گروه فرهنگ و هنر: یازدهمین جشنواره فیلم 100 با حضور بیش از 1500 اثر بینالمللی از 100 کشور دنیا در شرایط مناسبی برگزار شد. به گزارش «وطنامروز» یازدهمین جشنواره فیلم «۱۰۰» جمعه شب با معرفی برگزیدگان به کار خود پایان داد. مراسم اختتامیه یازدهمین جشنواره بینالمللی فیلم «۱۰۰» ششم دیماه با حضور جمعی از فیلمسازان و همچنین هیات داوران این جشنواره و سینماگران در تالار اندیشه حوزه هنری برگزار شد. در مراسم اختتامیه جشنواره، تندیس جشنواره، دیپلم افتخار و جایزه نقدی بهترین کارگردانی فیلم داستانی به محمدحسین امامیهمدانی برای کارگردانی فیلم «حضرت مهندس» از تهران رسید و عطیهسادات حجتی برای کارگردانی فیلم داستانی «همزاد» از تهران جایزه ویژه دبیر جشنواره را دریافت کرد. در بخش بهترین فیلم از نگاه تماشاگران تندیس جشنواره، دیپلم افتخار و جایزه نقدی به علیعرفان فرهادی برای کارگردانی فیلم «من، تو، ما۲» از تهران تعلق گرفت. بهعنوان بهترین فیلم جشنواره، تندیس جشنواره، دیپلم افتخار و جایزه نقدی به حسین دارابی برای کارگردانی فیلم داستانی «چشم به راه» از تهران اهدا شد. جشنواره فیلمهای 100 ثانیهای ایران که امروز به عنوان یکی از جشنوارههای معتبر جهانی شناخته میشود باعث شده فیلمسازان جوان بدون هراس به خود جرات فیلمسازی دهند و آثارشان را در این جشنواره به نمایش گذارند و استعدادهای فراوانی در این خلال شکوفا شوند. موضوع دائمی جشنواره فیلم 100 ایران «اخلاق» است که هر ساله با این محوریت و به همت حوزه هنری پذیرای انبوه فراوانی از فیلمهای موسوم به «کوتاه کوتاه» از سراسر جهان است. هیات داوران این دوره از جشنواره را احمدرضا درویش، بهروز افخمی، هادی مقدمدوست، حبیب احمدزاده و محمدرضا خردمندان تشکیل داده بودند. علی قربانی، دبیر دورههای اخیر جشنواره 100 در گفتوگویی با «وطن امروز» درباره فضای امسال جشنواره فیلم «100» و حضور کارگردانهای جوان صحبت میکند. در ادامه این گفتوگو را میخوانید.
***
امسال شاهد یازدهمین دوره از جشنواره فیلم 100 هستیم، این درحالی است که بسیاری از جشنوارههای اینچنینی به دور دوم خود نمیرسند، دلیل پایداری این رویداد چیست؟
افرادی که به تاسیس این جشنواره پرداختند، در زمان و موقعیت مناسبی بخوبی توانستند خلأ چنین فرمی را تشخیص دهند و این جشنواره را پایهگذاری کنند. آنها با رشد رسانههای جدید، به دنبال یک رسانه نو میگشتند و این رسانه نو با محوریت فیلم کوتاه ایجاد شد و خیلی زود توانست جای خود را در میان مخاطبان ایجاد کند. زیرا فیلمهای کوتاه به سهولت به دست مخاطب میرسند و انتشار مفاهیم اخلاقی و سینمای اخلاق به این واسطه بسیار آسانتر است. وجود دبیرخانه دائمی و تلاش مستمر دوستان باعث شد این جشنواره تثبیت شود، هرچند برگزاری بسیار منظم و دقیق و نگاه حرفهای برگزارکنندگان این جشنواره از جمله عوامل موثری بود تا فیلمسازان این جشنواره را معتبر ببینند و برای آن فیلم بسازند. این عوامل و بسیاری دیگر باعث شد این جشنواره به قوت خود باقی بماند و 11 دوره از آن بگذرد، در حالی که هر روز بر کیفیت و کمیت و مخاطبان آن افزوده میشود.
