گروه فرهنگ و هنر: در شبی که «قاتل اهلی» با موج خنده و کنایه تماشاگران در سالن کاخ جشنواره همراه شد، دفاع برخی فیلمسازان و بازیگران کهنهکار از این کار عجیب به نظر میرسید. به گزارش «وطنامروز»، در جنجالیترین نشست خبری جشنواره سیوپنجم فیلم فجر که به محل منازعه تهیهکننده و کارگردان «قاتل اهلی» تبدیل شده بود، تشنج سالن نشست را فراگرفت و میان گروههای مختلف مجادلههای لفظی و تنشزا به وجود آمد، تا آنجا که به دعوای محمود گبرلو(مجری نشست) و یکی از حاضران هم منجر شد. حساسیت بالای نشست خبری قاتل اهلی باعث شد دبیر جشنواره فیلم فجر، سعید سهیلی و برخی دیگر هم از جمله مدیران و هنرمندان در نشست حاضر باشند. حضور سعید راد و فریدون جیرانی در نشست خبری مسعود کیمیایی که با عنوان حمایت از وی در سالن حاضر شده بودند، در شرایطی بود که پیشتر جواد طوسی و داریوش مهرجویی هم در خطابهای تندی به پرویز پرستویی از مسعود کیمیایی حمایت کرده بودند. در شبی که «قاتل اهلی» نتوانسته بود حداقل رضایت مخاطبان را به همراه داشته باشد و حتی تمسخر فیلم و خندههای کنایهدار برخی مخاطبان در برخی نقاط سالن اکران فیلم موجب بروز تشنج میان معدود طرفداران کیمیایی، پولاد فرزندش و منتقدان قاتل اهلی شده بود، مسعود کیمیایی در نشست خبری با تکیه بر حمایتهای افرادی چون داریوش مهرجویی و سعید راد، هرگونه انتقادی از فیلم را برنمیتابید. فریدون جیرانی نیز در میانه مجادله میان لشکریقوچانی و مسعود کیمیایی در نشست خبری با حمایت از کیمیایی اعلام کرد: «من متاسفم که این اتفاق افتاده و برای حمایت از کیمیایی آمدهام. آقای کیمیایی مولف این اثر است و کارگردان تصمیمگیرنده نهایی است. من از نامه پرستویی متاسفم. امروز که نامه مهرجویی را خواندم گریهام گرفت. من وارد بحث نمیشوم و به احترام کیمیایی تعظیم میکنم». تعظیم جیرانی به احترام کیمیایی اگرچه نمیتواند «قاتل اهلی» نسخه کیمیایی را که در آن حضور خارج از عرف «پولاد کیمیایی» محسوس است، به یک فیلم خوب تبدیل کند اما میتوانست در طول نشست از حجم انتقادها به کیمیایی بکاهد. اگرچه در هیچ جای دنیا مرسوم نیست که با ایجاد هالهای از تقدس حول فیلمسازان جلوی نقد به آنها گرفته شود اما جیرانی و مهرجویی در دفاع از یکی از کارگردانان همسن و سال خود این کار را کردند. در حالی که پس از تماشای فیلم بد «قاتل اهلی» دلیل انتقادهای پرویز پرستویی به فیلم و اعتراض وی به هیات داوران برای انتخاب این فیلم بد، برای مخاطبان قابل درک بود اما معدود طرفداران سینمای کهنه کیمیایی همه تلاش خود را برای ایجاد فضایی بسته درباره فیلم ایجاد کردند. رفتاری که بشدت مغایر با اولیهترین حقوق منتقدان و خبرنگاران بود. جیرانی البته بعد از نشست خبری به واقعیات مهمی درباره فیلم اشاره میکند.
