گروه اقتصادی: یک اقتصاددان اصلاح‌طلب گفت: درباره آمارهای ارائه‌شده از سوی دولت یازدهم تردیدهای بسیار جدی وجود دارد. به طوری که این ارقام را شواهد و شاخص‌های مرکز آمار نیز تایید نمی‌کند. بنا به این گزارش، سالانه به طور متوسط یک‌میلیون نفر وارد بازار کار می‌شوند. وقتی این آمار را در کنار افراد بیکارشده از کار به واسطه تعمیق رکود اقتصادی و تعطیلی واحدهای تولیدی در کشور قرار داده و نگاهی به هرم سنی ایرانی‌ها در سال‌های اخیر کنیم، بی‌شک اولین چیزی که به ذهن هر شهروندی خطور می‌کند واژه‌ای است به نام «بحران بیکاری»!  حسین راغفر، اقتصاددان با اشاره به عواملی که به افزایش نرخ بیکاری در ایران دامن زده، در گفت‌وگویی با قدس‌آنلاین می‌گوید: البته موضوع اشتغال و نرخ بیکاری طبیعتا با هرم سنی جامعه مرتبط است، چرا که افزایش میزان جمعیت فعال جامعه باعث افزایش تقاضای کار خواهد شد. در سال‌های گذشته افزایش تعداد و ظرفیت دانشگاه‌ها یکی از عوامل کند شدن روند ورود کارجویان به بازار کار بود اما امروز ورودی دانشگاه‌ها بشدت کاهش یافته است. به طوری که همین امسال حدود یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار صندلی خالی در دانشگاه‌ها وجود دارد که رقم بسیار بزرگی است. ضمن اینکه باید پذیرفت سیاست‌های دولت یازدهم در طول ۴ سال گذشته در راستای ایجاد اشتغال نیز نادرست و ناکافی بوده است. وی در پاسخ به این سوال که برخی کارشناسان بازار کار ضمن انتقاد از عملکرد دولت یازدهم در زمینه عدم حمایت از بنگاه‌های کوچک اقتصادی، معتقدند دولت به نقش این بنگاه‌ها در ایجاد اشتغال باور ندارد، گفت: اگر چه دولت در مقام عمل با تأخیر در حال ارائه تسهیلات به این بنگاه‌ها است اما به هر حال اجرای طرح ارائه تسهیلات ۱۶ هزار میلیارد تومانی به بنگاه‌های کوچک نشان می‌دهد دولت انجام اقدامات عملی در این راستا را آغاز کرده است. البته هنوز مشخص نیست اعطای این تسهیلات به بنگاه‌های کوچک چه تاثیری بر خروج این بنگاه‌ها از رکود خواهد داشت اما با وجود تمام انتقادات به عملکرد اقتصادی دولت یازدهم، باید اذعان داشت نفس این کار اقدام درستی است اما باید دید این منابع چگونه توزیع شده یا افراد و بنگاه‌های دریافت‌کننده این تسهیلات مستحق آن بودند یا نه. وی در پاسخ به اینکه ارزیابی جنابعالی از وضعیت فعلی بازار کار نسبت به سال‌های گذشته چیست؟ گفت: سالانه به طور متوسط حدود یک‌میلیون نفر به بازار کار ایران اضافه می‌شوند. در حال حاضر به لحاظ اقتصادی در شرایطی هستیم که به آن دوران «پنجره جمعیتی» یا «سود جمعیتی» گفته می‌شود. در صورتی که سیاست‌های محرک تقاضا در اقتصاد فعال و از ظرفیت نیروی کار موجود استفاده شود، این دوران، دوران بسیار مناسبی جهت رشد اقتصادی است که متأسفانه در حال حاضر این برنامه‌ها در اقتصاد ایران دیده نمی‌شود. ممکن است عده‌ای این مناقشه را مطرح کنند که جمعیت متقاضی کار در ایران تخصص‌های لازم را ندارد اما طرح این موضوع یک نکته انحرافی است و واقعیت این است که بازار تقاضای