وزرای دولت حسن روحانی در اقدامی عجیب و خلاف عرف دیپلماتیک برای جشن افتتاح دفتر تجاری ایران و سوئد و همچنین امضای چند قرارداد تجاری به منزل سفیر سوئد در تهران رفتند؛ مراسمی مختلط که در آن هیات دیپلماتیک سوئدی بدون رعایت عرف دیپلماتیک و بدون حجاب در آن حاضر شده بودند. به گزارش «وطنامروز» استفان لوفون، نخستوزیر سوئد شامگاه جمعه ۲۲ بهمنماه در راس هیاتی تجاری و دیپلماتیک وارد تهران شد. او صبح روز شنبه با استقبال رسمی حسن روحانی در کاخ سعدآباد، مذاکراتی دوجانبه با رئیسجمهور داشت و پس از آن نشست خصوصی و مشترک هیاتهای عالیرتبه برگزار شد و در پایان این نشست، مقامات 2 کشور با هدف تحکیم و تعمیق همکاریهای مشترک، 5 یادداشت تفاهم همکاری در زمینههای علمی و فناوری، آموزش عالی و تحقیقات، همکاری در زمینه راه و جاده، ارتباطات و فناوری و همکاری در زمینه زنان و خانواده امضا کردند اما گویا غیر از این قراردادها قراردادهای دیگری نیز وجود داشته که طرفین امضای آن را موکول به زمان و مکان دیگری کرده بودند. مقامات مسؤول در دولت یازدهم به درخواست طرف سوئدی، در اقدامی عجیب و بر خلاف عرف دیپلماتیک، منزل سفیر سوئد در ایران را برای جشن افتتاح دفتر تجاری ایران و سوئد و امضای سایر تفاهمنامههای مشترک میپذیرند و بر همین اساس نیز شامگاه شنبه محمدرضا نعمتزاده وزیر صنعت، علی چیتچیان وزیر نیرو، مجید تختروانچی معاون وزیر امور خارجه و چند تن از مقامات وزارت امور خارجه راهی منزل سفیر سوئد میشوند تا در این مراسم شرکت کنند. هر چند جزئیات این نشست خبری از سوی وزارت امور خارجه و همچنین سفارت سوئد تا عصر روز گذشته منتشر نشده بود و تاکنون هیچ مرجع رسمی علت برگزاری این مراسم رسمی در منزل شخصی سفیر سوئد را تشریح نکرده اما تصاویر منتشر شده از این دیدار و حضور هیات دیپلماتیک و اقتصادی سوئد بدون حجاب در این پارتی شبانه، واکنش نمایندگان مجلس را نسبت به عملکرد مقامات دولت حسن روحانی به دنبال داشته است. نمایندگان مجلس میگویند این اقدام مسؤولان دولت یازدهم تحقیر و توهین ملت ایران و بر خلاف مصالح ملی است. آنان بر همین اساس از احضار وزرای مربوط به مجلس برای پاسخگویی به چرایی این اقدام غیردیپلماتیک سخن گفتهاند. اکبر ترکی، نماینده مردم فریدن در مجلس شورای اسلامی در واکنش به حضور چند تن از وزرای دولت در منزل سفیر سوئد برای امضای چند قرارداد با ابراز تعجب از این اقدام دولتمردان تصریح کرد: این اقدام به نوعی اهانت به ملت ایران و دیپلماسی جمهوری اسلامی و خارج از قواعد دیپلماتیک بینالمللی بویژه چارچوبهای دیپلماسی جمهوری اسلامی است. ترکی با بیان اینکه دولتمردان با این اقدام سطح مسائل سیاسی را پایین آوردند، بیان داشت: این دیپلماسی دولتمردان ما مورد انتقاد جدی است و مسؤولان وزارت امور خارجه نیز باید درباره این اتفاق پاسخگو باشند. ما نیز در مجلس در اسرع وقت از وزرای مربوط درباره این اقدام سوال خواهیم کرد. نماینده مردم فریدن در ادامه با اشاره به حضور خانمهای عضو هیات همراه نخستوزیر سوئد بدون حجاب در مراسم به خبرگزاری بسیج گفت: حضور مسؤولان ما در چنین مکان و موقعیتی اصلا پذیرفته نیست و نباید وارد چنین مجالسی شوند که شئونات اسلامی در آن رعایت نشده است.
