ناصر مؤمنیان: فرهنگ عذرخواهی و پذیرش اشتباه امروز به‌عنوان گمشده‌ای در جامعه تلقی می‌شود که باید بدان توجه داشت. اشتباه و کوتاهی در انجام وظایف محوله ممکن است از جانب بسیاری از افراد در جامعه رخ دهد اما آنچه در نظام ساختاری تربیتی در یک جامعه دارای اهمیت است، داشتن رفتار مسؤولانه برابر رفتارها و کردارهای اشتباه و کوتاهی در انجام وظایف محوله است. متأسفانه حال و هوای جامعه امروز در حال پیش رفتن به سمتی است که کمتر کسی حاضر می‌شود به خاطر اشتباه‌های مرتکب شده و کوتاهی در انجام وظایف محوله از مخاطب خود عذرخواهی کند. نهادینه کردن فرهنگ عذرخواهی و فرهنگ پذیرش اشتباهات در جامعه در راستای مرتکب شدن اشتباه و کوتاهی در انجام وظایف محوله به فرهنگ‌سازی جدی نیازمند است. غالباً افراد جامعه بویژه آن دسته از کسانی که پست و مقام و جایگاه مهم‌تری دارند، فکر می‌کنند عذرخواهی از مخاطب به‌واسطه کوتاهی در انجام وظایف محوله و پذیرش اشتباه توسط آنان از شأن و منزلت و قدر و مقام آنها می‌کاهد. نتایج تحقیقات علمی روان‌شناختی، نشان داده نهادینه کردن «فرهنگ عذرخواهی» در جامعه سبب افزایش سطح اعتماد در میان مردم خواهد شد و عذرخواهی و پذیرش اشتباه، بیانگر احساس مسؤولیت بالاست. اگر مسؤولی در انجام وظایف محوله اشتباه یا کوتاهی کرد، با عذرخواهی نسبت به کوتاهی در انجام وظایف خود، می‌تواند مخاطب خود را تا حدودی راضی نگه دارد. در صورت بروز اشتباه، اگر نسبت به اشتباه خود اقرار و به‌طور صادقانه از مردم در جامعه عذرخواهی کنیم، اعتماد و تکیه مردم به مدیران و دولتمردان بیش از گذشته خواهد شد. بسیاری از افراد جامعه عذرخواهی از اشتباه خود را یک تهدید بزرگ برای عزت نفس و هویت خویش دانسته و با عذرخواهی و پذیرش اشتباه، حس بدی به آنان دست می‌دهد در صورتی که افرادی که از پذیرش اشتباه گریز دارند، باید بدانند عذرخواهی نه‌تنها یک تهدید نیست، بلکه فرصتی برای حل‌وفصل اختلافات به شمار می‌رود. اگر فرهنگ عذرخواهی برابر رفتارها و کردارهای اشتباه و کوتاهی‌های صورت گرفته در انجام وظایف محوله و پذیرش اشتباه در جامعه تقویت نشود، فرهنگ طلبکار بودن و پرخاشگری رشد خواهد کرد. چقدر حقیر هستند و البته کوچک، آنانی که وقتی اشتباهی می‌کنند، نه توانایی اقرار به اشتباه را دارند و نه توانایی اینکه عذرخواهی کنند. عذرخواهی و پذیرش اشتباه و ابراز ندامت صادقانه، خسارت‌های عاطفی پیش‌آمده ناشی از اشتباه را تا حدودی تسکین می‌دهد و چه‌بسا از خسارت‌های فیزیکی ناشی از اشتباه رخ‌داده جلوگیری خواهد شد. گام اول در فرهنگ عذرخواهی، فرهنگ عذرپذیری است و باید بپذیریم اشتباه یا در انجام وظایف محوله کوتاهی کردیم و گام دوم این است که با زبان از مخاطب خود نسبت به کوتاهی انجام‌شده در شرح وظایفمان عذرخواهی کنیم و مرحله آخر در فرهنگ عذرخواهی این است تا جایی که می‌توانیم نسبت به جبران کوتاهی خود در انجام وظیفه بکوشیم. امروز که در شرایط و جامعه امروز فرهنگ عذرخواهی و فرهنگ پذیرش اشتباه به حلقه مفقوده فرهنگ در کشورمان تبدیل شده است، نهادهایی نظیر آموزش‌وپرورش و مطبوعات و رسانه‌ها بویژه رسانه ملی باید در این زمینه فرهنگ‌سازی کنند تا فرهنگ عذرخواهی و پذیرش اشتباه به‌عنوان یک ارزش در جامعه ما مطرح و تقویت شود و مردم دنبال فرار از این فرهنگ نباشند.
باید منتظر بود و مشاهده کرد با وجود این سخنان، تکلیف فرهنگ‌سازی فرهنگ عذرخواهی و فرهنگ پذیرش اشتباه در جامعه چه خواهد شد.