کار ما بسیار ناتوان است، اگرنه بخش قابل توجهی از همین نیروی کار، جذب کشورهای صنعتی می‌شوند و از آنجا که جامعه نتوانسته برای آنها بازار مناسبی طراحی کرده و آنها را در یک فرآیند برای مشارکت در تولید ملی جذب کند، بخش قابل توجهی از این افراد هم بیکار می‌مانند. وی ادامه داد: البته موضوع اشتغال و نرخ بیکاری طبیعتا با هرم سنی جامعه مرتبط است، چرا که افزایش میزان جمعیت فعال جامعه باعث افزایش تقاضای کار خواهد شد. در سال‌های گذشته افزایش تعداد و ظرفیت دانشگاه‌ها یکی از عوامل کند شدن روند ورود کارجویان به بازار کار بود اما امروزه ورودی دانشگاه‌ها بشدت کاهش یافته است، ضمن اینکه باید پذیرفت سیاست‌های دولت یازدهم در طول ۴ سال گذشته در راستای ایجاد اشتغال نیز نادرست و ناکافی بوده است. وی در پاسخ به این سوال که طبق آمار، نرخ بیکاری موجود در حال حاضر چیزی بیش از ۱۲ درصد است. از سوی دیگر براساس تعاریف مرکز آمار هر فردی با یک‌ساعت کار در هفته شاغل محسوب می‌شود. اساساً این تعریف از کجا به وجود آمده و آیا براساس منطق اقتصادی تعریف مناسبی برای تعیین نرخ بیکاری است؟ گفت: این نرخ، نشان‌دهنده میزان بیکاری مطلق است یعنی افرادی در این آمار به عنوان بیکار شناخته می‌شوند که حتی یک ساعت در هفته نیز فعالیت اقتصادی نداشته باشند. برای مثال افرادی که در هفته ۱۵ ساعت کار می‌کنند، دارای اشتغال ناقص هستند. حالا اگر این‌ افراد را نیز به میزان جمعیت بیکاران مطلق اضافه کنیم، نرخ بیکاری واقعی به رقمی حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد افزایش می‌یابد. این استاد دانشگاه گفت: آمار ارائه‌شده تحت عنوان نرخ بیکاری از سوی مراکز دولتی، نوعی مسکّن برای مسؤولان کشور و کاملا نمایشی است تا مثلا وانمود کنند که نرخ بیکاری در کشور چندان هم بالا نیست، اگرنه واقعیت امروز اقتصاد ایران هیچ تطبیقی با نرخ بیکاری ۱۲ درصدی ندارد. از طرفی برخی جوامع ۳۶ ساعت کار در هفته و برخی دیگر ۴۰ ساعت کار در هفته را ملاک اشتغال کامل قرار می‌دهند. در ایران این ملاک تقریبا ۴۰ ساعت کار در هفته است.  راغفر افزود: درباره آمارهای اشتغال بحث‌های زیادی وجود دارد. برای مثال در سال ۹۲ مسعود نیلی در کسوت یک کارشناس اقتصادی بحث ایجاد سالانه ۱۴ هزار شغل در دولت‌های نهم و دهم را مطرح کرد اما اکنون در قامت مشاور رئیس‌جمهور از ارقامی مانند ۷۰۰ هزار یا یک‌میلیون و 200 هزار شغل ایجاد شده در سال سخن گفته و دفاع می‌کند. در حالی که مشاهدات عینی ما از اقتصاد ایران و حتی شاخص‌های مراکز آماری، با این ادعا همخوانی ندارد. او گفت: آمار ۱۴ هزار شغل ایجاد شده در سال از سوی آقای نیلی، بر اساس سرشماری‌ای که در سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ صورت گرفته بود بیان شد که البته رقم دقیق نیز نه ۱۴ هزار شغل بلکه ۸۶ هزار شغل در آن سال‌ها بود. درباره آمارهای ارائه شده از سوی دولت یازدهم نیز تردیدهای بسیار جدی وجود دارد به طوری که این ارقام را شواهد و شاخص‌های مرکز آمار نیز تایید نمی‌کند.