عباس عراقچی، رئیس ستاد اجرای برجام پس از ماه‌ها غیبت بویژه پس از تصویب تمدید تحریم‌های برجام، دیروز 26 دی‌ماه در یک سالگی برجام به میان خبرنگاران آمد. اگرچه او این بار نیز به سیاق همیشگی خود، برخی بدعهدی‌ها و نقض برجام را توجیه کرد اما مهم‌ترین خبری که او دیروز در جمع خبرنگاران اعلام کرد عدم مذاکره مجدد بر سر برجام بود. عراقچی همچنین گفت اوضاع در حوزه بانکی در پسابرجام به حالت عادی بازنگشته و آمریکایی‌ها همچنان بدعهدی می‌کنند. البته عراقچی درباره تمدید تحریم‌های ISA اظهارات عجیبی مطرح کرد و گفت باراک اوباما آن را بلااثر کرده است. این در حالی است که اساسا هیچ خبری مبنی بر توقف این قانون توسط دولت اوباما اعلام نشده است. به گزارش خبرگزاری‌ها، عراقچی در این نشست گفت: برنامه هسته‌ای ایران الان یک برنامه مشروع است و به مسیر خود با قوت ادامه می‌دهد. کار ما روی ماشین‌های پیشرفته دارد انجام می‌شود و تحقیق و توسعه در حال انجام است. ما به غنی‌سازی صنعتی خواهیم رسید و همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای با دیگر کشورها در حال انجام است. وی درباره تحریم‌ها نیز گفت: ما در طول یک سال گذشته با بدعهدی‌ها، تعلل‌ها، سیاست‌های تاخیری و خصومت‌آمیز از سوی آمریکا و برخی کشورها در برجام مواجه بودیم. در طول مذاکرات با این ترفندها مقابله می‌کردیم و بعد از مذاکرات آمریکایی‌ها و همپیمانان‌شان برای ایجاد فضای مخرب و دور کردن سرمایه‌گذاران تلاش کردند اما ما با این بدعهدی‌ها مقابله کردیم. آمریکایی‌ها و غربی‌ها تا توانستند سنگ‌اندازی کردند ولی ما با تک‌تک این سنگ‌اندازی‌ها مقابله و سعی کردیم موانع را برطرف کنیم. وی با اشاره به رفع تحریم‌ها در حوزه‌های مالی و بانکی با بیان به اینکه در این حوزه هنوز شرایط بانکی ما به حالت عادی برنگشته است، اظهار کرد: علت‌های متعددی برای این مساله وجود دارد؛ مهم‌ترین مانع تحریم‌های بانکی تحریم‌های اولیه آمریکاست که بعد از انقلاب اعمال شده اما در برجام به آنها پرداخته نشده است و ما هم نگفتیم که برداشته می‌شود. ما فقط در مذاکرات هسته‌ای پیرامون همین موضوع صحبت کردیم اما راه‌های جایگزین مشروع و قانونی وجود دارد که می‌توانیم بدون استفاده از سیستم مالی آمریکا نقل و انتقالات‌مان را انجام دهیم. مهم این است که در هر پروژه باید مسیر بانکی خودش را پیدا کنیم. همانطور که در رابطه با قرارداد ایرباس و بوئینگ کانال بانکی خاص خودش ایجاد شد. همچنین در رابطه با قرارداد پژو که حدود 600 میلیون یورو است کانال مالی و بانکی ایجاد شد.
