گروه سیاسی: «ترامپ با قوانینی که وضع کرد همه چیز را خراب کرد». این را علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی درباره آخرین وضعیت پروژه ساخت بیمارستان تخصصی جامع هسته‌ای گفت. بیمارستانی که مردادماه سال گذشته درست چند روز پس از توافق وین، صالحی خبر آن را داده بود و گفته بود «بزودی خبر خوش بیمارستان هسته‌ای را خواهیم شنید» این روزها حال خوشی ندارد.
به گزارش «وطن‌امروز» نخستین رایزنی‌ها برای ساخت بیمارستان هسته‌ای با اعتباری بالغ بر هزار میلیارد تومان سال گذشته صورت گرفت و براساس آن قرار بود نخستین‌بار در غرب آسیا، دستگاه‌های درمانی هسته‌ای به ایران آورده شود تا توسط این دستگاه‌ها بسیاری از بیماری‌های صعب‌العلاج درمان شود. بر همین اساس نیز آبان‌ماه 94، تفاهمنامه‌ای میان شهرداری تهران، وزارت بهداشت و سازمان انرژی اتمی به امضا رسید تا این بیمارستان مجهز در بوستان ولایت تهران ساخته شود اما اکنون که یک سال و اندی از مراسم کلنگ‌زنی این پروژه مهم می‌گذرد و افکار عمومی منتظر اعلام خبر افتتاح این مرکز درمانی هستند، علی‌اکبر صالحی از خراب شدن همه چیز پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ سخن گفته است. رئیس سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگو با فارس گفت: کارهای ساخت بیمارستان هسته‌ای در حال انجام است. وی افزود: متاسفانه در شرف بستن قرارداد برای آوردن تجهیزات ساخت بیمارستان به داخل کشور بودیم که متاسفانه ترامپ با قوانینی که وضع کرد همه چیز را خراب کرد. صالحی گفت: البته همچنان تلاش خود را می‌کنیم تا ساخت بیمارستان با سرعت انجام شود.
این اظهارات صالحی نشان می‌دهد دولت جدید آمریکا در همین روزهای ابتدایی شروع به کار، با برنامه‌ریزی قبلی اقدام به اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران کرده است. تحریم‌های پزشکی اخیر وزارت خزانه‌داری آمریکا و 25 فرد و نهادی که ترامپ آنها را به لیست تحریم‌های جدید علیه ایران اضافه کرده، گویا تبعات زیادی به همراه دارد که اکنون علی‌اکبر صالحی به یکی از این موارد اشاره کرده است.
ادامه فشار بر ایران
در کنار این تحریم‌ها «نمایش دونالد ترامپ» برای فشار بر ایران در حوزه برجام ادامه دارد. رئیس‌جمهور جدید آمریکا که پیش از این بارها گفته بود برجام بدترین توافق تاریخ است و بر همین اساس باید در آن بازنگری شود تا مدل تکمیل شده این توافق ادامه پیدا کند، رفته‌رفته طرح جایگزین خود را برای برجام رونمایی می‌کند. به گزارش «وطن‌امروز» برنامه جدید ترامپ برای برجام که اصلی‌ترین مؤلفه در طراحی آن «فشار بیشتر بر ایران» است، بر پایه دسترسی بیشتر به برنامه هسته‌ای بویژه سرک کشیدن به سایت‌های نظامی ایران و همچنین حذف «تاریخ انقضا»ی برخی محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران پس از یک بازه 10 ساله استوار است. در آمریکا تحلیلگران می‌گویند این برنامه ترامپ، به معنای اعمال سختگیری‌های جدید در اجرای برجام است. جزئیات طرح ترامپ برای توافق هسته‌ای با ایران را خبرگزاری رویترز منتشر کرده است. این خبرگزاری، به طرح دولت جدید آمریکا برای اصلاح برخی مفاد توافق هسته‌ای یا سختگیرانه‌تر کردن روند اجرایی آن اشاره کرد و نوشت: «دولت ترامپ به جای پاره کردن توافق هسته‌ای، در حال بررسی است که چگونه می‌توان اجرای آن را سخت و تشدید کرد و درباره شرایط کلیدی آن دوباره مذاکره کرد».
رویترز به نقل از 2 مقام ارشد آمریکایی که خواستند نام‌شان فاش نشود، افزود: دولت ترامپ مصرانه از آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای خواهد خواست نظارت شدیدتری بر اجرای برجام توسط ایران داشته باشد. ترامپ همچنین خواستار دسترسی و نظارت بر سایت‌های نظامی ایران است.
