تهدید مستقیم قاضی اهل سیاتل هم افاقه نکرد تا دستگاه قضایی آمریکا، نهادی عمدتا محافظهکار که دونالد ترامپ بیشترین حساب را برای پیشبرد برنامههایش روی آن کرده بود فعلا ترمز رئیسجمهور جدید را بکشد. دیروز دادگاه فرجام فدرال (استیناف) ایالات متحده درخواست تجدیدنظر فوری وزارت دادگستری این کشور را برای برقراری مجدد قانون ممنوعیت ورود اتباع 7 کشور اسلامی رد کرد. صدور این رای بدین معنی است که محدودیتهای اعلام شده تا زمانی که این پرونده به طور کامل در دادگاه مطرح شود به حالت تعلیق درمیآیند. ترامپ 7 بهمن با امضای یک فرمان اجرایی، ورود اتباع ایران، عراق، سوریه، یمن، لیبی، سومالی و سودان را به خاک ایالاتمتحده به مدت ۹۰ روز ممنوع کرد. بهموجب این فرمان اجرایی، پذیرش پناهجویان تا ۱۲۰ روز انجام نمیشود و پناهجویان سوری نیز «بهصورت نامحدود» از ورود به آمریکا منع شدهاند. درخواست تجدید نظر فوری دولت واشنگتن درباره حکم قاضی فدرال ایالت واشنگتن از سوی وزارت دادگستری و به نمایندگی از سوی رئیسجمهوری، وزیر امنیت داخلی و وزیر خارجه ثبت شده بود. این درخواست فوری پس از آن ارائه شده بود که روز شنبه یک قاضی فدرال در شهر سیاتل، به شکایات دادستانهای ایالات واشنگتن و مینهسوتا علیه فرمان جنجالی ضدمهاجرتی دونالد ترامپ رای مثبت داده و این قانون را به طور موقت در سراسر ایالات متحده لغو کرده بود. این رای به قدری ترامپ را عصبانی کرد که همان روز در توئیتی باورنکردنی به قاضی جیمز روبارت حمله کرد و نوشت:«حکم خندهدار این به اصطلاح قاضی بزودی لغو میشود». اما نه تنها لغو نشدن فوری این حکم با حمایت دادگاه استیناف از آن به اعتبار ترامپ در سومین هفته از آغاز کارش در کاخ سفید ضربهای مهلک وارد کرد بلکه لحن او برای زیر فشار گذاشتن قاضی و سیستم قضایی به دردسری جدید برای رئیسجمهور جدید تبدیل شده که حالا در آستانه خطاب قرار گرفتن به عنوان دیکتاتور توسط مخالفانش قرار دارد. رسانههای مخالف ترامپ همانند سیانان، بحثی جدی را شروع کردهاند که زیر سوال بردن جایگاه یک قاضی فدرال و تحقیر او به معنای به چالش کشیدن مشروعیت قانون در آمریکا و مقدمه کابوسی است که خیلی از دشمنان خونی این نیویورکی یاغی هم به مخیلهشان خطور نمیکرد: «دیکتاتوری ترامپ در آمریکا!» در هر حال روز یکشنبه در حالی شعبه نهم دادگاه استیناف آمریکا در سانفرانسیسکو در بیانیهای تا امروز دوشنبه (18 بهمن) به وزارت دادگستری آمریکا مهلت داد تا پاسخ تکمیلی خود را درباره این رای ارائه دهد که از همان ساعات اداری روز شنبه وزارت امنیت داخلی دولت ترامپ مجبور شده بود به طور رسمی اعلام کند اجرای فرمان کاخ سفید مبنی بر ممنوعیت ورود اتباع 7 کشور مسلمان را به آمریکا تعلیق کرده است. اداره گمرک ایالات متحده نیز در پی حکم قاضی فدرال ایالت واشنگتن، در تماس با آژانسهای دولتی و خطوط هواپیمایی سراسر جهان اعلام کرده بود ممنوعیت یک هفتهای برداشته شده و آنها میتوانند پذیرای مسافرانی باشند که از 7 کشور ایران، عراق، سوریه، سودان، لیبی، سومالی و افغانستان قصد سفر به آمریکا را دارند.
وزارت خارجه آمریکا نیز در بیانیهای اعلام کرد افرادی که دارای روادید هستند در صورتیکه روادید آنها لغو نشده و معتبر است، میتوانند به آمریکا سفر کنند؛ حال آنکه این وزارتخانه در یک هفته آغاز اجرایی شدن فرمان ترامپ گفته بود روادید حدود 60 هزار نفر لغو شده است. در نتیجه افراد بسیاری که پس از صدور فرمان ضدمهاجرتی ترامپ بلاتکلیف بودند پس از اعلام این خبرهای تازه، بار دیگر به فرودگاهها رفتند تا شانس خود را امتحان کنند. حتی انجمن بینالمللی حملونقل هوایی (یاتا) نیز صبح شنبه یادداشتی برای تمام شرکتهای هواپیمایی فرستاد که حاکی از تحقیر رئیسجمهور آمریکا بود و با تأکید بر اینکه ممنوعیت ورود اتباع 7 کشور به آمریکا در حال حاضر کاملاً نامعتبر است، آورد: «همه چیز به حالت قبل بازمیگردد، گویی که فرمان اجرایی (ترامپ) هرگز وجود نداشته است».
