شهرستان جهرم که روزگاری به «جنگل نخل» مشهور بود این روزها در سایه غفلت مسؤولان در سراشیبی نابودی نخلستانها قرار گرفته است. از دیرباز جهرم را به واسطه وجود نخلستانهای زیبا و سر به فلک کشیده و خرمای شهدآلود شاهانی، به شهر «جنگل نخل» با «چترهای سبز» میشناختند به نحوی که ژان شاردن، سیاح و جهانگرد مشهور فرانسوی که در عصر صفوی به این شهر سفر کرده در کتاب سفرنامه خود در وصف درختان نخل جهرم مینویسد: «. . . اغلب خانهها [در جهرم] از چوب نخل که تنها درخت بزرگ و فراوان و منحصر به فرد این منطقه است بنا شده است. شهرت عمده این شهر مخصوصاً به خرمای آن است که بهترین خرمای جهان است». توجه و علاقه جهرمیها به درختان نخل از گذشتههای دور تاکنون زبانزد بوده به طوری که امروز در باغچه خانه هر جهرمی حداقل یک درخت نخل بزرگ دیده میشود. وصف شورانگیز نخلستانهای سر به فلک کشیده در حالی است که در سالهای اخیر چنان تیشه بر ریشه نخلهای جهرم زده شده که چترهای سبز این شهر حال و روز خوشی ندارند و این عنوان زیبا دیگر برازنده نخلستانهای سوخته و بیسر جهرم نیست. یک شهروند طبیعتدوست جهرمی به مهر میگوید: دیدن منظره زیبای نخلستانها از نگاه کسانی که برای نخستینبار به جهرم سفر میکنند، جالب و شگفتانگیز است. جواد پارسایی با اشاره به اینکه در گذشته چنانچه از یک بلندی به تماشای شهر مینشستیم چیزی جز طبیعت زیبا و پوشیده از نخل نمیدیدیم، میافزاید: امروز با نگاه به شهر جهرم دیگر خبری از جنگل نخل بر فراز این شهر نیست و جای آن را ساختمانهای چندین طبقه پر کرده است. وی که خود شاهد سوختن شبانه نخلها بوده است، بیان میکند: سودجویان برای فرار از دست قانون، شبانه اقدام به سوزاندن نخلها کرده و نخلستانها را به زمین بایر تبدیل میکنند. چنانچه گردشی در شهر جهرم داشته باشید حتماً چشمتان به مناظری خواهد خورد که همچون شهرهای جنگ زده از نخلستانهایی بیسر پوشیده شده و مهیای سوزانده شدن شبانه هستند؛ اقدامی که براساس قانون، جرم تلقی شده و خاطیان آن به جریمه نقدی و حبس محکوم میشوند. یک کارشناس حقوقی در این باره میگوید: قطع درختان صرفنظر از مثمر یا غیرمثمر بودن، بدون اجازه شهرداری جرم است و چنانچه در مواردی شهرداری مجوز قطع درختی را بدهد مالک موظف است ۲ برابر نخلهای قطع شده در همان مکان یا مکان دیگر به کاشت درخت اقدام کند. مجتبی حقبین ادامه میدهد: ماده ۶۸۵ قانون مجازات اسلامی به صراحت خشکاندن و قطع درختان نخل را جرم اعلام کرده و برای خاطیان آن علاوه بر جریمه نقدی، ۳ تا ۶ ماه حبس در نظر گرفته است. این در حالی است که بسیاری از مالکان نخلستانها در جهرم به طور عمد اقدام به آتش زدن و نابودی درختان میکنند. آمارهای سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد حاکی از نابودی سالانه نزدیک 3/7 میلیون هکتار جنگل بر اثر فرسایش خاک و قطع درختان است و شهرستان جهرم نیز با برخورداری از ۳۵۰ هزار اصله نخل سالانه دستخوش نابودی صدها اصله از این درخت میشود. سخنگوی