چهل و پنجمین رئیسجمهور ایالات متحده ظرف تنها 10 روز پس از به قدرت رسیدن، آمریکا را به گونهای مقابل جهان قرار داد که قطعا در 100 سال اخیر بیسابقه بوده است. امواج مخالفت با تصمیم دونالد ترامپ برای منع موقت ورود اتباع 7 کشور مسلمان به خاک آمریکا و همچنین معلق کردن روند مهاجرپذیری این کشور در سراسر جهان به راه افتاده و در خود آمریکا قویتر از هر جای دیگر است. روزنامه آلمانی «گنرال آنسایگر» در تحلیلی تصمیم اخیر کاخ سفید را به مثابه آغاز حرکت آمریکا در مسیر انزوا تحت ریاست جمهوری ترامپ دانست و نوشت: «دستور اجرایی ترامپ مبنی بر ممنوعیت سفر اتباع 7 کشور عمده مسلمان به آمریکا تصمیمی عجولانه است که اصلا درباره آن فکر نشده است. به این ترتیب ایالات متحده اعتبار و حسابگری خود را به عنوان یک شریک بینالمللی از دست میدهد. دونالد ترامپ و آمریکایی که تحت رئیسجمهوری وی هدایت میشود با گامهای سریع در مسیر انزوا در حرکت است. بنابر دستور جدید ترامپ ممنوعیتی براساس مذهب و ملیت علیه افراد وضع شده است. ترامپ با این دستور خود یک رویکرد ویژه غیر انسانی را انتخاب کرده است که شباهتهایی به آلمان 1933 دارد... این اقدامات عجولانه و نسنجیده به کشور آمریکا آسیب میرساند. ایالات متحده به این ترتیب اعتبار و حسابگری خود به عنوان یک شریک بینالمللی را از دست داده و خیلی سختتر از آن از دست رفتن اعتبار این کشور در داخل و در بین شهروندان است». در این تحلیل همچنین خیزش جوامعی در آمریکا علیه ترامپ که خود را وابسته به جامعه بینالمللی میدانند بسیار حیاتی قلمداد شده است.
عقبنشینی موضعی ترامپ
شاید دونالد ترامپ در سراسر عمر 70 سالهاش هرگز مجبور نشده بود درباره یکی از تصمیماتش اینچنین به افکار عمومی توضیح دهد. او روز یکشنبه برای دومین روز متوالی مجبور شد در توئیتهای پیاپی از اقدام خود دفاع کند. او ابتدا بعد از ظهر یکشنبه با ضعیف خواندن مرزهای آمریکا مقابل مهاجرت، خواستار آن شد که سناتورها بیشتر توجهشان را معطوف به مبارزه با داعش، مهاجرتهای غیر قانونی و امنیت مرزها کنند تا اینکه در عوض مدام نگران آغاز جنگ سوم جهانی باشند اما شامگاه همان روز او مجبور شد لحنی کاملا دفاعی در توجیه قانون مزبور در پیش بگیرد به طوری که رسانهها از آن تعبیر به عقبنشینی موضعی رئیسجمهور کردند. او در توئیتی دیگر اعلام کرد منع ورود اتباع 7 کشور به آمریکا پس از 90 روز برداشته میشود اگرچه این مورد در متن قانون مشروط به همکاری اطلاعاتی کشورهای مزبور با نهادهای آمریکایی شده که اصلا ارتباطی میان آنها برقرار نیست. از طرف دیگر رئیس دفتر رئیسجمهور در کاخ سفید توضیح داد بهرغم نگرانیهای اولیه، دستور مزبور شامل دارندگان گرین کارت(اقامت دائم آمریکا) نمیشود. پریباس در مصاحبهای با شبکه سیبیاس توضیح داد: «ما چیزی خلاف پیشنهادهای سازمان امنیت داخلی آمریکا نمیگوییم اما این قانون دارندگان گرین کارت را شامل نمیشود».
گسترش ناآرامیها در آمریکا
هرج و مرج، سردرگمی و نمایش خشم عمومی پس از صدور فرمان منع ورود اتباع 7 کشور به ایالات متحده از روز جمعه گذشته شهرهای اصلی آمریکا بویژه فرودگاهها را فرا گرفته است. در پارک لافایت واشنگتن تجمع اعتراضی برگزار شد و شرکتکنندگان خشم و انزجار خود را از فرمانهای اخیر ترامپ علیه مسلمانان ابراز و بر حمایت از مسلمانان تأکید کردند. هزاران نفر از قشرهای مختلف پایتخت بههمراه گروههای فعال حقوق بشری و مدنی در این تجمع شرکت کردند و از هر طرف به سمت کاخ سفید سرازیر شده و شعارهایی در حمایت از مسلمانان سر دادند. حضور پررنگ زنان محجبه و خانوادههایی از ایران و عراق از ویژگیهای اصلی تظاهرات یکشنبه واشنگتن بود. در فرودگاه بینالمللی «مینیاپولیس سنت پاول» حدود هزار نفر در اعتراض به تصمیم مهاجرتی ترامپ شعارهایی مانند «بدون تنفر، بدون ترس، پناهجویان به آمریکا خوش آمدید» سر دادند. در فرودگاه متروپولیتن دیترویت نیز مردم تظاهرات کرده و هنگامی که از آنان خواسته شد فرودگاه را ترک کنند، معترضان مخالفت کرده و وارد سالنهای فرودگاه شدند.
