گروه فرهنگ و هنر: دوره آموزشی شعر جوان انقلاب اسلامی، یک دوره آموزشی یکساله است که برای شاعران جوان که غالبا سنشان 18 الی 25 سال است هر ساله به همت موسسه شهرستان ادب برگزار میشود. به گزارش «وطن امروز»، شاعران طی فراخوانی آثار خودشان را به دبیرخانه جشنواره فرستاده و در صورت برگزیده شدن، عضو دوره آموزشی شعر جوان انقلاب اسلامی (آفتابگردانها) میشوند. حال در اواخر سال 95 اردوی دوره ششم برگزار شده است و اساتید برجستهای در این دوره حضور یافتهاند و شاعران جوان با ارتباط نزدیک با شاعران برجسته معاصر، توانستهاند تجربیات مناسبی را برای آینده شعری خود کسب کنند. در این دوره علاوه بر شاعران جوان برگزیده که از تمام شهرهای دور و نزدیک کشورمان حضور داشتند، چند تن از اساتید بنام و شعرای مطرح کشور نیز در جمع شاعران جوان انقلاب اسلامی بودند. دکتر اسماعیل امینی، حمیدرضا شکارسری، علیرضا قزوه، مصطفی محدثیخراسانی، محمود اکرامیفر، مرتضی امیری اسفندقه، علیمحمد مودب، علی داوودی، میلاد عرفانپور و تعداد دیگری از شعرای برجسته از اساتیدی هستند که در این دوره به ارائه آموزش پرداخته و در جلسات کارگاهی شرکت یافتهاند. درباره فعالیتها و خروجیهای شهرستان ادب با 2 تن از اساتید این دوره و از شاعران کشور گفتوگو کردهایم. گفتوگوی «وطن امروز» با مصطفی محدثیخراسانی و محمود اکرامیفر را در ادامه میخوانید.
مصطفی محدثیخراسانی شاعر و مولف، در گفتوگو با «وطن امروز» درباره فعالیتهای شهرستان ادب در حوزه تربیت شاعران جوان گفت: الان بهترین کاری که میشود در حوزه شعر انقلاب کرد را دوستان ما در شهرستان ادب انجام و با نیازسنجی و هوشمندی دورههای آفتابگردانها را ادامه میدهند. دلیل این موفقیت هم این است که دوستانی که این کارها را میکنند این مسیر را از دانشآموزی طی کردهاند و به فراز و فرودهای این جریان به لحاظ تخصصی آشنا هستند و از طرفی همه بچههای انقلابند و عشق و ارادتی که به ادبیات انقلاب دارند و همچنین تخصص و تعهدشان موجب شده است این کار ارزشمندی که در شهرستان ادب انجام میشود پیش برود. وی درباره فرآیند کلاسها و روند اجرایی دورههای آفتابگردانها افزود: من دورههای اول که بیش از 5 سال قبل شروع شد، هم مدرس کلاسها بودم و هم طرف مشورت دوستان در برنامهریزیها بودم. با این پیشزمینه الان تصورم این است که اگر شما بخواهید جوانهای عرصه شعر معاصر را که پایبند به اصول و ارزشهای انقلاب هستند را رصد کنید به واقع بخش عمدهای از این جوانها کسانی هستند که با موسسه شهرستان ادب کارشان را شروع کردند و در اینجا کشف شدند و پرورش و رشد پیدا کردند. قطعا میشود بهتر از این هم کار کرد. اما با توجه به امکاناتی که دارند بهترین شکل برنامهریزی و اجرا را دارند پی میگیرند. امیدوارم این موسسه آنقدر تقویت شود و در سطح کشور شاخ و برگ پیدا کند که تمام جغرافیای ایران را به لحاظ کشف استعدادها و پرورش آنها پوشش دهد. ما در آموزشوپرورش در یک دورهای تجربه موفقی در سالهای 67 تا 75 شاهد بودیم. در آن مقطع کانونهای شاعران و نویسندگان در آموزشوپرورش خیلی فعال و تاثیرگذار بودند و تاسف میخورم که چرا آن تجربه موفق کنار گذاشته شد و موجب رهایی و بیراهنما گذاشتن جوانها شد. در واقع کار شهرستان ادب، انجام بخش عمدهای از کار برزمین مانده آموزشوپرورش در دوره کنونی است. محدثیخراسانی درباره خروجیهای دورههای شعری شهرستان ادب هم به شاعرانی اشاره کرد که مجموعههای چاپ شده شعری دارند. این شاعر برجسته افزود: الان حداقل تعداد 20 تا 30 نفر هستند که مجموعه شعرهایشان به چاپ رسیده است. اسامی این جوانان در شهرستان ادب وجود دارد. کسانی که در شهرستان ادب از صفر شروع کردند شاعران برجستهای شدند و در مجامع و محافل شعری آثارشان مطرح است. خب اینها خروجیهای دورههای آفتابگردان و تلاش دوستان این موسسه است. این استاد ادبیات و شعر همچنین افزود: آرزومندم نظام فرهنگی ما به سمتی پیش برود که شعر واقعا تعریف شود و جایگاه شایسته خودش را پیدا کند. تا آن موقع دلخوش به فعالیتهای شهرستان ادب هستیم. امیدواریم که نظام فرهنگی ما از این جوانان مخلص حمایت کند تا بتوانند فعالیتهای خوب خود را ادامه دهند.