انتقام ترامپ؟
اما این دقیقا به معنای آن نیست که ترامپ هرگز چنین حکمی را صادر نکرده است، چرا که او با امضای این فرمان جهان و آمریکا را علیه خود شورانده است و مشروعیت جایگاه ریاستجمهوری ایالات متحده را در کمترین زمان ممکن زیر سوال برده است. حال باید منتظر بود که او برای بردن این جنگ قانونی از دستگاه قضایی و نجات مشروعیت به چالش کشیدهشدهاش، بیش از پیش برای تحکیم دیکتاتوریاش در کشوری که مهد دموکراسی تبلیغ میشد تقلا کند. ترامپ قطعا انتقام خواهد ستاند و باید منتظر بود با تغییرات آتی در ترکیب دیوان عالی و دادگستری، توفانی از برکناریها و گروکشیها در دستگاه قضایی ایالات متحده به راه بیفتد. نکته اینجاست که پرچمدار چالش قانونی دستگاه قضایی آمریکا با رئیسجمهور کسی نیست جز «جان گلاور رابرتس» رئیس کهنهکار این دستگاه و همان کسی که ترامپ در مراسم تحلیف در حضور او سوگند یاد کرد.(عکس بالا)
شورش درون حاکمیتی
اما زیر سوال رفتن مشروعیت کاخ سفید مسالهای جدی است که در تمام سطوح حاکمیت و جامعه آمریکا قابل مشاهده است. مخالفت هفته گذشته وزیر موقت دادگستری و رئیس اداره گمرک آمریکا با فرمان ضدمهاجرتی ترامپ،نشانهای از شورش درون حاکمیتی علیه راس قوه مجریه بود. این روزها شورش یادشده یک نماد انتظامی هم پیدا کرده است. الیزابت رونی، افسر پلیس زن بوستون و سرباز سابقهدار ارتش آمریکا در واکنش به اظهارات زنستیزانه و همچنین دستورات شفاهی رئیسجمهور جدید به کارمندان سابق کارزار انتخاباتی و دولت تازه تشکیل شدهاش درباره نحوه پوشش زنان و مردان، ترامپ را به چالش کشیده است. او با ایجاد هشتگی توئیتری که بیش از صد هزار بار تکرار شده است توصیههای ترامپ درباره پوشش اداری زنان را زیر سوال برده و عکسی از خودش در لباس فرم غیرمتعارف پلیس منتشر کرده است. او گفته است: «من وقتی مانند یک زن لباس میپوشم که او مانند یک رئیسجمهور رفتار کند».
بریدن سر دموکراسی آمریکایی
مهمترین نشریه آلمانی شدیدترین حمله مطبوعاتی در جریان اصلی رسانههای غربی به رئیسجمهور آمریکا را این هفته با ارائه تصویری داعشی از ترامپ ترتیب داد. هفتهنامه اشپیگل، کارتونی از دونالد ترامپ را روی جلد خود برد که در حال بریدن سر مجسمه آزادی به سبک تروریستهای تکفیری است. ادل رودریگز، کارتونیستی که این اثر را کشیده آن را نماد «بریده شدن سر دموکراسی» توسط رئیسجمهور آمریکا میداند. او که یک پناهنده سیاسی از کوبا به آلمان است، به روزنامه واشنگتنپست گفت قصدش مقایسه ترامپ با داعش بوده و میخواسته نشان دهد هر دوی آنها افراطی هستند. به گزارش بیبیسی، طرح جلد اشپیگل مشابه طرح صفحه اول روزنامه دیلینیوز نیویورک در نخستین روزهای ظهور پدیده سیاسی ترامپ در دسامبر ۲۰۱۵ است که نامزد وقت جمهوریخواهان را به شکلی متفاوت در حال بریدن سر مجسمه آزادی کشیده بود اما حمله اشپیگل به قدری تند بود که حتی صدای تعدادی از نشریههای آلمانی از جمله بیلد، پرتیراژترین روزنامه این کشور، روزنامه آلگماینه و نشریه دیولت را هم درآورد. شولتس، نایبرئیس آلمانی پارلمان اروپا نیز با انتقاد از این طرح آن را بیمزه خواند. با این حال سردی روابط آمریکا با نزدیکترین شریکش در بدنه اتحادیه اروپایی چنان سرد شده که به نظر نمیرسد تا زمانی که آنگلا مرکل در برلین در راس کار باشد اوضاع بهتر شود.
نخستین تماس ایتالیایی ترامپ
نخستوزیر موقت ایتالیا در جریان تماس تلفنی با رئیسجمهور جدید آمریکا بر اهمیت سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و توافق جدید میان ایتالیا و لیبی در زمینه مقابله با قاچاق انسان تاکید کرد. به گزارش آسوشیتدپرس، دفتر «پائولو جنتیلونی» دیروز اعلام کرد در گفتوگوی بعدازظهر شنبه او با دونالد ترامپ بر روابط دوجانبه میان آمریکا و ایتالیا تاکید شده است.لزوم مقابله با تروریسم و افراطگرایی، تلاش برای حل بحران اوکراین و دستیابی به صلح در خاورمیانه با توجه به تحولات در سوریه جزو دیگر محورهای بحث دوطرف بوده است.