شکاف میان جمهوریخواهان
حتی تعدادی از سناتورها پس از دیدار با معترضان، این اقدام ترامپ را محکوم و آن را خلاف قانون اساسی آمریکا عنوان کردند و گفتند که این اقدام مردم را با توجه به ملیت و مذهب آنها هدف قرار داده است. آنها این اقدام ترامپ را غیرمسؤولانه عنوان کرده و گفتهاند که راههای بهتری برای بررسی مهاجران وارد شده به آمریکا وجود دارد. همچنین جان کری، وزیر خارجه دولت قبلی آمریکا و سناتور جمهوریخواه لامار الکساندر در بیانیههایی تصمیم دونالد ترامپ را محکوم کرده و فاقد وجاهت سیاسی دانستند. این در حالی است که به نوشته نشریه آتلانتیک این قانون جنجالی باعث شده جمهوریخواهان بیشتری از ترامپ و دولت او فاصله بگیرند. جالب اینکه حتی جان مک کین و لیندسی گراهام، 2 جمهوریخواهی که در ابتدا حامی قانون مزبور بودند از لزوم تغییراتی در آن صحبت کردهاند.
سازمان ملل: این تصمیم ضد حقوق بشری است!
آنتونیو گوترش، دبیرکل پرتغالی سازمان ملل نیز به صف منتقدان غربی تصمیم ترامپ در ممنوعیت ورود شهروندان 7 کشور مسلمان پیوست و دیروز در مراسم افتتاحیه نشست سران اتحادیه آفریقا در آدیسآبابا، گفت: «مرزهای آفریقا برای آنهایی که نیازمند حفاظت هستند، بازمانده است؛ حتی زمانی که بسیاری از مرزها در پیشرفتهترین کشورهای جهان بسته شدند.» همچنین زید بن رائد زید الحسین، رئیس حقوق بشر سازمان ملل روز دوشنبه در صفحه توئیتر خود این تصمیم ترامپ را اقدامی غیرقانونی، ضدحقوق بشری، پلید و مصداق تبعیض علیه ملیتها دانست. «انکوسزانا دلامینی زوما» رئیس کمیسیون اتحادیه آفریقا دیروز در افتتاحیه اجلاس این اتحادیه در آدیسآبابا، پایتخت اتیوپی، با اشاره به تصمیم اخیر ترامپ که شامل 3 کشور آفریقایی نیز میشود، هشدار داد که این تصمیم ناآرامیهایی را در آفریقا بهوجود خواهد آورد. همچنین آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در تماسی تلفنی که روز یکشنبه با ترامپ داشت، موضع مخالف برلین درباره فرمان اخیر منع روادید واشنگتن را به او اعلام کرد. از طرف دیگر از بروکسل خبر میرسد که رهبران اتحادیه اروپا قصد دارند به صورت هماهنگ این تصمیم را محکوم و با آن مخالفت کنند.
خفت سران عربی
دبیر کل اتحادیه عرب به ابراز نگرانی درباره اقدامات دولت جدید آمریکا مبنی بر منع ورود مهاجران مسلمان بسنده کرد. به گزارش خبرگزاری آناتولی ترکیه، ابوالغیط روز یکشنبه از دولت آمریکا خواست تا نسبت به ممنوعیت ورود اعراب به ایالات متحده آمریکا تجدیدنظر کند. این در حالی بود که سایر سران و شیوخ عربی به جز عراق، سوریه و یمن،حتی از واکنشی در همین سطح هم اجتناب کردند بهطوری که تحلیلگر برجسته جهان عرب، عبدالباری عطوان در سرمقاله روزنامه برخط رایالیوم نوشت: «میان سران عرب یک مرد هم پیدا نشد علیه ترامپ موضع بگیرد».
مقابله به مثل عراق
عراق تنها کشور عربی بود که واکنشی جدی به فرمان ترامپ ضد اتباع 7 کشور اسلامی نشان داد. نمایندگان پارلمان عراق دیروز به اقدام متقابل این کشور برابر محدودیتهای مهاجرتی آمریکا علیه 7 کشور مسلمان از جمله عراق رای دادند. آنها همچنین در بیانیه خود از اتحادیه عرب و سازمان ملل خواستند واکنش قاطعی به این فرمان رئیسجمهور آمریکا نشان دهند و همچنین از وزارت خارجه عراق نیز خواسته شده است در صورت عدم تجدید نظر آمریکا در این تصمیم،
مقابله به مثل کند.