شاید بشود دولت حسن روحانی را «کابینه جنجالی» نامید. در 3 سال و نیم گذشته بارها افکار عمومی درگیر جدال لفظی اعضای کابینه بودهاند. به گزارش «وطنامروز»، افتضاح اخیر قاضیزادههاشمی یک بار دیگر این موضوع را مطرح کرد که چرا دولت حسن روحانی نمیتواند یک تصویر و چهره آرام، صبور و متین از خود به نمایش گذارد و چرا دولت و اعضای کابینه، با تندی و پرخاش و علنی کردن اختلافات رفتار میکنند؟ ادبیات حسن روحانی نسبت به منتقدان و همچنین واکنشهای تند و علنی دولتمردان خطاب به یکدیگر در کنار نوع مواجهه استانداران با مقامات محلی و استانی، باعث شده تصویر واضحی از نسبت دولت یازدهم با ادب و نزاکت را به وجود آورد. در این گزارش به جنجالهای اعضای دولت یازدهم نسبت به یکدیگر پرداخته شده است. دولتی که مشخص است برخی اعضای آن اعصاب ندارند.
ترکان- نعمتزاده
اکبر ترکان، مشاور اقتصادی رئیسجمهور و دبیر شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری- صنعتی و رئیس سازمان نظام مهندسی را میتوان یکی از بیمحاباترین مقامات دولت یازدهم در جدال با دیگر همکارانش در دولت دانست. برای او تنها پیروزی در درگیریها مهم است و در این مسیر هیچ خط قرمزی ندارد. او در این مدت با بسیاری از وزرا درگیری لفظی داشته است که تندترین آن علیه نعمتزاده بوده است. محمدرضا نعمتزاده، وزیر صنعت، تیرماه سال جاری در مراسم روز صنعت، مناطق آزاد را مورد انتقاد قرار داد و گفت: «مناطق آزاد یکی از گلوگاههای واردات و قاچاق است. اینکه مردم کالایی را به عنوان سوغاتی از این مناطق وارد کنند، مسالهای نیست اما وقتی برخی افراد نیسان را پر میکنند و تریلیهای مملو از کالا را روانه سرزمین اصلی میکنند، دیگر روشن است که هدف، واردات و به عبارت دیگر قاچاق کالاست». این سخنان با واکنش تند ترکان مواجه شد و وی در برنامه زنده «متن- حاشیه» گفت: «نعمتزاده مواظب حرف زدنش باشد اگرنه از کوره در میروم و چیزهایی میگویم. بنده خجالت میکشم یکسری مسائل را درباره ایشان به زبان آورم».
ترکان- آخوندی
عباس آخوندی، وزیر راهوشهرسازی در بازدید از فرودگاه مهرآباد در پاسخ به سوال دبیر کمیته مطالبه حق مسکن که از وی پرسیده بود: «وضعیت مسکنمهر مناسب نیست و چندین هزار نفر در کشور و بویژه تهران درگیر این موضوع هستند، متاسفانه شما در این قضیه کار مفیدی انجام ندادهاید و چندین بار هم علیه این طرح صحبت کردهاید، نظرتان در اینباره چیست؟» گفت: «مسکنمهر طرح مزخرفی است». ترکان که جدال کوتاهی با عباس آخوندی در ماجرای ممنوعیت حضور دوشغلهها در انتخابات نظام مهندسی داشت، به اظهارنظر آخوندی درباره مسکنمهر واکنش نشان داد و گفت: «این حرفها برای مردم مسکن نمیشود. باید پروژه مسکنمهر را به سرانجام برسانیم».
ترکان- سیف
اکبر ترکان در یکی دیگر از جدالهای لفظی، به رئیس کل بانک مرکزی حمله کرد. دبیر شورایعالی مناطق آزاد درباره عدم تاسیس بانکهای خارجی در مناطق آزاد گفت: آییننامه تاسیس بانکهای آفشور در مناطق آزاد با پیگیریهای بسیار زیاد و برگزاری نشستهای کارشناسی با بانک مرکزی تصویب و ابلاغ و پس از آن موجی از درخواستها برای تاسیس این بانکها در مناطق آزاد ایجاد شد اما جریانهای پولی و ارزی مستقل در مناطق آزاد به دلیل سختگیریهای بانک مرکزی و افزایش سرمایه بانکهای خارجی و آفشور عملا شکل نگرفت و متقاضیان ایجاد بانکهای خارجی عقبنشینی کردند.