عراقچی درباره احتمال پاره کردن برجام یا انجام اقداماتی که ایران را به سمت خروج از برجام بکشد، اظهار کرد: برجام یک تعهد بین‌المللی است. اگر کشوری بخواهد برجام را کنار بگذارد تصمیم خودش است. ما درباره برجام مذاکره مجدد نمی‌کنیم و اگر کسی تصمیم دارد آن را پاره کند انتخاب با او است؛ عکس‌العمل ما هم در برابر این اقدام روشن است. ما هم آن را آتش می‌زنیم و این به معنی آن است که هیچ مذاکره مجددی نخواهیم داشت و پرونده هسته‌ای ایران مجدداً باز نمی‌شود. وی درباره برخی اقدامات احتمالی برای اجرای سختگیرانه برجام از سوی آمریکا، خاطرنشان کرد: برخی به ترامپ توصیه می‌کنند برجام را به طور سختگیرانه اجرا کند تا به این شکل ایران خودش اقدام به خروج از برجام کند اما امروز شاهد هستیم که حتی مخالفان برجام در آمریکا به ترامپ توصیه می‌کنند برجام را پاره نکند یا آن را کنار نگذارد، بلکه با تحریم‌های بیشتر در حوزه‌های دیگر کاری کند که ایران خودش کنار بکشد. عراقچی تأکید کرد: مسلماً جمهوری اسلامی ایران مفهومی به نام اجرای سختگیرانه برجام را قبول ندارد. ما همانطور که در برجام آمده است خواهان اجرای برجام با حسن نیت و در فضای سازنده هستیم و این تعهدی است که کشورهای گروه 1+5 از جمله آمریکا در چارچوب برجام آن را پذیرفته‌اند و صرفاً بیان امیال و آرزوها نیست. اگر آمریکا یا هر کشور دیگری به سمت اجرای سختگیرانه حرکت کند از دید ما حرکت در خلاف مسیر اجرای برجام است. اینکه ترامپ بین برجام و غیر آن انتخاب کند با او است اما باید تبعات انتخابش را بپذیرد. وی درباره مذاکره با تیم سیاست خارجی ترامپ با تأکید بر اینکه مذاکرات هسته‌ای ما با آمریکا تمام شده است، خاطرنشان کرد: در حوزه اجرای برجام ممکن است ما با آمریکایی‌ها در سطح فنی مذاکره کنیم اما مذاکره سیاسی دیگر تمام شده و بعد از اجرایی شدن برجام نه با دولت فعلی و نه دولت بعدی وارد مذاکره نشده و نخواهیم شد. از دید ما برجام تمام شده است و موانع اقتصادی را هم برداشته است فقط باید مراقب سنگ‌اندازی‌ها باشیم.
اوباما اجرای ISA را متوقف کرد؟
معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه در ادامه این نشست خبری درباره موضع کمیسیون مشترک برجام در برابر تمدید قانون تحریم‌های آمریکا، اظهار کرد: آیسا یکی از مهم‌ترین تحریم‌های آمریکاست و ما توانستیم این قانون را به عنوان تحریم هسته‌ای در برجام مورد شناسایی قرار دهیم، چرا که در بحث مبارزه با سلاح‌های کشتار جمعی به موضوع سلاح هسته‌ای مورد ادعای‌شان درباره ایران اشاره شده است و طرف آمریکایی در نهایت مجبور شد این تحریم را هم در چارچوب تحریم‌های هسته‌ای قرار دهد و با اجرایی شدن برجام با دستور رئیس‌جمهور آمریکا بلااثر شد. ما عمیقاً معتقد بودیم با پایان یافتن این تحریم تمدید آن به معنای تحریم جدید و نقض برجام است. ما از ابتدا تلاش داشتیم در مذاکرات هیچ اقدامی را در اختیار کنگره آمریکا قرار ندهیم چرا که فضای کنگره به نفع ایران نبود و اساساً کنگره‌ای که نتانیاهو در آن حق وتو دارد نباید برجام در اختیارش گذاشته شود. خوشبختانه دیگر کشورهای گروه 1+5 با ما هم‌نظر بودند و تأکید داشتند اگر قانون تمدید شده آیسا با دستور رئیس‌جمهور آمریکا بلااثر نشود نقض فاحش برجام است اما خوشبختانه بعد از تمدید، رئیس‌جمهور آمریکا این قانون را دوباره بلااثر کرد. در برجام، 2 نوع نقض وجود دارد؛ نقض و نقض فاحش که البته