نامه جیرانی به کیمیایی
فریدون جیرانی با همه دفاعیاتش از کارگردان قاتل اهلی روز گذشته در نامهای خطاب به مسعود کیمیایی به حضور خارج از عرف پولاد کیمیایی که هم در نامه پرویز پرستویی و هم اظهارات لشکریقوچانی بر آن تاکید شده است، اشاره میکند و از کیمیایی میخواهد از نقشهای اضافی پولاد کم کند تا فیلم بتواند به شرایط مناسبتری در اکران دست یابد. جیرانی مینویسد: کیمیایی عزیز! نقشی که برای پولاد نوشتی میتوانست در کمترین صحنه بیشترین تاثیر را داشته باشد اما الان فیلم از همین نقش، چون بیشتر از ظرفیت نقش داخل قاب آمده لطمه خورده است. خودت میدانی که من پولاد را دوست دارم و معتقدم اگر کمتر در فیلمهای تو بازی کند، موفقتر میشود که من این موضوع را به خودش هم گفتم. کیمیایی عزیز اگر فیلم را کوتاه کنی آن 3 شخصیت سر پا را حفظ کنی، اندازه پولاد همان اندازهای بشود که فیلمنامه میطلبد(قاتل اهلی) بهترین فیلم چند سال اخیر تو خواهد شد. این کارگردان که امسال با «خفگی» در جشنواره فیلم فجر حضور دارد، در بخش دیگری از نامه میافزاید: کیمیایی عزیز! با کم شدن صحنهها، همه اختلافات حل میشود و دعوایی ادامه پیدا نمیکند و تهیهکنندهای ضرر نمیکند. این حق را خودت برای تهیهکننده قائلی که باید سرمایهاش بازگردد و فیلم هرچه جمع و جورتر شود بهتر میشود.
اهانت مسعود کیمیایی به خبرنگاران در نشست خبری
مسعود کیمیایی در ابتدای صحبتهای خود در نشست خبری با خطابی اهانتآمیز به اهالی رسانه اظهار کرد: این آمدن و نشستن با شما تبعات دارد که بخشی از آن را در سالن دیدیم. یک اتفاق مهمی که افتاده این است که با دنیای مزدوری در سینما و هنر آشنا میشویم و این مزدوری یعنی اینکه جنس خندیدنها، ترسیدنها و حتی قیمتها را از آن میفهمیم. پس از آن سوالی درباره حضور پولاد کیمیایی و به طور کلی حاشیههای پیش آمده در فیلم مطرح شد که پولاد کیمیایی از خبرنگار مربوط خواست این سوال را از تهیهکننده فیلم بپرسد و لشکریقوچانی هم در اینباره گفت: به نظرم دامن زدن به یکسری حاشیهها درست نیست چون فیلم «قاتل اهلی» فیلم خیلی خوبی است و بهتر هم خواهد شد. من اینجا مقاوت و ایستادگی میکنم و علاقهام به استاد کیمیایی باعث شد وارد چنین پروژه سنگینی شوم. البته به نظرم حدود ۱۵ دقیقه بازیهای فراتر از فیلمنامه وجود دارد که پس از جشنواره در جلساتی این موضوع را پیگیری خواهیم کرد. کیمیایی نیز خطاب به قوچانی گفت کوتاه کردن فیلم در حد شما نیست و بیشک این نسخه فروش خوبی خواهد کرد. وی در ادامه گفت: آقای قوچانی آدم محترمی است و کار او تبلیغ در تلویزیون است و این کار را بخوبی بلد است. او میخواست با ساخت این فیلم کنار من برای خود تبلیغ کند. حالا که دیده است به من نمیتواند بند کند به پولاد و نقشش بند کرده است. پولاد کیمیایی نیز بیان کرد: در این فیلم سکانسهایی از من، پگاه آهنگرانی و امیر جدیدی کم شده است. حتی سکانس پایانبندی فیلم با آنچه در فیلمنامه آمده متفاوت است و تبدیل به یک کلیپ موسیقی شده است. قوچانی در ادامه صحبتهای پولاد کیمیایی که اعتراض میکرد، گفت: پولاد جان شما سکوت کن. پولاد کیمیایی هم در پاسخ به او گفت: من همه جا سکوت کردهام اگر حرفی دارید اینجا بزنید. قوچانی در پاسخ به پولاد کیمیایی گفت: یکی از نکاتی که من همواره میخواهم رعایت شود قانون است. اگر قرار است کسی قضاوت کند قوه قضائیه و خانه سینما است. به هر حال فیلمنامه موجود است. اگر این فیلم به نتیجه نرسد من از سینما حذف میشوم، من تهیهکننده بخش خصوصی هستم، من با این شرایط فیلم میسازم اگر هر حاشیهای به فیلم من لطمه بزند از این کار جلوگیری میکنم. این نشست با حواشی آن تا پس از 2 بامداد ادامه یافت و گروههای مختلف نظرات خود را درباره فیلم با یکدیگر در میان گذاشتند. در پایان این نشست تلاشهای گبرلو برای آشتی دادن لشکریقوچانی و مسعود کیمیایی ناکام ماند.