یکی از این منابع به رویترز گفت: ایده اصلی این است که آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، باید اجازه دسترسی به این اماکن را داشته باشد. وی در عین حال اذعان داشته جلب حمایت 34 کشور دیگر عضو آژانس از ایده نظارت بر سایت‌های نظامی ایران، کار دشواری برای دولت آمریکا خواهد بود.
این دو منبع همچنین گفته‌اند آمریکا به دنبال حذف «تاریخ انقضا»ی قبلی برای برجام است که اجازه می‌داد برخی محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران پس از 10 سال شروع به حذف شدن کنند.
مقامات آمریکایی گفته‌اند تاریخ انقضای توافق یکی از مواردی بوده که منتقدان آن را بزرگ‌ترین نقص برجام می‌دانند.
یکی دیگر از منابع آگاه مورد استناد رویترز هم گفته است دولت ترامپ همچنین تلاش خواهد کرد آژانس را به انتشار گزارش‌هایی با جزئیات بیشتر وادار کند. منتقدان آژانس مدعی‌اند در دوران پس از برجام، مدیرکل بخشی از اطلاعات از جمله جزئیات ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران را منتشر نمی‌کند. سختگیرانه‌تر کردن قواعد و رفتار کانال خرید پیش‌بینی شده در برجام از دیگر موارد مد نظر ترامپ است. در توافق هسته‌ای، ایران برای خرید برخی اقلام با کاربری دوگانه، باید مجوز کمیته مشترک را دریافت کند. ترامپ به دنبال سخت‌تر کردن این روند است.
یک منبع 1+5 درباره شانس درگیر کردن این گروه به دور جدیدی از مذاکرات جهت سختگیرانه‌تر کردن توافق هسته‌ای گفت: به نظر می‌رسد این هدفی بعید و دور از دسترس باشد. دولت ترامپ به دنبال ایجاد «برجام 2» است.
«وبگاه» مجله آمریکایی «فورچون» نوشت: تیمی که ترامپ برای هدایت سیاست خارجی دولتش انتخاب خواهد کرد بهترین سرنخ‌ها را درباره رویکرد احتمالی‌اش در قبال برجام آشکار می‌کند. به نوشته این وبگاه، انتخاب ژنرال «مایکل فلین» به عنوان مشاور امنیت ملی و «مایکل پامپئو» به عنوان رئیس سازمان سیا که هر دو رویکردهای بشدت ضدایرانی و ضدبرجام دارند حاکی از آن است که ترامپ قصد تغییر در «برجام» را دارد. به نوشته «فورچون»، بسیاری از مسائل ساختاری مربوط به برجام و عوامل جغرافیای سیاسی، به احتمال زیاد ترامپ را به تلاش برای تغییر مفاد آن، قبل از هرگونه اقدام به قمار دیپلماتیک وادار خواهد کرد. وبگاه مجله آمریکایی تأکید کرده ترامپ با اعمال فشار کافی بر ایران ممکن است از برخی امتیازها مانند بازرسی‌های اضافی یا طولانی‌تر شدن زمان غروب این توافق برخوردار شود.
افزایش فشار روانی بر ایران
دولت ترامپ در کنار طرح برجام 2، به دنبال افزایش فشار روانی علیه ایران است. رئیس‌جمهور جدید آمریکا در این چند هفته چند اظهارنظر و توئیت جنجالی درباره ایران با هدف ایجاد فضای روانی علیه تهران داشته است. پس از توئیت و اظهارات دونالد ترامپ درباره ایران، اکنون وزیر دفاع آمریکا نیز در اظهارنظری تلاش کرده با طرح «افزایش شمار نیروهای نظامی آمریکا در خاورمیانه»، زمینه‌های تداوم سناریوی جنگ روانی و افزایش فشار بر ایران را ادامه دهد. به گزارش فارس، «جیمز متیس» وزیر دفاع آمریکا روز شنبه اعلام کرد قصد ندارد در حال حاضر به منظور رویارویی با آنچه سوءرفتار ایران در منطقه خواند، موضوع افزایش شمار نیروهای آمریکایی در خاورمیانه را بررسی کند.
متیس اعلام کرد تحت نظر قرار دادن ایران با توجه به رفتارهای این کشور ارزشمند است و مدعی شد «تا جایی که به ایران مربوط می‌شود، این کشور بزرگ‌ترین کشور حامی تروریسم در جهان است و من فکر می‌کنم عاقلانه باشد که این مساله را روشن کنیم که ایران بفهمد اقداماتش در معرض توجه تعداد زیادی از افراد است».