در این باره، هر نقضی باعث نقض برجام نمی‌شود که تشخیص این موضوع، وظیفه هیات نظارت بر برجام است. مقام وزارت امور خارجه در پاسخ به این پرسش که آمریکایی‌ها در مذاکرات برای لغو تحریم‌های آیسا به طور شفاهی قول داده بودند، گفت: آمریکایی‌ها قانون آیسا را به خاطر برجام متوقف کردند و اوباما یا رئیس‌جمهور بعدی آمریکا باید دستور توقف این قانون را همواره اعلام کنند در غیر این صورت نقض فاحش برجام صورت گرفته است. معاون ظریف در ادامه درباره ابهامی که از سوی برخی رسانه‌ها مطرح شده است مبنی بر اینکه آیا اگر ایران شکایت به کمیسیون برجام ببرد و در آنجا حل نشود نمی‌تواند به شورای امنیت شکایتش را ارجاع دهد؟ با اشاره به بندهای 36 و 37 برجام، گفت: اگر زمانی با بازگشت تحریم‌ها مواجه شویم ابتدا گفت‌وگوی دوجانبه و سپس کارگروه تحریم و کمیسیون مشترک یا نشست در سطح وزرا تشکیل می‌شود و بعد از آن اگر موضوع حل و فصل نشد موضوع می‌تواند به شورای امنیت ارجاع شود. اگر کشور شاکی ایران باشد طبق برجام می‌تواند در صورت حل و فصل نشدن شکایت در کمیسیون برجام تعهداتش را به طور جزئی یا کلی لغو کند چرا که ما شکایت‌مان را به شورای امنیت نمی‌بریم. ما نمی‌توانیم از کسانی شکایت کنیم که در آن شورا قاضی هستند. بنابراین تعهدات خود را به تشخیص هیأت نظارت بر برجام به طور جزئی یا کلی متوقف می‌کنیم.
اینکه دعوا بر سر قیمت است، خوب است!
اما بشنوید توجیه عراقچی درباره اختلافات ایران و چین بر سر بازطراحی رآکتور اراک را! معاون ظریف در این نشست خبری همچنین درباره برخی اظهارات مبنی بر اینکه چینی‌ها در یکی از قراردادهای بازطراحی رآکتور اراک قیمتی بالاتر از حد معمول درخواست کرده‌اند، گفت: من کاری به ماهیت و جزئیات مذاکرات مربوط به بازطراحی میان چین و سازمان انرژی اتمی ندارم اما پیام این موضوع آن است که همکاری ما با چین یا سایر کشورهای 1+5 برای ساخت رآکتور اراک آنقدر خوب پیش رفته که الان دعوا روی قیمت است. سازمان انرژی اتمی مذاکرات خوبی داشته و بسیاری از موانع رفع شده است. وی تاکید کرد: طراحی‌ها در رآکتور جدید توسط ایران انجام می‌شود و ایران نیز خودش بازطراحی را برعهده دارد. کشورهای دیگر تنها تامین گواهینامه‌های بین‌المللی مبنی بر صحت این رآکتور و نیز تامین تجهیزات را برعهده دارند و امروز تنها در یک قرارداد (قرارداد مشاوره‌ای) در بازطراحی اراک با چینی‌ها بر سر قیمت
چانه می‌زنیم.
با چمدان هم پول منتقل می‌کنیم!
عراقچی در ادامه این نشست در پاسخ به پرسش خبرنگار دیگری مبنی بر اینکه طبق گزارش‌هایی هنوز پول کارمندان سفارتخانه‌های‌مان از طریق چمدان منتقل می‌شود، گفت: اکثر سفارتخانه‌ها برای نقل و انتقال پول از طریق تبادلات بانکی یا حواله‌های بانکی استفاده می‌کنند البته بعضی کشورها به خاطر سیستم بانکی کشور مقصد، هنوز چنین امکانی برای‌شان فراهم نشده و البته اولویت ما هم این موضوع نبوده است. من پیش از این گفتم در حوزه بانکی هنوز همه چیز عادی نشده که اغلب موانع بر سر راه هم غیربرجامی است. عراقچی در ادامه در پاسخ به این سوال خبرنگار بسیج‌نیوز درباره تعدادی از سفارتخانه‌های کشورمان که از طریق بانکی نمی‌توانند وجوه خود را دریافت کنند به برخی از این سفارتخانه‌ها در آمریکای لاتین اشاره کرد و گفت: این موضوع از راه‌های مختلف صورت می‌پذیرد که لزوما هم چمدانی نیست. منتها اگر لازم باشد با چمدان هم پول را منتقل می‌کنیم.