مذاکرات برقراری آتش‌بس و رسیدن به راهکار سیاسی برای حل بحران سوریه در شرایطی قرار است از صبح فردا در شهر آستانه، پایتخت قزاقستان آغاز شود که تهران همچنان مخالف جدی حضور میهمان ناخوانده‌ای به نام آمریکا در این اجلاس است. به گزارش «وطن امروز»، گمانه‌زنی چند روز گذشته رسانه‌ها درباره احتمال حضور آمریکا در مذاکرات آستانه با ارسال دعوتنامه رسمی مسکو به واشنگتن برای شرکت آمریکا در مذاکرات، رنگ واقعیت به خود گرفت. پس از دریافت این دعوتنامه، یک مقام آمریکایی از بررسی موضوع شرکت در مذاکرات خبر داد اما با این حال مخالفت ایران با حضور آمریکا در این اجلاس وضعیت این نشست را پیچیده کرده است و روس‌ها در تلاشند موافقت ایران را برای حضور آمریکا جلب کنند. هفته گذشته مقامات مسؤول در پرونده سوریه در تهران با اشاره به سوابق بدعهدی آمریکا و پشتیبانی این کشور از تروریست‌ها برای براندازی حکومت سوریه به طور قاطع از مخالفت با حضور آمریکا در این نشست حتی به عنوان ناظر خبر دادند. اکنون نیز که کمتر از یک روز تا آغاز مذاکرات زمان باقی مانده است، تهران همچنان با این حضور مخالفت می‌کند و همین مساله نیز شرایط را برای روسیه به عنوان دعوت‌کننده آمریکا در این اجلاس پیچیده کرده است، چرا که بدون موافقت تهران شرایط برای حضور آمریکا در این نشست سخت‌تر می‌شود. به گزارش خبرگزاری‌ها، روز گذشته هیات ایرانی به سرپرستی حسین جابری‌انصاری، معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه با یک طرح 4 ماده‌ای برای مشارکت در نشست سوریه و رایزنی با هیأت‌های روسیه و ترکیه وارد قزاقستان شد. وی درباره نشست آستانه گفت: اجلاس آستانه درباره گفت‌وگوهای سوری- سوری از دوشنبه این هفته آغاز خواهد شد. وی در گفت‌وگو با خبرگزاری صداوسیما، با بیان اینکه این اجلاس تحت نظارت ایران، ترکیه و روسیه برگزار می‌شود، اظهار داشت: هدف این اجلاس تثبیت آتش‌بس در سوریه و فراهم کردن مقدمات گفت‌وگوهای جدی سوری- سوری بین دولت سوریه و گروه‌های معارض سوریه است که با هدف تثبیت آتش‌بس ایجاد شده و حرکت به سمت راه‌حل سیاسی بحران با لحاظ رویارویی موثر با تروریسم و افراط‌گرایی دنبال می‌شود. وی ادامه داد: جمهوری اسلامی از ابتدا براساس دیدگاه خود مبنی بر حل سیاسی بحران و عدم امکان پایان آن از طریق نظامی، طرح‌هایی را ارائه کرد که طرح 4 ماده‌ای که بیش از 2 سال قبل ارائه شد آخرین آنها بود که در قالب حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت ملی سوریه و ارجاع همه امور به انتخاب ملت سوریه ارائه شد و ما در قالب کنفرانس آستانه این ایده را دنبال می‌کنیم. معاون وزیر امور خارجه با بیان اینکه دیدگاه اساسی ما این است که هیچ بازیگر خارجی حق تصمیم‌گیری از سوی ملت سوریه را ندارد، یادآور شد: وظیفه ما تسهیل گفت‌وگوهای سوری- سوری و فراهم کردن مقدمات رجوع به آرای عمومی ملت سوریه است. در همین چارچوب و طرح جمهوری اسلامی و دیدگاه‌های کلی ایران، ما تلاش می‌کنیم به حل سیاسی بحران و گفت‌وگوهای جدی بین طرف‌های سوری کمک کنیم.
مشارکت آمریکا در آستانه پیچیده شد
ایران از ابتدای طراحی مذاکرات آستانه با حضور آمریکا و کشورهای حامی تروریسم در این نشست مخالفت کرده است. پافشاری ایران بر موضع خود در شرایطی که روسیه با ارسال دعوتنامه رسمی آمریکا را به این نشست دعوت کرده، شرایط را برای روس‌ها پیچیده کرده است. در همین زمینه «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین گفت با توجه به اینکه ایران نقش‌آفرین مهمی در سوریه است، موضع این کشور مشارکت آمریکا در نشست آستانه که در راستای رایزنی برای حل بحران سوریه برگزار خواهد شد را پیچیده کرده است. وی در گفت‌وگو با شبکه خبری بی‌بی‌سی گفت: «تردیدی نیست که ما از حضور آمریکا استقبال می‌کنیم اما شرایط برای حضور آمریکا با وجود ایران به عنوان یکی از نقش‌آفرینان مهم در سوریه پیچیده است و ایران از حضور آمریکا استقبال نمی‌کند. این موضوع بسیار اهمیت دارد و باید محتاط بود».
امتیاز به تروریست‌ها به ضرر منطقه است
احتمال حضور آمریکا در مذاکرات آستانه به عنوان ناظر، نگرانی‌هایی را درباره تاثیرگذاری این کشور روی جهت‌گیری‌های این نشست به دنبال داشته است. در همین راستا، حجت‌الاسلام مجتبی ذوالنور، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با اشاره به موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر مخالفت با حضور آمریکایی‌ها در مذاکرات صلح آستانه، اظهار داشت: با توجه به اینکه این اجلاس در اصل به صورت سه‌جانبه و میان ایران، روسیه و سوریه تشکیل می‌شود، نمی‌توان پذیرفت آمریکایی‌ها و دیگر کشورهایی که تاکنون تروریست‌ها را پشتیبانی کرده‌اند، در این مذاکرات حضور یابند. وی افزود: امروز نظام سلطه با محوریت آمریکا به دنبال این هستند که در پای میز مذاکرات حضور یابند و روی تصمیمات ناشی از این مذاکرات تأثیرگذاری کنند. وی توضیح داد: آنها با همه امکانات خود سعی کردند منافع و حیات تکفیری‌ها و نیروهای جنگ نیابتی خود را در سوریه حفظ و تقویت کنند و این کار را از طریق مذاکره، تهدید و پشتیبانی‌های متنوع انجام دادند، اما نتوانستند؛ لذا امروز سعی می‌کنند با مذاکره دیپلماتیک و حضور در صحنه سیاسی، تأمین‌کننده منافع و حیات تروریست‌ها در آینده باشند. نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به موضع ضعف کنونی تروریست‌ها و حامیان آنها در عراق و سوریه، به مهر گفت: در چنین شرایطی هرگونه امتیاز دادن به تروریست‌ها در مذاکرات آستانه، به ضرر مقاومت و منطقه است.