نامهنگاری 4 وزیر کابینه به رئیسجمهور
اصلیترین نشانه جدال و اختلافات عمیق در کابینه، با نامه 4 وزیر به حسن روحانی رونمایی شد. بسیاری پس از انتشار این نامه با تعجب به این مساله مینگریستند و میگفتند در شرایطی که وزرا حداقل در هفته یک بار با رئیسجمهور دیدار دارند، دلیل نامهنگاری در رسانهها چیست؟ در آن نامه وزرای اقتصاد، صنعت، کار و دفاع با انتقاد از برخی تصمیمات و سیاستهای ناهماهنگ دستگاهها، به روحانی هشدار دادند اگر تصمیم ضربالاجل اقتصادی گرفته نشود، رکود تبدیل به بحران خواهد شد.
پس از این بود که اکبر ترکان، مشاور جنجالی حسن روحانی صراحتا بیان داشت این وزرا به دنبال رانت خوراک ارزان برای پتروشیمی بودند و هر یک به دلیلی این نامه را امضا کردند.
زنگنه- نعمتزاده
پس از اکبر ترکان، محمدرضا نعمتزاده وزیر کهنسال دولت حسن روحانی، یکی از اصلیترین چهرههای درگیری و جدالهای دولتی بوده است. بیشترین درگیریهای او با وزرای کابینه به مسائل اقتصادی که بعضا ارتباطی به حوزه صنعت ندارد، گره خورده است. نعمتزاده 18 آذرماه 95 و 14 ماه پس از نامهنگاری 4 وزیر به روحانی، بار دیگر به رئیسجمهور نامه نوشت و خواستار خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا شد. کمتر از یک ماه بعد بیژن زنگنه، وزیر نفت در صحن علنی مجلس پاسخ نعمتزاده را داد و گفت: «من مسؤول بخش پتروشیمی هستم و وزیر صنعت طبق قانون هیچ مسؤولیتی در این بخش ندارد، اینکه آقای نعمتزاده یک زمان مدیرعامل پتروشیمی بوده و الان دوست دارد در امور مربوط به پتروشیمی دخالت کند، بحث دیگری است.آیا خدا را خوش میآید ١٦ میلیارد دلار از دهان مردم بگیریم و به جیب یکعده بریزیم؟».
اما این نخستین درگیری نعمتزاده و زنگنه نبود. سال 93 محمدرضا نعمتزاده در مراسم تودیع و معارفه رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، در اظهارنظری قابل تامل، به قرارداد کرسنت که پاشنه آشیل عملکرد ضعیف زنگنه است، اشاره کرد و گفت «دادگاه، ایران را به پرداخت 18 میلیارد دلار جریمه محکوم کرد». این اظهارنظر نعمتزاده با واکنش تند زنگنه همراه شد و او در جلسه با فعالان رسانهای اصلاحطلب گفت: «نعمتزاده عوام هم یک بار صحبت کرد گفت 18 میلیارد دلار جریمه شدیم. اصلا از کجا آورد، الکی یک چیزی گفت. این رقم را که اعلام کرد کار به جاهای خیلی باریک رسید».
نعمتزاده- سیف
مهمترین بگو مگوی اقتصادی دولتیها بین نعمتزاده، وزیر صنعت و سیف رئیسکل بانک مرکزی انجام شده است. وزیر صنعت نهم اسفند در چهاردهمین همایش تعالی سازمانی با بیان اینکه بانکها در ایران فلج هستند، اظهار کرد: در همه جای دنیا بانکها براساس خدمات
ارائه شده سود میگیرند اما ما میخواهیم از طریق نزولخوری و دریافت بهره کار را پیش ببریم و به همین دلیل نیز کارمان برکت ندارد.
