در سال ۹۵، با وجود اجرای برجام، تراز تجاری کشور نسبت به سال ۹۴، بیش از ۷۲ درصد کاهش یافت که این موضوع میتواند زنگ خطر جدی برای تجارت کشور باشد. اگرچه تراز تجاری کشور در سال ۹۵ مثبت بوده اما نسبت به سال ۹۴، کاهش یافته است. البته نقطه قابل توجه، نقش پررنگ رشد خامفروشی میعانات گازی در آمار صادرات است که در صورت حذف آن، تراز تجاری سال ۹۵، منفی میشود.
به گزارش «نسیم آنلاین»، مثبت شدن تراز تجاری کشور در 2 سال گذشته، یکی از مواردی است که دولت یازدهم بهعنوان دستاورد خود از آن یاد میکند، حال آنکه در سال 94، تراز مثبت تجاری ناشی از کاهش توأمان میزان صادرات و واردات کشور (یعنی حجم تجارت کشور) بود. به گزارش «نسیمآنلاین»، همچنین براساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، تراز تجاری کشور در سال 95، مثبت و به ارزش 246 میلیون دلار بوده است. طبق این آمار، صادرات غیرنفتی ایران از 42 میلیارد و 429 میلیون دلار در سال 94، به 43 میلیارد و 930 میلیون دلار در سال 95 رسید که از رشد 54/3 درصدی صادرات غیرنفتی کشور حکایت دارد. البته گفتنی است مطابق گزارشهای موجود، بخش عمده افزایش صادرات غیرنفتی کشور در سال 95، ناشی از رشد خامفروشی میعانات گازی بوده است؛ گزارشها نشان میدهد که صادرات غیرنفتی کشور در سال 95، بدون در نظر گرفتن میعانات گازی، کمتر از سال 94 بوده است. در چنین فرضی، تراز تجاری کشور نیز منفی میشود. میزان واردات کالا به کشور نیز در سال 1395 با رشد 16/5 درصدی نسبت به سال 94، به 43 میلیارد و684 میلیون دلار رسید که نشاندهنده رشد بیشتر ارزش کالاهای وارداتی در مقایسه با کالاهای صادراتی و کاهش میزان تراز تجاری کشور است. افزایش ارزش کالاهای وارداتی نشان از خرید محصولات
باارزشتر- همچون خودرو- و کاهش واردات محصولات کشاورزی دارد. هر چند کاهش واردات محصولات کشاورزی یک اقدام مثبت و مطابق با سیاستهای اقتصاد مقاومتی است اما افزایش واردات کالاهای مصرفی همچون خودرو برخلاف این سیاستها بوده است. بنابراین در سال 95، با وجود اجرای برجام، تراز تجاری کشور نسبت به سال 94، بیش از 72 درصد کاهش یافت که این موضوع میتواند زنگ خطر جدی برای تجارت کشور باشد چرا که با همین روند، در سالهای آینده نهتنها تراز تجاری کشور منفی خواهد شد که با افزایش واردات به تولید داخل و در نهایت به اشتغال کشور، صدمات جبرانناپذیری وارد خواهد شد. بنا به این گزارش با وجودی که ایران دارای قابلیتهای فراوانی در برخورداری از منابع و معادن است و از طرفی کالاهای استراتژیک قابل توجه و منحصربهفردی چون زعفران، فرش، پسته و... دارد اما متاسفانه نتوانسته است از این قابلیتها استفاده لازم را با ایجاد ارزش افزوده لازم بر کالاها ببرد و این درحالی است که بخش عمده تجارت کشور به صادرات مواد خام اختصاص دارد.