جشنواره فیلم ۱۰۰ قبلا هر 2 سال یکبار برگزار میشد اما از امسال قرار است هر سال برگزار شود. چطور شد این تصمیم را گرفتید؟
با توجه به درخواستهایی که از طرف هنرمندان و جوانان فیلمساز و مخاطبان جشنواره شده بود، از مدیریت حوزه هنری درخواست کردم این جشنواره به صورت سالانه برگزار شود. با کمک آقای فاضل نظری، معاون هنری و همفکری ایشان به این نتیجه رسیدیم که میتوانیم دبیرخانه جشنواره «رویش» را به شهر مقدس مشهد منتقل کنیم و به این ترتیب از منابع مالی استان خراسان رضوی هم بهرهمند شویم. یعنی با کمکهایی که حوزه هنری این استان از منابع استانی جذب میکند بتوانند جشنواره «رویش» را هم به صورت سالانه برگزار کنند. ضمن اینکه خاستگاه اصلی این جشنواره هم شهر مشهد است و اگر دبیرخانه هم آنجا باشد، خیلی بهتر است. در نظر داشتیم با انتقال جشنواره رویش به مشهد و با جذب اسپانسر جشنواره فیلم ۱۰۰ را به صورت سالانه برگزار کنیم که خوشبختانه موفق به این امر شدیم. به این ترتیب هم جشنواره رویش و هم جشنواره ۱۰۰ به صورت سالانه برگزار خواهند شد و از این موضوع خوشحالیم.
یکی از نکات قابل توجه و کمتر دیده شده استقبال فراوان جشنوارهها و فیلمسازان خارجی از فیلم 100 است، چه سازوکاری برای این استقبال اندیشیده شده تا این اتفاق رخ دهد؟
ما در جشنوارههای فیلم کوتاه خارجی حضور پیدا کردیم و جشنواره را معرفی کردیم و ورکشاپ گذاشتیم. حتی ما در بخش شوت کرنرهای کن نیز حاضر شدیم و به معرفی جشنواره خودمان پرداختیم و با حدود 500،600 فیلمساز کوتاه جهان ارتباط گرفتیم و آنها را با جشنواره آشنا کردیم. ضمن اینکه ما در بسیاری از جشنوارههای فیلم کوتاه کوتاه دنیا حاضر شدیم و به نام جشنواره فیلم 100 ایران در آن جشنوارهها سانس مخصوص داشتیم و فیلمهای خودمان را اکران کردیم، همینطور اگر در جشنواره امسال و سال گذشته ما نیز دقت کنید، بخش ویژهای برای اکران منتخب آثار آن جشنوارهها در نظر گرفته شده است. 1570 اثر در بخش بینالملل تعداد قابل توجهی است که نتیجه همین برنامهریزیها در حوزه بینالملل جشنواره است. جشنواره دانمارک، جشنواره 60 ثانیه پاکستان و جشنواره 100 ثانیه بوستون آمریکا هم در این جشنواره حضور داشتند. البته جشنواره بوستون آمریکا بعد از ما تشکیل شد اما فراگیری قابل توجهی در دنیا دارد و جالب است بدانید که بیشترین آثار بینالملل در این جشنواره متعلق به آمریکاست که با 250 اثر ارسالی رکوردشکنی کرده است. این استقبال نشان میدهد که فیلمهای ما در آن جشنواره دیده شده است و بعد از فراخوان این حجم از آثار را برای ما ارسال کردهاند. اگر به طور خلاصه بخواهم بگویم، ارتباط ما با جشنوارهها ناشی از حضور ما در آن جشنوارهها و حضور متقابل آنها در فیلم 100 ایران است.