کار شهرستان ادب ریشهای و پرتأثیر است
محمود اکرامیفر، شاعر برجسته کشورمان نیز درباره آموزش در حوزه شعر گفت: متاسفانه در شرایط کنونی نهادها و سازمانها و اداراتی که وظیفهشان گسترش فرهنگ و بویژه ادبیات است، از زیر بار پرورش و شناسایی نیرو شانه خالی میکنند، به عبارت دیگر اگر آنها را یک کشاورز فرض کنیم، به داشت و کاشت محصول توجهی ندارند، بلکه به دنبال برداشت محصول و برگزاری نمایشگاه هستند. در واقع خرمنداری را بر کشت محصول اولی میدانند. اکرامیفر با انتقاد از سازمانهای دولتی در امر تربیت شاعر گفت: بدون آنکه بدانند شاعران نوجوان و جوان در شهرستانها چه کار میکنند و چگونه تربیت میشوند، دنبال برگزاری نمایشگاه و جشنواره و... هستند، در حالی که رسالت اصلی این ادارات در حوزه فرهنگ اول شناسایی استعدادها، بعد پرورش آنها و سپس برگزاری جشنواره و نمایشگاههاست اما متاسفانه به هر دلیلی حتی در مورد آخر نیز به توفیق چندانی دست پیدا نکردهاند. خالق مثنوی «یا علی گفتیم و عشق آغاز شد» با تمجید از اقدام شهرستان ادب گفت: در این شرایط، کاری که شهرستان ادب انجام میدهد کاری بسیار قابل اعتنا و اثرگذار است. این یک فعالیت ریشهای و پایهدار در حوزه تربیت شاعران است، زیرا این موسسه به شهرستانها مراجعه کرده و ظرفیتها را شناسایی کرده و بعد از شناسایی با آنها ارتباط میگیرد، آنها را غربال کرده و سپس از میان جامعه آماری خود افراد حائز استعداد را جذب میکند. در این 6- 5 دوره که بنده در جلسات نقد حضور دارم، شاهد رشد روزافزون کمی و کیفی استعدادها در زمینه شعر هستم. بنده باورم این است که کار اینها کاری اساسی است؛ این کار را 20 سال پیش کانون شعر آموزش برعهده داشته و نسل شاعران میانسال امروز، همان دانشآموزان آن دوره هستند. البته این کانون و کانونهای وزارت ارشاد هماکنون تعطیل هستند. وی افزود: اگر قرار است به فرمایش مقام معظم رهبری عنایت داشته باشیم که «شعر ثروت ملی است» و وظیفه خود بدانیم این ثروت ملی را حفظ کرده و گسترش دهیم، لازمهاش همین راهی است که شهرستان ادب میرود. من کار آقایان مودب و عرفانپور را ستایش و گمان میکنم آن گفتار مقام عالی صحیح است که گفتند از دست بسیاری از نهادهای مامور کاری برنمیآید، مگر آنکه شهرستان ادب کاری کند. لذا معتقدم کار شهرستان ادب ریشهای و پرتاثیر است و همواره به خودم میگویم کاش من هم میتوانستم در این زمینه فعال باشم. اکرامیفر در پاسخ به این پرسش که چه راهکارهایی برای رشد شهرستان ادب وجود دارد، گفت: دوستان ما در شهرستان ادب باید 2 کار جدی انجام دهند؛ یکی آنکه ارتباطشان عمیق و گستردهتر باشد و این ارتباط تداوم پیدا کند به گونهای که آنها پس از این حلقهها رها نشوند و چه خوب است که همایشی برای شرکتکنندگان سابق آفتابگردان بگذارند و با آنها مدام در ارتباط باشند، این ارتباط هم میتواند مجازی باشد و هم حقیقی. نکته دوم اینکه شهرستان ادب تلاش کند ظرفیتهای انسانی، اسلامی و معنوی خود را بالاتر ببرد و به رشدی روزافزون نائل شود.
کمکاریها باعث شد سراغ آموزش برویم
چندی پیش میلاد عرفانپور در گفتوگویی با «وطن امروز» درباره فعالیتهای شهرستان ادب در برگزاری دورههای آفتابگردانها به نکات مهمی اشاره کرد. عرفانپور گفت: ادبیات ما و به طور خاص شعر ما پس از پیروزی انقلاب اسلامی با یک پویایی و نشاط خاصی پیش رفته است به طوری که هم به لحاظ نیروی انسانی و هم از نظر آثار ما فضای متفاوتی را با پیش از انقلاب میبینیم. از جمله اتفاقات ادبی پرتکرار پس از پیروزی انقلاب اسلامی، برگزاری جشنواره و کنگرههای مختلف در حوزه شعر بوده و این برنامهها مزایایی داشته و معایبی، یعنی در سیر کلی شعر انقلاب اسلامی وقتی کارکرد این برنامههای کنگرهای و جشنوارهای را بررسی میکنیم میبینیم بعضیها به شعر خدمات داشتند و بعضیها به مسیر کلی شعر ما آسیبها وارد کردند. یکی از ملاحظاتی که درباره این برنامههای پرتکرار و برنامههای پرخرج میتوان بیان کرد این است که این برنامهها کمتر به آموزش و استعدادیابی توجه داشته و دارند. هرچند این برنامهها بیشتر بودجه ادبی ما را مصروف خودشان کردند و میزان توجهشان به بحث نیروسازی کمتر از میزان مورد توقع ما بوده است. این مساله و کمرنگ شدن برنامههای آموزشی ما را در موسسه شهرستان ادب بر آن داشت تا سراغ تربیت و آموزش شاعر و استعدادیابی برویم. سال 89 این فکر ما به راهاندازی و برگزاری دورههای آموزشی سالانه شعر جوان انقلاب اسلامی آفتابگردانها منتهی شد. میخواستیم تجربههای گذشته در حوزه شعر و برنامههای آموزشی ادبی را به صورت جامع در یکجا جمع کنیم و از هر نمونه تجربه موفقی که طی این سالها وجود داشته بهرهای بگیریم تا بهترین استعدادیابی را داشته باشیم.