«تحقیر ملی» و «خلاف منافع» ملی
سیدحسین نقویحسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی نیز حضور مقامات دولتی در منزل سفیر سوئد در ایران و امضای قرارداد را برخلاف عرف دیپلماتیک بینالمللی و برخلاف منافع ملی کشور میزبان دانست. نقویحسینی افزود: مذاکرات، قراردادها و توافقات در مراجع رسمی و در مکانی که کشور میزبان تعیین میکند باید صورت بگیرد و تحت شرایط و مقررات و قوانین کشور میزبان باید مراسمات برگزار شود و مقامات در آن شرکت کنند. ولو اینکه طرف قرارداد شرکت خصوصی و غیردولتی باشد اما این اقدام باید در یک مکان رسمی صورت بگیرد. سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس تصریح کرد: قرارداد و توافقات خارج از یک مکان رسمی آن هم در منزل سفیری که میهمان ما است امضا میشود که تحقیر دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران و تحقیر ملت ایران و برخلاف وعده دولت است که قول داده بود پاسپورت و منزلت ایرانی اعتبار پیدا کند. نماینده مردم ورامین در ادامه تاکید کرد: حضور مقامات، مسؤولان و شرکتهای طرف قرارداد در منزل سفیر یک کشور، تحقیر و توهین به منزلت آن کشور است و اصلا قابل تحمل و قابل قبول نیست، آن هم با این شرایطی که وصف آن با تصاویر و گزارشاتی که ارسال شده عنوان میشود افرادی که آنجا حضور داشتند شئونات اسلامی و شئونات جمهوری اسلامی را رعایت نکرده بودند. نقوی حسینی در توضیح بیشتر بیان کرد: هر کشوری که میهمان کشور دیگری در قالب روابط دیپلماتیک است موظف است همه شئون آن کشور را رعایت کند، این سوال مطرح میشود که چطور میشود مسؤولان و مقامات ما و کسانی که طرف قرارداد هستند در یک چنین محفلی حاضر میشوند که خانمهای بیحجاب حضور دارند که این اقدام آنها برخلاف شئونات دینی و اسلامی ما است. سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس در خاتمه در پاسخ به این سوال که آیا کمیسیون امنیت ملی به این موضوع ورود خواهد کرد، گفت: ما بعد از اینکه گزارشات را دریافت کنیم در اینباره تصمیم خواهیم گرفت.
سخنگوی وزارت امور خارجه: اینکه موضوع تازهای نیست!
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه روز گذشته بیانیهای منتشر کرد تا از انتقادات و فشار افکار عمومی نسبت به حضور غیرمعمول مقامات دولتی در پارتی منزل سفیر سوئد بکاهد. قاسمی که به خاطر اظهارنظرهای جنجالی و توهینآمیزش تاکنون نتوانسته ارتباط خوبی با اصحاب رسانه برقرار کند، درباره حضور وزرای دولت روحانی و معاون وزیر خارجه در این میهمانی غیررسمی گفت: برخلاف فضاسازیهای سیاسی، در ضیافت برگزار شده در اقامتگاه سفیر سوئد در تهران، هیچ سند یا قرارداد رسمی بین 2 کشور یا مقامات دو دولت به امضا نرسید. تمام قراردادها و یادداشتتفاهمهای رسمی بین 2 کشور مطابق رویه معمول بینالمللی صبح روز شنبه در سعدآباد و در حضور ریاست محترم جمهوری و نخستوزیر سوئد به امضای مقامات 2 کشور رسید که شامل 5 سند مهم همکاری در حوزههای مختلف علمی، فناوری، مخابراتی، اقتصادی و تجاری است که توسط وزرا و مسؤولان 2 کشور در حضور رؤسای 2 دولت و در محل رسمی ملاقات امضا شد. وی افزود: آنچه