علی تهرانی‌فرد: در شرایطی که بازار کاسبی کلاهبرداران، سارقان، جیب‌برها و افراد شیاد برای سرکیسه کردن و اخاذی از مردم و شهروندان حسابی داغ است و دستگاه‌های انتظامی در آستانه نوروز 93 نسبت به افزایش انواع کلاهبرداری‌ها هشدار می‌دهند، به نظر می‌رسد در میان تمام اخباری که درباره افزایش برخی از جرائم در رسانه‌ها و توسط مدیران مرتبط اعلام می‌شود، یک نوع کلاهبرداری فراگیر و مهم نه‌تنها در تحلیل‌ها و اخبار رسانه‌ها بلکه از نگاه افکارعمومی جامعه هم مغفول مانده است؛ کلاهبرداری‌ای که این بار زیر پرچم مقدسات و سوءاستفاده از اشتیاق زائران «عتبات عالیات» انجام می‌شود. این روزها همزمان با بالا گرفتن تب سفرهای نوروزی و ثبت‌نام تورهای گوناگون گردشگری از متقاضیان، تعداد دیگری از تورها هم به صورت ویژه برای اعزام زائران به عتبات عالیات فراخوان‌هایی را اعلام کرده‌اند، بسیاری از این تورها با مجوز رسمی از سازمان حج و زیارت فعالیت می‌کنند اما برخی دیگر نه‌تنها مجوز ندارند، بلکه از شرایط روز جامعه و اشتیاق زائران سوءاستفاده کرده و به دنبال اهداف خود برای کلاهبرداری و اخاذی از مردم و زائران هستند، موضوعی که برای مدیران سازمان حج و زیارت به خوبی مشخص شده است و نسبت به برخی کلاهبرداری‌ها در آستانه عید نوروز هشدار داده‌اند.
حواس زائران ششدانگ جمع باشد
این در حالی است که به تازگی سازمان حج و زیارت طی اطلاعیه‌ای خطاب به زائران عتبات اعلام کرده است: «متقاضیان اعزام‌های نوروزی از اعتماد به افراد سودجو که از احساسات مذهبی سوءاستفاده کرده و با اخذ مبالغ بالا وعده اعزام زائران به عتبات‌عالیات در این ایام را می‌دهند، خودداری کنند».
مشت نمونه خروار است
هر زمان که بحث کلاهبرداری و اخاذی در جامعه مطرح می‌شود، تمام ذهن‌ها بلافاصله به سمت کلاهبرداری‌های مرسوم در جامعه و در بحث نقل و انتقالات یا خرید و فروش یک جنس می‌رود اما بسیاری از افراد نسبت به این موضوع غافل هستند که یکی از شگردهای کلاهبرداران برای اخاذی از مردم، سوءاستفاده از شرایط ویژه‌ای است که ممکن است یک فرد یا یک گروه در آن قرار داشته باشد، بحث زیارت یکی از همین موارد است که متاسفانه در ماه‌های گذشته به مراتب شاهد انتشار اخباری از کلاهبرداری، مال مردم خوری، اخذ هزینه‌های بالا و حتی در مواردی فروش تورهای زیارتی غیرواقع به مردم بوده‌ایم. مصداق بارز این گفتار خبرهایی است که در ماه‌های گذشته منتشر شده است.
کلاهبرداری ۹۰۰میلیونی از ۱۱۰۰ زائر
در یکی از همین خبرهایی که مدتی پیش در رسانه‌ها منتشر شده، آمده است: «اعضای یک باند به بهانه اعزام افراد به سفرهای زیارتی دست به کلاهبرداری ۹۰۰میلیون تومانی در قم زدند.» براین اساس، مدتی قبل مأموران پلیس آگاهی استان قم در جریان کلاهبرداری اعضای یک شبکه قرار گرفتند که به بهانه زیارت عتبات عالیات و حج عمره میلیون‌ها تومان پول به جیب زده بودند. با اعلام این گزارش، تیمی از مأموران، تحقیقات خود را در این زمینه آغاز کردند تا اینکه موفق به شناسایی متهم اصلی این پرونده شدند. کارآگاهان در عملیاتی غافلگیرانه وی را دستگیر کردند. متهم بعد از دستگیری خود را بی‌گناه دانست اما وقتی شواهد و مدارک را علیه خود دید لب به اعتراف گشود و به کلاهبرداری میلیونی اعتراف کرد. به گفته این متهم، این گروه از طعمه‌های خود به بهانه اعزام به عتبات عالیات 800هزار تومان و برای حج عمره 2‌میلیون تومان پول می‌گرفتند و بعد از آن به آنها وعده رزرو بهترین هتل در عراق و عربستان را می‌دادند. برای همین مالباخته‌ها فریب خورده و این مبلغ را در اختیار ما قرار می‌دادند.
این مورد تنها یک نمونه از انواع کلاهبرداری‌هایی بود که در ماه‌های گذشته در پوشش سوءاستفاده از اشتیاق زائران انجام شده است، کلاهبرداری‌هایی که تنور فعالیت آنها در آستانه ایام خاص مانند عید نوروز حسابی داغ می‌شود و هر بار با شگرد و روش خاصی به میدان می‌آیند.
وعده‌های پرزرق و برق، زائران کم‌اطلاع
اما به باور امید رحمتی، کارشناس اجتماعی، یکی از دلایل رشد و افزایش این نوع از کلاهبرداری هزینه‌های بالای سفر به عتبات و مراکز زیارتی است و به همین دلیل زمانی که کلاهبرداران و افراد شیاد با وعده‌های پر زرق و برق وارد میدان فعالیت می‌شوند، بسیاری از متقاضیان که از شیوه‌ها و شگرد‌های کلاهبرداری در حوزه زیارتی اطلاع ندارند، به راحتی اطمینان می‌کنند و مبالغ هنگفتی را در اختیار این افراد قرار می‌دهند. به باور این کارشناس اجتماعی، افراد شیاد در حوزه تورهای زیارتی غیر مجاز، با ظاهری آراسته و بدون هیچ تردیدی وارد عمل می‌شوند تا جایی که تعدادی از متقاضیان با تصور اینکه سفر زیارتی است و متولیان آن هم افرادی آراسته هستند، به راحتی اطمینان می‌کنند و همین موضوع نقطه ضعف بسیاری از متقاضیان سفر به عتبات در مواجه شدن با تورهای غیرمجاز است. رحتمی در پایان تاکید کرد: اطلاع‌رسانی درباره مشخصات تورهای زیارتی مجاز و غیرمجاز از سوی سازمان‌های مسؤول و اعلام اسامی شرکت‌های طرف قرارداد با سازمان حج و زیارت به صورت مستمر و از سوی دیگر هوشیاری و آگاهی مردم می‌تواند تا حد زیادی از جولان افراد شیاد در این فضا جلوگیری کند.