روز سیزدهم دی 1357 ژنرال «رابرت هایزر» معاون فرمانده نیروهاى ارتش آمریکا در اروپا ماموریت یافت با هدف تشویق فرماندهان ارتش شاه به حمایت از نخست‌وزیری بختیار به تهران سفر کند. وی 14 دی وارد تهران شد.  هایزر در حالى که در قسمت بار هواپیما پنهان شده بود، بدون اطلاع قبلى با یک هواپیماى نظامى از اشتوتگارت آلمان عازم تهران شد و هواپیماى حامل وى در فرودگاه مهرآباد به زمین نشست. هایزر درباره چگونگى ورودش به تهران در کتاب «مأموریت در تهران» نوشت:  «خبر ورود من به ایران به طور سرى به اطلاع ژنرال «فیلیپ گاست» رئیس هیات مستشارى آمریکا در ایران رسیده ‏بود و ترتیب استقبال از من، به طور مخفیانه داده شده‏ بود. درهاى هواپیما که باز شد، چندین نظامى آمریکایى وارد هواپیما شدند. برخى از آنها، لباس نظامى بر تن داشتند و برخى دیگر، لباس شخصى پوشیده بودند و براى تخلیه سوخت وارد هواپیما شدند. من از هواپیما دور شدم... در سفرهاى قبلى، مهم‌ترین رهبران نظامى حکومت شاه در فرودگاه به استقبال من مى‏آمدند و مراسم استقبال هم پرطمطراق بود اما این بار با همیشه فرق مى‏کرد».  هایزر در شب اول ورودش به تهران درباره وضعیت این شهر نوشت: «عبور از خیابان‌هاى تهران، براى من تکان‌دهنده بود. این شهر پرتحرک، اینک کاملاً فلج شده بود، خیابان‌ها خالى بودند، حتى یک اتومبیل، اتوبوس یا موتوسیکلت هم در خیابان‌ها دیده نمى‏شد. از میدان شهیاد [آزادى] تا آن سوى شهر، همه جا تعطیل به نظر مى‏رسید. مغازه‏ها بسته بودند، پیاده‏روها خالى و جایگاه‌هاى بنزین تعطیل بودند... روى پنجره‏ها یک در میان تصویر آیت‏الله خمینى دیده مى‏شد. نیروهاى مخالف، کنترل ارگان‌هاى حیاتى را در دست گرفته بودند».  هایزر در ادامه نوشت: «مردم فریاد مى‏زدند «الله‏اکبر» و صدا از پشت‌بام‌هاى نزدیک به گوش مى‏رسید؛ به هر فریادى از گوشه‏اى دیگر پاسخ داده مى‏شد. در تاریکى صداى تیراندازى از سلاح‌هاى خودکار شنیده مى‏شد».  هایزر از فرودگاه مهرآباد ابتدا به منزل ژنرال هووى استون (Howie Stone) فرمانده بخش نیروى زمینى در دفتر وابسته نظامى و مستشارى نظامى آمریکا در تهران رفت. در این محل اعضاى مهم و اصلى اداره مستشارى جمع بودند. ژنرال گاست، رئیس اداره مستشارى، ژنرال جرج کرتز (George J. Kertesz) نماینده نیروى هوایى و آدمیرال فرانک کالینز (Frank C. Collins) نماینده نیروى دریایى. این افسران هایزر را در جریان امور نظامى ایران و اداره مستشارى قرار دادند. همه آنان یک نظر مشترک داشتند: اوضاع ایران از کنترل خارج شده ‏است. سپس هایزر به منزل ژنرال گاست رفت و شب را بدون پلک بر هم زدن به صبح رساند. بخش عربى رادیو عدن نیز اعلام کرد: «به‏رغم اینکه افکار عمومى ایران و جهان مداخله آمریکا در امور ایران را نکوهش مى‏کنند، ایالات متحده همچنان به مداخله خود در ایران ادامه مى‏دهد.» این رادیو در ادامه افزود: «فرستاده آمریکا براى یک مأموریت ویژه و انجام مشورت‌هایى با افسران عالیرتبه ایران و شاه به طور محرمانه وارد تهران شده ‏است.» به نوشته هیکل در کتاب «ایران؛ روایتى که ناگفته ماند» هدف مأموریت هایزر، تشویق نیروهاى مسلح ایران براى انتقال وفادارى از شاه به بختیار بود و قرار بود او به عنوان رئیس ستاد ارتش همان شغل ژنرال عباس قره‏باغى را به دست بگیرد و اطمینان بدهد بعد از رفتن شاه از کشور، نیروهاى مسلح به بختیار وفادار بمانند.... دکتر مهران