عبدالباری عطوان*: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور جدید آمریکا با بیان اینکه «خواهان ایجاد مناطق امن در سوریه و نظایر آن برای آوارگان است و کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس هم باید هزینه کامل آن را بپردازند»، همه خطوط قرمز گستاخی و بی‌شرمی را پشت سر گذاشت. همچنین این جمله به او نسبت داده شده که خطاب به کشورهای عرب گفته است: «شما ‌جز پول چه دارید؟» نکته قابل توجه در اظهارات ترامپ فقط در نگاه حقارت‌آمیز او به این کشورهای عربی خلاصه نمی‌شود بلکه او از عزم خود برای ایجاد مناطق امن دیگری در غیر از سوریه صحبت می‌کند و می‌گوید که «فاکتور» آن را به کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس خواهد فرستاد تا هزینه را به‌طور کامل پرداخت کنند و چه‌بسا پاداش هم بدهند. ما عین حرف ترامپ را نقل می‌کنیم که گفت: «پول‌های کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس در مقابل بقا... جز پول چیزی ندارید و بدون وجود ما موجودیتی ندارید...». این سخنان پلیدترین نوع باج‌خواهی و قلدری و نگاه نژادپرستانه از دست بالا به حساب می‌آید. در مقابل همه این اهانت‌های ترامپ، انتظار داشتیم که واکنش یا اظهارنظری از سران کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس یا امپراتوری‌های رسانه‌ای آنها و شاخه‌های ضربت آنها علیه اینگونه اهانت‌ها داشته باشیم اما انتظار ما طول کشید و فکر هم نمی‌کنیم که بیانیه‌ای در این زمینه صادر شود، زیرا آنها سکوت را برای خود به‌عنوان ایمن‌ترین گزینه انتخاب کرده‌اند. ترامپ اکنون از ایجاد مناطق امن در سوریه و یمن صحبت می‌کند و سخنگوی او تأکید می‌کند که سلمان بن عبدالعزیز، شاه سعودی در جریان تماس تلفنی 2 هفته پیش  با ترامپ، موافقت خود را با این رویکرد اعلام کرده است. این موافقت بدان معناست که آل‌سعود آماده است برای بقای خود هزینه کامل آن را بپردازد. هدف از ایجاد به‌اصطلاح «مناطق امن» مقدمه‌ای برای تقسیم کشورهاست.  ایجاد منطقه‌ای امن در سوریه در مساحت 5 ‌هزار کیلومتر چه‌بسا مقدمه‌ای برای تقسیم سوریه به مناطق طایفه‌ای و نژادی درگیر در آینده خواهد بود. ترکیه و نیروهایش که هم‌اکنون 2 شهر جرابلس و الباب را در اشغال دارند، در این نقشه دست دارند. آنکارا در مسیر پیشروی به ‌سمت شهر منبج و بعد از آن الرقه حرکت می‌کند، چه‌بسا در مرحله بعد به‌سمت دمشق، پایتخت سوریه نیز پیشروی کند زیرا رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه پیش‌تر به‌صراحت از آن سخن گفته بود؛ قبل از اینکه زیر فشار روسیه عقب‌نشینی کند.
در این میان، پاسخ سوریه و هم‌پیمانانش در ایران و لبنان چه خواهد بود که حضور نیروهای ترکیه در خاک سوریه را نقض حاکمیت و اشغال خاک این کشور می‌دانند؟ ایجاد مناطق امن برای کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس روندی بسیار هزینه‌بر خواهد بود و چه‌بسا به ده‌ها میلیارد دلار برسد زیرا آمریکا و ترکیه فاکتور هر سورتی پرواز هواپیماهای خود و تحرک تانک‌ها و نظامیان خود و شلیک هر گلوله و لیتر بنزین مورد استفاده در خودروهای زرهی و تانک‌های خود را برای این کشورها ارسال خواهند کرد. آیا این کشورها می‌توانند این‌همه هزینه را تحمل کنند در حالی که برخی از آنها میلیاردها دلار از بازارهای مالی جهانی برای جبران کسری بودجه خود قرض می‌گیرند و سیاست ریاضت اقتصادی علیه شهروندان‌شان اعمال می‌کنند؟ سوریه هم‌اکنون روی میز تقسیم و تجزیه با پول‌های عربی و ساطورهای ترکیه و نقشه‌های آمریکا قرار دارد. این یک جنایت جنگی به تمام معنا و سیلی اهانت‌آمیزی به هر چیزی است که اسم آن عربی است. ترامپ به‌طور قطع ثمره این باج‌خواهی شرم‌آور را خواهد چید و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس را به لبه پرتگاه ورشکستگی سوق خواهد داد و منطقه عربی را یکی پس از دیگری از هم خواهد گسست. او این حرف را با صراحت کامل گفت که «شما چیزی جز پول ندارید و وجود شما بسته به ماست.» باید به سران کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس گفت «به شما این ائتلاف جدید را تبریک می‌گویم که تا آخرین دلارتان را از شما خواهد گرفت».
*تحلیلگر برجسته جهان عرب