***
در ادامه نقدهایی را بر فیلمهای «قاتل اهلی» مسعود کیمیایی، «سارا و آیدا» مازیار میری و «سد معبر» محسن قرایی که در شب هفتم اکرانهای کاخ جشنواره به نمایش درآمدند، میخوانید:
آوار بهمن بر سر قاتل اهلی
محمدرضا باقری: قاتل اهلی موضوع توجهبرانگیزی دارد. هرچند از ضیافت تاکنون دغدغههای اجتماعی کیمیایی کمی گل درشت و تصنعی بوده است و وقتی از فساد اقتصادی و رانت و پولشویی حرف میزند، مخاطب دقیقا نمیفهمد او چه میگوید و جزئیات از چه قرار است اما کلیات حرفش عامهپسند و جذاب است. ضربه به تولید ملی و واردات کالا برای سود عده کمتر به قیمت نابودی کارخانه و کارگر و اقتصاد ملی درونمایه اصلی دغدغههای کیمیایی در قاتل اهلی است و اینکه همیشه افرادی از خود سیستم، نمیگذارند پاکدستان این عرصه به مطلوب خود عمل کنند تا حذف آنها هم پیش میروند. موضوعی که کیمیایی انتخاب کرده اتفاقا بهروز، دقیق و مساله اجتماعی این روزهاست؛ تولید ملی و ذبح شدن آن توسط بالادستیها برای سود بیشتر. اما روایت کیمیایی بشدت از محتوای فیلم به دور است و حتی کارگردانی به فیلمنامه آسیب زده و آن را در بخشهای غیر طبیعی، حوصله سربر، مصنوعی، اگزجره و بیربط جلوه میدهد. در کشاکش داستان، پرویز پرستویی، قهرمان فیلم که یک تنه جلوی پیسارو، واردکننده و تعطیلکننده کارخانههای وطنی ایستاده است، ناگهان
3 بخش 10 دقیقهای خوانندگی بیربط پولاد کیمیایی را میبینیم که جز دلسوزی پدر برای پسر دلیل دیگری برای آن پیدا نمیکنیم. نقش پولاد کیمیایی که در فیلم بهمن نام دارد، مثل بهمن سر مخاطب و فیلم آوار شده است. مونولوگهای بیربط بهمن که نه به قصه اصلی نه به پیرنگها مرتبط نیست، بشدت از فضای فیلم خارج است. در این هیاهو یک دفعه قهرمان فیلم هوس زن صیغهایاش را میکند که به هیچوجه کمکی به فیلم نمیکند و تنها میتوان آن را از دغدغههای قدیمی کیمیایی در فیلمسازی و احتمالاً حدیث نفس خودش میتوان عنوان کرد. نسخه فعلی قاتل اهلی فیلم بدی است، طولانی، بیربط، تکهپاره و خستهکننده. شاید با آواربرداری سکانسهای بهمن، احیا شود.