کامروا، استاد و رئیس گروه علوم سیاسى دانشگاه نورث ریچ (Northridge) آمریکا، در کتاب «انقلاب ایران؛ ریشه‏هاى آشوب» درباره چگونگى اعزام هایزر به ایران نوشت: «اگرچه دولت کارتر کاملاً از بختیار حمایت کرد اما بسیارى در وزارت امور خارجه از جمله سفیر [سولیوان] فکر نمى‏کردند او بتواند ماه ژانویه را پشت سر بگذارد. رئیس‌جمهور کارتر، برژینسکى، وزیر دفاع براون و وزیر انرژى شلزینگر مخالف این فکر بودند. به منظور اطمینان یافتن از اینکه بختیار جان سالم به در خواهد برد، واشنگتن تصمیم گرفت یک افسر عالىرتبه نظامى به ایران گسیل دارد تا نیروهاى مسلح را در پشتیبانى از نخست‏وزیر جدید گرد هم آورد. ژنرال رابرت هایزر، فرمانده نیروهاى ناتو در اروپا براى این مأموریت انتخاب شد. هایزر در چند مناسبت به ایران سفر کرده بود و شخصا اکثر رهبران نظامى ایران را مى‏شناخت. به او دستور دادند بى‏درنگ عازم ایران شود و مراتب نگرانى و اطمینان رئیس‏جمهور آمریکا را به رهبران نظامى حاضر در تهران انتقال دهد. قرار بود آنها را ترغیب کند «منسجم بمانند و تنگاتنگ هم کار کنند و کشور را ترک نگویند». مأموریت پیشنهادى هایزر شدیدا مورد مخالفت مافوق بلافصلش، فرمانده عالى نیروهاى ناتو ـ ژنرال الکساندر هیگ ـ و سفیر سولیوان قرار گرفت. هایزر نیز به همین اندازه دلواپس تحقق‏پذیرى مأموریتش بود. او بعدها نوشت: «نمى‏فهمیدم چه چیزى مى‏توانستم به دست آورم.» به علاوه، در واشنگتن بر سر هدف دقیق سفر ژنرال به ایران و معنا و مفهوم دستورات داده‌شده به او اختلاف نظر وجود داشت. کارتر دستورات را تنها به عنوان آخرین حربه، مهر تأییدى بر کودتا مى‏دید اما برژینسکى مأموریت هایزر و دستورات همراهش را چراغ سبزى براى کودتا مى‏دانست. برژینسکى مى‏نویسد: «هدف از مأموریت هایزر این بود که اساس استیلاى نظامى را در صورت لزوم، پى‏ریزى کند و در این حین رهبرى مورد نیاز را ایجاد کند.» در این زمان، برژینسکى «با بى‌میلى» به این نتیجه رسیده بود که یک دولت نظامى بدون شاه «تنها چاره قابل طرح» بوده است».  مهران کامروا در ادامه درباره فعالیت‌هاى هایزر پس از ورود به تهران مى‏نویسد: «هایزر 4 ژانویه/ 14 دى وارد تهران شد و به سرعت براى ملاقات با تمام رهبران نظامى کلیدى اقدام کرد. هایزر پس از نشست‌هاى زیاد با تک‏تک فرماندهان شاخه‏هاى نظامى و دیگر افسران عالیرتبه، آنها را در «حالتى کاملاً درمانده» یافت. همگى نگران امنیت شخصى‏شان بودند و مى‏خواستند در صورتى که شاه کشور را ترک کرد با او بروند. همچنین اکثرشان از سفیران انگلیس و آمریکا یعنی پارسونز و سولیوان به خاطر فشار آوردن به شاه براى ترک کشور خشمگین بودند. همین‏طور هم از ایالات متحده مى‏خواستند از نفوذش براى ساکت کردن خمینى و پوشش خبرى رک و صریح بنگاه خبرپراکنى انگلیس [رادیو بى‌بى‌سى] از ناآرامى ایران استفاده کنند. آنها همگى اظهار مى‏کردند بختیار چیز خیلى کمى مى‏تواند به دست آورد و او را فقط مردى پشت میزنشین مى‏نامیدند». خبرگزارى آسوشیتدپرس درباره عزیمت هایزر به تهران در گزارشى از واشنگتن اعلام کرد: «دولت آمریکا براى حصول اطمینان از حفاظت دقیق از تجهیزات نظامى و جاسوسى مخفى این کشور در ایران، یک ژنرال چهار ستاره را به ایران فرستاده‏ است. فرستاده آمریکا همچنین نفوذ ارتش را در صورت روى کار آمدن دولت چپگرا در ایران ارزیابى خواهد کرد. منابع وزارت دفاع آمریکا اعلام کردند رابرت هایزر... با مقامات نظامى ایران به مشورت پرداخته و مقامات آمریکایى امیدوارند ارتش بتواند نفوذ خود را براى برقرارى ثبات در ایران حفظ کند. مقامات آمریکایى نگران وسایل و تجهیزات امنیتى سرى خود هستند که در ایران به کار گرفته شده و این نگرانى بویژه با روى کار آمدن احتمالى یک دولت طرفدار شوروى یا بروز هرج و مرج به دنبال پایان یافتن حکومت استبدادى در ایران شدت مى‏یابد».  «جیمز بیل» در کتاب «شیر و عقاب» درباره چگونگى اعزام هایزر به تهران و هدفش از این مأموریت نوشت: «توصیه‏هاى بى‏ثمر بال در مورد ایران خیلى زود جاى خود را به پیشنهاد وزارت دفاع داد که از سوى برژینسکى مورد حمایت قرار گرفت. بدین ترتیب که یک افسر عالیرتبه نظامى به ایران فرستاده شود تا با نیروهاى مسلح ایران تماس بگیرد. هایزر با این مأموریت که نیروهاى ارتش ایران را منسجم نموده، و به آنها گوشزد کند که ایالات متحده از رژیم فعلى پشتیبانى مى‏نماید، راهی تهران شد. به گفته خودش «من از سوى دولت ایالات متحده به آنجا گسیل شدم تا نیروهاى ارتش ایران را تشویق کنم که از حکومت قانونى خود پشتیبانى کنند.» قرار بر این بود ارتش از شاپور بختیار نخست‏وزیر حمایت کند و اگر دولت از هم پاشید، هایزر، امراى ارتش را وادار به کودتا کند. به گفته هایزر: «اگر دولت از هم مى‏پاشید، من باید مترصد فرصت مناسبى براى دست به کار شدن نظامیان باشم». برژینسکى نیز درباره هدف مأموریت هایزر در ایران از طرح یک کودتاى نظامى در ایران در صورت شکست بختیار توسط هایزر خبر داد و در کتاب خاطرات دوران خدمت خود در کاخ سفید نوشت: «اجراى نقشه کودتا در ایران، هم به یک برنامه‏ریزى دقیق و طرح لجستیکى و هم به تصمیم و اراده سیاسى از طرف فرماندهان نظامى ایران بستگى داشت و علاوه بر آن مستلزم علامت یا اجازه‏اى از طرف یک مقام قابل قبول بود. مأموریت هایزر آماده نگاه داشتن ارتش ایران براى انجام چنین برنامه‏اى در صورت ضرورت بود و با رفتن شاه از ایران فقط واشنگتن مى‏توانست علامت لازم را براى اجراى این نقشه در ایران بدهد».  ارتشبد «حسین فردوست» درباره پنهانى بودن سفر هایزر به تهران در کتاب «ظهور و سقوط سلطنت پهلوى» مى‏نویسد: «من از ورود هایزر اطلاع نداشتم و محمدرضا پهلوى نیز اطلاعى نداشت.» رابرت هایزر درباره مأموریت خود در ایران در کتاب مأموریت در تهران نوشت: «اولین مساله‏اى که باید با آن روبه‌رو مى‏شدیم، رفتن شاه بود. باید درمى‏یافتیم هر کدام از فرماندهان با رفتن شاه چه مى‏کردند. واشنگتن درست فکر کرده بود که وظیفه اصلى ما طبق رهنمود کارتر، جلوگیرى از فرار فرماندهان (بعد از رفتن شاه) بود. باید فرماندهان مى‏ماندند و در تثبیت دولت و در دست گرفتن اوضاع مملکت کمک مى‏کردند. مساله دوم، اکراه آنها از کار با بختیار بود. وفادارى آنها به شاه آنقدر قوى بود که به نظر نمى‏رسید به انقیاد جدیدى گردن نهند. به بختیار هم قلبا اعتماد نداشتند. ترس آنها را درک مى‏کردم. بختیار، عضو جبهه ملى بود و همه مى‏ترسیدند ورود او به معناى خروج دیگران باشد، همه نگران بودند بختیار ممکن است خبر تشکیل «هیات کودتا» را شنیده باشد و در آن صورت، به محض رفتن، شاه آنها را قلع و قمع کند. مساله سوم، تهیه طرح اولویت‌ها براى نخست‏وزیر جدید بود، طرح‌هاى گسترده‏اى براى به حرکت درآوردن اقتصاد و سر پا آوردن دوباره کشور، مورد نیاز بود».
منبع: روزشمار انقلاب اسلامی