برای دومینبار طی یک هفته گذشته، اظهارات حسن روحانی درباره برجام، دستاوردها و چشمانداز آیندهاش از سوی مقامات و رسانههای غربی رد شد. پس از واکنش جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید در رد سخنان روحانی درباره بعید بودن مواجهه ترامپ با برجام به دلیل چندجانبه بودن، اخبار منتشر شده از عدم تمایل بانکهای بزرگ اروپا بویژه بانکهای انگلیسی برای بازگشایی تعاملات بانکی با ایران و پابرجا بودن تحریمهای بانکی با گذشت یک سال از عمر برجام حکایت دارد. به گزارش «وطنامروز»، حسن روحانی سهشنبه هفته گذشته در نشست خبری با اصحاب رسانه که به مناسبت یکسالگی برجام برگزار شد، درباره تعاملات بانکی ایران در دوران پسابرجام گفت: «من به ملت ایران میگویم که همه تحریمهای هستهای بعد از اجرایی شدن برجام در 27 دیماه سال گذشته برداشته شد. امروز در نفت و گاز تحریمی نداریم؛ در حمل و نقل، بیمه و مسائل بانکی با دولتها و بانکهای بزرگ دنیا رابطه عالی داریم، البته بانکهایی که سهام خصوصی دارند گاهی احتیاطهای بیش از حدی انجام میدهند». هرچند کمتر از یک روز پس از این سخنان حسن روحانی، رئیس اتاق بازرگانی از برقراری ارتباط بانکی ایران منحصراً با یکی، دو بانک دنیا خبر داد و از انتظار برای خبر خوش لغو تحریمهای بانکی گفت اما ابعاد جدیدتر از وضعیت تعامل بانکهای اروپایی را روز گذشته خبرگزاری رویترز منتشر کرد. این خبرگزاری به نقل از منابع آگاه از مخالفت 2 بانک بزرگ انگلیسی برای آغاز همکاری مجدد با ایران خبر داد. به گزارش تسنیم به نقل از رویترز، طی ماههای اخیر مقامات انگلیسی به دنبال تقویت مبادلات تجاری با ایران بودهاند و لندن تلاش کرده پس از رای ماه جولای مردم این کشور به جدایی از اتحادیه اروپایی، روابط تجاری جدیدی را با کشورهای مختلف برقرار کند.
منابع آگاه گفتند وزارت دارایی انگلیس تلاش داشته از نفوذ دولت انگلیس با توجه به اینکه 71 درصد سهام رویال بانک اسکاتلند و بخش کمی از سهام بانک لویدز را در اختیار دارد در رویال بانک اسکاتلند و تا حدی در بانک لویدز استفاده کند تا به سرعت بخشیدن به تامین مالی مبادلات تجاری با ایران کمک کند. این تلاشها ارائه خدمات به بانکهای ایرانی به پوند را شامل میشده است. بهرغم لغو تحریمهای غرب علیه ایران که تحریمهای بانکی را نیز شامل میشود، این کشور همچنان برای دسترسی به منابع مالی غربی و همکاری با بانکهای غربی با مشکل مواجه است و این موانعی را بر سر راه تجارت و سرمایهگذاری در این کشور پدید آورده است. یک مقام ارشد بانکی ایران گفت تهران نشستهای متعددی در ماههای اخیر با مقامات دولت انگلیس داشته است. وی افزود:
«ما از مقامات انگلیسی خواستیم به ما کمک کنند بر این مشکل فائق بیاییم. به ما قول دادند دولت انگلیس تلاش خواهد کرد بانکها از جمله بانک لویدز و رویال بانک اسکاتلند را متقاعد کند... اما هنوز در عرصه عمل هیچ اتفاقی نیفتاده است». یک منبع آگاه در دولت انگلیس گفت وزارت دارایی این کشور کاملا از دشواریهای برقراری کانالهای بانکی بین ایران و انگلیس آگاهی دارد و بانکها در این زمینه فاکتورهایی همچون تحریمهای پابرجای دولت آمریکا، فساد و پولشویی را مدنظر قرار میدهند.
انتقاد از مواضع مقامات انگلیس درباره ایران
تلاشهای انگلیسی ها برای کسب بازار داخلی ایران در دوره پسابرجام در شرایطی است که طی چند ماه اخیر مقامات این کشور موضعگیریهای تندی علیه ایران داشتهاند. سفر چند هفته پیش ترزا می، نخستوزیر انگلیس به کشورهای همسایه جنوبی ایران و تاکید بر همکاری انگلستان با اعراب علیه ایران، با واکنش ایران مواجه شد. انتقاد از رویه انگلستان در برابر ایران در دیدار مجید تختروانچی معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه با معاون وزیر خارجه انگلیس نیز مطرح شد. تختروانچی در دیدار توبیاس الوود نسبت به مواضع اخیر برخی مقامات بریتانیایی نسبت به جمهوری اسلامی ایران انتقاد و اینگونه موضعگیریها را برخلاف روند توسعه روابط 2 کشور در چارچوب تفاهمات قبلی دانست. وی تاکید کرد: هرگونه پیشرفت در روابط باید در چارچوب منافع دوجانبه و براساس احترام متقابل باشد. معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه همچنین خواستار اجرای دقیق تعهدات به عمل آمده در چارچوب برجام توسط همه کشورهای عضو 1+5 شد. معاون وزیر خارجه انگلیس نیز در این دیدار سیاست کشور متبوع خود نسبت به توسعه روابط با ایران و تعهد لندن به اجرای کامل برجام را مورد تاکید مجدد قرار داد و افزود: کشورش تلاش میکند موانع موجود در توسعه روابط 2 کشور را برطرف و در راستای رفع سوءبرداشتها عمل کند.