شورای شهر جهرم با اشاره به اینکه هر گونه قطع درختان توسط مالکان باغها جرم محسوب میشود، میگوید: مالکان اجازه تغییر کاربری باغها را ندارند و شهرداری نمیتواند در این زمینه مجوزی را برای تغییر کاربری صادر کند. جلال واقفی میافزاید: شهرداری زمینی را که کاربری آن باغات یا فضای سبز باشد برای تغییر کاربری به کمیسیون ماده ۱۲ ارجاع داده و این کمیسیون نیز پس از اقدامات لازم توسط ۳ نفر از کارشناسان اداره کل راه و شهرسازی، آن را به کمیسیون ماده ۵ شهرداری برای تصمیمگیری نهایی ارجاع میدهد. نماینده شورای اسلامی شهر جهرم در سازمان فضای سبز شهرداری ادامه میدهد: چنانچه فردی بدون ضابطه و توجه به قانون اقدام به قطع درختان کند، این کار او جرم محسوب شده و محکوم به پرداخت خسارت نقدی میشود. وی درباره احداث ساختمان در زمینهای بدون تغییر کاربری نیز میگوید: چنانچه کمیسیون ماده ۱۵ شهرداری تشخیص دهد ملکی بدون تغییر کاربری ساخته شده، مالک را به پرداخت جریمه مجازات میکند. به گفته واقفی، شهرداری به هیچ عنوان اجازه تغییر کاربری زمینهای مشجر را نمیدهد و کسانی که دور از چشم این نهاد با قطع درختان اقدام به تغییر کاربری باغها کرده و به احداث ساختمان میپردازند، تحت پیگرد قانونی و مجازات قرار میگیرند. این عضو شورای اسلامی شهر جهرم با تاکید بر حفظ و حراست از درختان به عنوان ریههای شهر از همشهریان خواست در صورت مشاهده هر نوع اقدام در جهت نابودی درختان بویژه نخلها مراتب را به مسؤولان مربوط در شهرداری جهرم گزارش کنند تا با خاطیان براساس قانون برخورد شود. وی در عین حال تاکید کرد شهرداری اجازه تغییر کاربری نخلستانها به مسکونی را نمیدهد.
سالانه حدود ۳۰ هزار تن خرما از نخلستانهای جهرم تولید و صادر میشود
فرماندار ویژه شهرستان جهرم با اشاره به اینکه نباید اجازه داد شهری که از دیرباز به جنگل نخل مشهور بوده در سایه بیمبالاتی سودجویان دستخوش نابودی شود، میگوید: سالانه نزدیک به ۳۰ هزار تن خرما از نخلستانهای این شهرستان تولید و به بازارهای داخل و خارج کشور صادر میشود. به باور علیرضا صحراییان، شهرستان جهرم تامینکننده بیش از 1/2 درصد خرمای دنیاست و شاهانی از مرغوبترین رقم زیر کشت این محصول در جهرم بوده که عمده نخلستانهای شهرستان را در بر میگیرد. وی با گلایه از آتش زدن درختان نخل و تغییر کاربری نخلستانها در جهرم، میگوید: آتش در نخلستانهای جهرم برخی مواقع به حدی فروزان میشود که پای آتشنشانی شهر را برای خاموش کردن آن به محل آتشسوزی باز میکند. فرماندار ویژه شهرستان جهرم بر حفظ نخلستانهای شهر که میراث گرانبهای گذشتگان و پیشینیان این شهر است تاکید میکند و از سایر متولیان و مسؤولان مربوط میخواهد با عزم و اراده جدی نسبت به جلوگیری از تداوم نابودی نخلستانها اقدام کنند. به گزارش مهر، به هر حال با شرایطی که این روزها پیش آمده مردم نگران از دست دادن نخلستانهای شهرستان جهرم هستند و تاکید دارند باید ادامه این روند متوقف شود تا مبادا نخلهای شهر منقرض شود.