یک روز بعد اما سیف واکنش تندی به این اظهارات نشان داد و آن را از سر قدرنشناسی دانست. او گفت: از ایشان انتظار دارم به وظایف اصلی خودشان بپردازند و از بیان چنین اظهاراتی که عمدتاً قدرناشناسی نسبت به تلاشهای گذشته بانکها از آن استنباط میشود؛ بپرهیزند.
آخوندی- نعمتزاده
واردات واگن از خارج یکی دیگر از جدلهای اعضای کابینه بود. به قدری این موضوع برای وزارت صنعت سخت بود که نعمتزاده تهدید کرده بود روی ریل میایستد و نمیگذارد واگنها به کشور بیاید. وزیر صنعت گفته بود واگن پارس حدود 300 میلیارد تومان بدهی و زیان انباشته دارد و در این شرایط خرید واگن باری از روسیه کمسلیقگی بود. وی افزوده بود: روی ریل میایستم و از ورود این واگنها به کشور جلوگیری میکنم. یکماهونیم پس از این اظهارات نعمتزاده، وزیر راهوشهرسازی به رئیسجمهور نامه نوشت و ضمن غیرقانونی خواندن اقدام وزارت صنعت در منع واردات واگنهای باری خواستار دستور آزادسازی واردات واگنها شد.
صالحی- روحانی
شاید درگیری و جدال در بین وزرای دولت، امری عادی به حساب آید ولی انتقال آن به رسانهها و افکار عمومی،دور از مبانی حکومتداری است. حال اگر یکی از طرفهای این جدال، بالاترین مقام اجرایی کشور باشد، نگرانیها نسبت به اپیدمی شدن این رفتار در دولت، بیش از پیش خواهد بود. جدال لفظی حسن روحانی با علی اکبر صالحی، مسؤول فنی جوش دادن توافق هستهای درباره تحریمها، قابل تاملترین درگیری در دولت یازدهم است. علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در گفتوگویی با پایگاه خبری «العربیالجدید» از تاخیر غرب در انجام تعهدات خود در برجام گفت و تصریح کرد: برخی تحریمهای بانکی از سوی بانکهای غربی برداشته نشده و همچنان ایران تحت این تحریمهاست. اسفندماه سال گذشته حسن روحانی در نشست خبری در پاسخ به سوال خبرنگاری در اینباره گفت: «صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی است و در زمینه مسائل اتمی هرچه بگوید صاحبنظر است ولی وزیر امور خارجه، وزیر اقتصاد یا رئیس بانک مرکزی نیست بنابراین میتوانید درباره انرژی اتمی از وی سوال کنید».
ربیعی- هاشمی
حسن قاضیزادههاشمی که چندی است با اظهارنظرهای توهینآمیز، توانسته بر صدر مجلس دولتیها جلوس کند، یکی دیگر از وزرایی است که درگیریهای داخل کابینه را رسانهای کرده است. او 2 دیماه از وزارت رفاه انتقاد کرد و گفت: «12سال پیش سلامت مردم را دست بنگاه اقتصادی دادیم. وزارت رفاه چه چیز برایش مهم است؟ برای او حقوق و سرمایهگذاری مهم است و بعد هم میگوید حقوق باید به دست کارگران و بازنشستگان برسد زیرا پزشکان وضعیت مالی خوبی دارند».
علی ربیعی، وزیر رفاه هم در رد انتقادات شدید هاشمی گفت: «این حرف درست نیست. روزی که من به وزارتخانه کار آمدم بودجه تامین اجتماعی 8 هزار میلیارد تومان بود و امروز به 18هزار میلیارد رسیده که این رقم بسیار قابلتوجه است». ربیعی افزود: «پول درمان کجا میرود؟ برخی میگویند پول درمان را سرمایهگذاری کردیم: که باید بگویم حتی ما پول سرمایهگذاری را به بخش درمان پرداخت کردیم».