وی درباره افزایش نیروهای نظامی آمریکا در خاورمیانه گفت: «من در حال حاضر، نیازی به افزایش شمار نیروهای نظامی در خاورمیانه نمی‌بینم. فعلاً این مساله در برنامه‌ها قرار ندارد. ما همیشه قابلیت انجام چنین کاری را داریم اما در حال حاضر فکر نمی‌کنم ضرورتی داشته باشد».
متیس تصریح کرد نادیده گرفتن رفتار ایران کارساز نیست و ادامه داد: «نادیده گرفتن کار خوبی نیست». در همین راستا «سباستین گورکا» که اخیرا به‌عنوان معاون مشاور «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا منصوب شده است در یک گفت‌وگوی رادیویی مدعی شد ایران بعد از توافق هسته‌ای با گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین به‌علاوه آلمان) همچنان به «فعالیت‌های خشونت‌بار» در جهان ادامه می‌دهد.
به گزارش فارس به نقل از شبکه «سی‌بی‌اس»، وی تصریح کرد: «من می‌توانم بر اساس آنچه ژنرال فلین به وضوح بیان کرد بگویم نقاط ضعف بسیار زیادی در توافق با کشوری وجود دارد که استانداردهای بین‌المللی یا هنجارهای رفتار دیپلماتیک را دنبال نمی‌کند و خود دولت ما آن را به‌عنوان بزرگ‌ترین حامی تروریسم برچسب زده است». وی ادامه داد: «داشتن معاهده برجام که از هر آنچه ایران در منطقه انجام می‌دهد، مجزاست، هیچ معنا و مفهومی ندارد. بله! ایران هسته‌ای یک مشکل بزرگ است اما این توافق باید با در نظر گرفتن هر اقدام دیگری باشد که ایران در منطقه انجام می‌دهد».
وارثان هیتلر علیه موشک‌های ایران
یکشنبه هفته گذشته ایران یک موشک بالستیک را آزمایش کرد. پس از آزمایش این موشک، آمریکا آن را ناقض قطعنامه 2231 خواند و خواستار برگزاری نشست شورای امنیت شد؛ نشستی که بدون هیچ نتیجه خاصی پایان یافت و پس از آن بود که جنگ روانی آمریکایی‌ها برای جلوه دادن ایران به عنوان یک تهدید بالا گرفت.
هر چند بسیاری از کشورهای اروپایی آزمایش موشکی ایرانی را ناقض قطعنامه ندانستند اما وزیر خارجه آلمان که چندی پیش به دلیل تعیین پیش‌شرط برای حضور در ایران، حاشیه‌ساز شده بود، همراستا با آمریکا در اظهارنظری قابل تامل، آزمایش موشکی ایران را ناقض برجام خواند. به گزارش فارس، زیگمار گابریل، وزیر خارجه آلمان، آزمایش موشکی اخیر ایران را نقض آشکار قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل توصیف کرد. گابریل در بیانیه‌ای اعلام کرد: نگرانی آمریکا از آزمایش موشکی ایران را درک می‌کنیم.
اجرای «سختگیرانه» در برجام نداریم
در شرایطی که آمریکا با ایجاد مانع برای اجرای برجام در تلاش است با روش‌های سختگیرانه، به تعهدات خود عمل نکند و در کنار آن با طرح برجام 2 به‌دنبال دسترسی به سایت‌های نظامی ایران است، مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر امور خارجه گفته در برجام واژه و مقوله‌ای تحت عنوان اجرای «سختگیرانه» نداریم و بالعکس اجرای توأم با حسن‌نیت و سازنده وجود دارد. او در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به این پرسش که بین اجرا شدن یا اجرا نشدن برجام، موضوع اجرای «سختگیرانه» برجام احتمالا از سوی دولت ترامپ دنبال خواهد شد، کما اینکه تا الان نشانه‌های آن به بهانه‌های حقوق‌بشر، تروریسم و فعالیت‌های موشکی بخوبی دیده می‌شود؛ در این شرایط واکنش ایران چه خواهد بود؟ گفت: واژه و مقوله‌ای تحت عنوان اجرای «سختگیرانه» در برجام نداریم و بالعکس اجرای توأم با حسن‌نیت و سازنده وجود دارد. در عین حال از الان سخت است بگوییم اگر چنین اتفاقی رخ دهد چه پیش می‌آید و واکنش ایران چه خواهد بود. همان‌طور که در بحث قانون آیسا برخورد شد در زمان خود واکنش‌ها بررسی و تصمیم‌گیری می‌شود. در هر حال اگر با اقداماتی مواجه شویم که نقض برجام باشد در حد و ظرفیت خودش برخورد می‌کنیم.