در میهمانی سفارت سوئد و در حاشیه افتتاح دفتر اقتصادی سوئد در تهران امضا شد، صرفاً چند توافق بین بخش خصوصی ایران و بخش خصوصی سوئد بود که به عنوان نماد افتتاح دفتر تجاری و نشان دادن عزم نخستوزیر برای حمایت از فعالیت بخش خصوصی سوئد در ایران انجام شد که خلاف هیچ رویه بینالمللی نبوده و بسیار معمول است. سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد: ضیافت در اقامتگاه سفیر سوئد در پایان سفر و به افتخار نخست وزیر آن کشور برگزار شد. این مراسم در چارچوب عرف رایج و مقررات بینالمللی حاکم بر نمایندگیهای دیپلماتیک که همواره در کشور ما مورد احترام بوده و مبنای حضور نمایندگیهای جمهوری اسلامی ایران در خارج نیز هست، برگزار شد. حضور مقامات کشور در چنین مراسمی با رعایت موارد ضروری و بر اساس عمل متقابل صورت میگیرد و تصمیم شخصی نیست. این مشارکت محدود و ضابطهمند، در دولتهای مختلف قبلی نیز بدون حاشیهسازی و تحریک افکار عمومی صورت میگرفته و موضوع تازهای نیست.
اظهارات عجیب سخنگوی وزارت امور خارجه در حالی است که گویا آنها در وزارت امور خارجه متوجه اصل انتقادات نشدهاند. آنچه درباره پارتی در منزل سفیر سوئد در تهران مطرح بوده این است که هم شئونات سیاسی و هم ملاحظات اخلاقی مراعات نشده است. قاعدتا تمام قراردادهای بخش خصوصی ذیل قراردادهای اصلی و رسمی مقامات 2 کشور امضا میشود. این قراردادها معمولا در حاشیه قراردادهای رسمی و در مراسمات رسمی امضا میشود. به عنوان مثال در حاشیه امضای تفاهمنامهها و قراردادهای میان ایران و سوئد در سعدآباد، توافقات بخش خصوصی نیز باید امضا میشد. یا اینکه این توافقات در اتاقهای بازرگانی مربوط باید امضا شود. به عبارتی چون قراردادهای بخش خصوصی نیز قسمتی از برنامه دیدارها و قراردادهای رسمی مقامات 2 کشور است، لذا برای انعقاد قراردادهای بخش خصوصی نیز باید تدابیر رسمی صورت میگرفت. دلیل این رسمیت نیز حضور مقامات رسمی در زمان اجرای قراردادهای بخش خصوصی است. یعنی چون وزرای مربوط باید هنگام انعقاد قراردادهای بخش خصوصی حضور داشته باشند، لذا مراسم عقد قراردادهای بخش خصوصی هم نباید غیررسمی باشد. بر همین اساس به دلیل اینکه حضور وزرای نیرو، صنعت، معدن و تجارت و نیز معاون وزیر امور خارجه هنگام عقد قراردادهای بخش خصوصی ضروری بوده است، به همین دلیل باید عقد قراردادهای بخش خصوصی نیز در وضعیت رسمی صورت میگرفت و نه در حاشیه یک پارتی! البته اگر در وزارت امور خارجه کسی مدعی است این قراردادها بدون حضور مقامات دولتی نیز میتوانست منعقد شود، آنگاه این سوال مطرح است که پس چرا وزرای دولت جمهوری اسلامی در چنین پارتیای شرکت کردند. به هر حال حضور وزرای دولت حسن روحانی در پارتی در منزل سفیر سوئد در تهران، خارج از شؤون سیاسی بوده است و جایگاه دولت ایران را در مجامع بینالمللی تضعیف میکند، چراکه این رفتار به نوعی ضعف دولت ایران حتی در مقابل کشوری مانند سوئد را القا میکند! و این میتواند تبدیل به نوعی بدعت شود. از سوی دیگر حضور وزرای دولت جمهوری اسلامی در این پارتی که وضعیت فرهنگی آن از برخی تصاویر منتشر شده مشخص شده است، غیر قابل توجیه است.