان پرترافیکترین محور ریلی کشور بهمنظور افزایش سرعت و ظرفیت و حذف خطای انسانی بهعنوان پایلوت اولیه ATC تعیین و اجرایی شده است اما روزانه شاهد تردد تعداد زیادی از قطارهای فاقد ATC شامل قطارهای باری، ترنستها، ریلباسها، وسایل نقلیه خطی و... هستیم که این دوگانگی تردد با سامانه و بدون سامانه نهتنها منجر به حذف خطای انسانی نشده بلکه موجب سردرگمی و توسعه خطای انسانی نیز شده است بهطوریکه سوابقی وجود دارد مبنی بر اینکه خطاهای انسانی سانحهآفرین زیادی به علت همین دوگانگی به وقوع پیوسته که خوشبختانه منجر به سانحه نشده است.
2- رجوع به دفاتر خرابی ATC و خرابی علائم الکتریکی نشان میدهد در مدت اجرای پروژه بیش از 2000 بار دستور خاموشی ATC ثبت شده و خاموش کردن این سیستم تبدیل به یک رویه عادی و موجب بیاطمینانی کاربران به این سیستم کنترلی شده بود.
3- مقررات سیر و حرکت و دیگر ضوابط حاکم دارای نقاط ضعف، تضاد و دوگانگی و همچنین اختیاراتی جهت خاموش کردن ATC است. بهعنوان مثال اینکه یک اپراتور غیرمسؤول بتواند بدون وجود لایههای کنترلی مؤثر، تصمیم به خاموش کردن سیستم کنترل قطار بگیرد و اجرا هم بشود یا اینکه راهبر قطار اختیار قانونی داشته باشد که شخصاً نسبت به خاموش کردن سامانه کنترل قطار اقدام کند، از نمونه ایرادهای مقرراتی است.
4- شرکت مهاران بهعنوان تولیدکننده داخلی تجهیزات و مجری ATC تحت کنترل هیچ مرجع فنی ذیصلاحی قرار نداشته و به نظر میرسد شرکت راهآهن نیز توان فنی لازم برای نظارت بر این مهم را ندارد لذا ضمن حمایت از فناوریهای بومی شده، لازم است این مهم در کنار موارد گسترده ثبتشده از توقف عملکرد سامانه کنترل قطار مورد بررسی جدیتر قرار گیرد».
شلوغبازی برای جواب ندادن!
عباس آخوندی به بهانه اشتباه در انتشار گزارش کمیسیون عمران مجلس حاضر شده در مقام وزیر راهوشهرسازی نامهای به رئیس رسانه ملی بنویسد تا با توجه به انتشار چنین نامهای در چنین سطحی ورق را به سود خود برگرداند، در حالی که همین گزارش کمیسیون عمران نشان میدهد ضعف مدیریتی فراوان در وقوع فاجعه تصادف 2 قطار تاثیر زیادی داشته است.
مثلا در یکی از بندهای گزارش کمیسیون عمران مجلس آمده است: «بهرغم اینکه مدیرعامل شرکت راهآهن جمهوری اسلامی بهعنوان معاون وزیر، مقام سیاسی و مستثنا از انتخاب حرفهای شناخته میشود اما بررسیها نشان میدهد بسیاری از انتصابهای کلیدی و مناصب حرفهای راهآهن یا مغایر با قانون و تخلف بوده یا براساس تجربه، تخصص مرتبط و رعایت ارتقای سلسله مراتبی نبوده و این مهم موجب کاهش تعلق سازمانی، تبعیض اداری و کاهش انگیزه و عملکرد شده است. از طرفی مشاغلی مانند متصدیان ترافیک که مجری و کنترلکننده نحوه اجرای مقررات بوده و نتیجه عملکرد آنها منجر به تأمین امنیت جانی مسافران میشود، به عنوان مثال مشاغل حساس مورد توجه قرار نگرفته و از این نظر نیازمند رسیدگی و برخورد با متخلفان است». یا در دیگر بند این گزارش آمده است: «برودت هوا بهعنوان علت توقف قطار تبریز- مشهد اعلام شده است، در حالیکه امروز از کار افتادن قطار در چنین دماهایی به هیچوجه پذیرفتنی نیست و از آنجا که ضرورت داشته است قطار قبل از حرکت از نظر به همراه داشتن تجهیزات فنی سالم و کافی برای مقابله با شرایط سرد، کنترل شده و مجوز حرکت داده شود، لازم است عملکرد مسؤولان کنترل قطار بررسی شود و در تعیین سهم قصور مورد توجه قرار گیرد». همچنین در یکی از بندهای گزارش کمیسیون عمران مجلس نوشته شده: «بررسیها نشان میدهد تلفات جانی ناشی از ضربه اول بسیار کم بوده اما شرایط تشدیدکنندهای مانند نبود جاده دسترسی، امداد و نجات نامطلوب و دیرهنگام، کمبود تجهیزات لازم در واگنها مانند اطفای حریق و چکش شکستن شیشه، بکارگیری مواد غیراستاندارد و قابل اشتعال در بازسازی واگنها، فرسودگی و آسیبپذیری واگنها، وجود نقاط کور مخابراتی و رادیویی در مسیر خطوط ریلی بالاخص در محل سانحه و... منجر به افزایش تلفات سانحه شده که باید در شناسایی متخلفان و مقصران و برخورد قانونی و قضایی مورد توجه قرار گیرد».
عباس آخوندی به هیچ کدام از این ابهامها پاسخ نمیدهد. پاسخ نمیدهد که چرا باید سرما یک قطار را از کار بیندازد؟ پاسخ نمیدهد چرا سیستم کنترل اتوماتیک قطار، قطار اولی را از کار انداخته بود و اصلا مشکل قطار اول چه بود؟ پاسخ نمیدهد چرا بارها و بارها سیستم هوشمند کنترل قطار، قطارهای مسیر تهران- مشهد را از کار میانداخته و متصدیان قطارها مجبور به گرم کردن سیستم بودند؟ چرا تجهیزات قطار اول ضعیف بود و وسایل ایمنی کافی در قطار اول وجود نداشت که بسیاری از قربانیان زنده زنده بسوزند؟ چرا جناب وزیر درباره انتصابهای بسیار که در گزارش کمیسیون عمران به صراحت گفته شده پاسخی نمیدهد؟ چرا مسؤولان دولتی این همه از شرکت مجری سیستم کنترل هوشمند قطار حمایت میکنند و قصد دارند این سیستم را مبرا از هر گونه اشتباهی بدانند در حالی که حتی در این حادثه این سیستم نیز نقش محوری داشته و باعث افزایش خطای انسانی شده است؟
گویا آخوندی قصد ندارد به این سوالات پاسخ دهد و فقط منتظر یک بهانه است تا با فریاد زدن، مانع شنیده شدن حقیقت شود اما این بار فرق میکند، چرا که فریاد قربانیان حادثه هفتخوان بسیار رساتر از بهانهجویی وی است.