اکران و نمایش فیلمها در این جشنواره چه تاثیری در آینده فیلمسازان و فیلمهای آنها دارد؟
ما یک نگاه حرفهای به ژانر فیلم کوتاه کوتاه داشتیم و یک سینمای کاملا مستقل را شاهد هستیم که مدیوم آن اعم از دکوپاژ، صداگذاری، تدوین و... مولفههای مخصوص به خود را دارد و تکنیک در کنار محتوا بسیار برای ما اهمیت داشته است. اما به هرحال سعی کردیم بچههای فیلمساز را به سازمانها و سرمایهگذاران متصل کنیم؛ جاهایی مثل سازمان فرهنگی- هنری شهرداری کمک شایانی کرد و به حدود 40 فیلمساز کمک کرد، خودمان هم در باشگاه فیلم سوره سعی در حمایت فیلمسازان داشتیم. امسال فیلم سوره تنها در بخش مسابقه 11 اثر را با خود به همراه داشت که تعداد قابل توجهی است. همواره سعی ما کمک به فیلمسازان است که بدون شک در آینده میتوانند نقش جدی در سینمای کشور داشته باشند. مثال بارز آن آقای خرمندان (کارگردان فیلم بیست و یک روز بعد) است که برنده چندین دوره جشنواره بوده است و اکنون شاهد درخشش او در جشنواره فیلم فجر بودیم. باشگاه سوره در حوزه هنری علاوه بر حمایت از فیلمسازان، در جشنوارهها نیز به شناسایی استعدادهایی میپردازد که آینده درخشانی برای آنها قابل تصور است. در واقع مسؤولیت کشف و شناسایی نیرو را نیز برعهده گرفته است.
رشد کیفی جشنواره امسال را چگونه ارزیابی میکنید؟
به نظرم در تک اثر سال گذشته توفیق بیشتری داشتیم اما امسال شاهد گستره وسیعی از فیلمهای خوب بودیم که این گستره کیفیت در سالهای گذشته کمتر به چشم میآمد. اما اگر بخواهیم تک اثر به یادماندنی را معرفی کنیم آن اثر مربوط به جشنواره سال گذشته است ولی کیفیت کلی آثار در جشنواره امسال به مراتب بالاتر بوده است.
کدام بخش از جشنواره از کیفیت بالاتری برخوردار بوده است؟
قاعدتا چون مسابقه ملی، جزء بخشهای اصلی ما است به طور طبیعی از کیفیت بالاتری نسبت به بخش مسیر تجربه برخوردار است اما ما مسیر تجربه را برای فیلمسازانی گذاشتیم که تجربه اول و دومشان است، با این حال شاهد آثار بسیاری قوی بودیم که حتی اگر در بخش مسابقه میآمدند حائز جایزه میشدند اما خود فیلمسازان تمایل داشتند فیلمهایشان در مسیر تجربه دیده شود.
در سیاستها و سازوکار اجرایی جشنواره سال آینده تغییری اتفاق خواهد افتاد؟
دبیرخانه که به صورت دائمی دایر است و سیاستگذاری جشنواره سال آینده منوط به نظر دبیر بعدی این جشنواره است که دبیرخانه ایشان را انتخاب خواهد کرد اما آنچه مسلم است «سینمای اخلاق» شعار دایمی جشنواره بوده و سخن گفتن درباره کم و کیف آن اندکی زود است.
طبیعتا در این دو روز بسیاری از مخاطبان موفق نشدند به سینما آزادی بیایند، آیا جشنواره راهی برای استفاده مخاطبان عام از این فیلمها در نظر گرفته است؟
اساسا مخاطب جشنواره 100 ثانیهای در سینما نیست، ما هدفمان این است که فیلمهای ما را همه مردم ببینند و این قطعا در سینما به وقوع نخواهد پیوست، سینما و جشنواره 2 روزه برای فیلمسازان و علاقهمندان به این حوزه است تا بتوانند فیلمهای همدیگر را ببینند و بیشتر جنبه دورهمی دارد. اما گستره توزیع ما در سینما نیست، دبیرخانه ما در شبکههای اجتماعی بسیار فعال است، تلویزیون و شبکههای مختلف سیما، ایستگاهها و واگنهای مترو و هرجای دیگری که امکان وقوع این رویداد وجود داشته باشد را به عنوان بستری برای توزیع این محصولات در نظر گرفتهایم.