گروه اقتصادی: اگر بخواهیم فقط یارانه نقدی را آزمون راستگویی و یکرنگی دولت یازدهم قرار بدهیم مطمئن باشید مسؤولان این دولت براحتی در آن رد خواهند شد.
به گزارش «وطن‌امروز» از انتخابات خرداد 92 تا امروز که ایام انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم است، شعارها و رفتارهای دولت در قبال یارانه نقدی کاملا عوامفریبانه و همراه با دورویی بوده و در این بین مسؤولان از دادن اطلاعات غلط و ناقص که ناقض حقوق شهروندی است ابایی نداشته‌اند. در گزارش زیر عملکرد سراسر متناقض دولت درباره یارانه نقدی را مورد بررسی قرار می‌دهیم تا مخاطبان رفتارهای عجیب و غریب و غیرمسؤولانه دولتی‌ها در این باره را به یاد آورند. حسن روحانی در ایام انتخابات 92 درباره یارانه نقدی گفته بود: یارانه برای آن بود که عدالت اجرا شود و مردم راحت‌تر زندگی کنند؛ هدفمندی باید در یک مجموعه مقررات اقتصادی دیده می‌شد ولی امروز مشکلاتی را می‌بینیم که در این رابطه وجود دارد. امروز مردم زندگی خود را با پول یارانه تنظیم کرده‌اند و این بخش باید ادامه پیدا کند ولی در کنار آن باید کارهای دیگری هم انجام شود، چرا که براساس محاسبات کنونی ارزش 45 هزار تومان یارانه به اندازه 15 هزار تومان کاهش یافته و بر همین اساس باید تورم را مهار کرد. اما از وقتی روحانی رئیس‌جمهور شد وزرایش به مخالفت علنی با یارانه نقدی پرداختند. طرح تیم اقتصادی روحانی در قبال یارانه نقدی حذف آن بود اما برای جلوگیری از آن ابتکار عجیبی به خرج دادند و اعلام کردند هر کس یارانه نقدی می‌خواهد باید ثبت‌نام کند! قطعا ثبت‌نام چند ده میلیون نفر در دولت بسیار هزینه‌بر بود و مردم به این علت که در دولت قبل هم برای ثبت‌نام یارانه نقدی دچار مشکلات فراوانی شده بودند، ثبت‌نام دوباره را غیرطبیعی و غیرعقلانی می‌دانستند. مسؤولان دولت یازدهم برای اینکه افراد برای دریافت یارانه نقدی ثبت‌نام نکنند، وعده‌های توخالی دادند و حتی مردم را تهدید کردند! همچنین کمپین تبلیغاتی انصراف از یارانه نقدی راه انداختند و روحانی از مردم خواست فرم‌های یارانه نقدی را پر نکنند و از دریافت یارانه نقدی انصراف دهند. در کنار این موضوع دولت تبلیغات گسترده‌ای را برای انصراف از یارانه نقدی انجام داد و حتی در صداوسیما پیام‌های اخلاقی انصراف از یارانه را منتشر کرد. جالب اینکه نفوذ دولت موجب شد موضوع انصراف از یارانه حتی به سریال‌های تلویزیونی راه پیدا کند و با کمک شخصیت‌های تلویزیونی - مثل بانو چوچانگ در سریال پایتخت - از مردم خواسته شد از دریافت یارانه نقدی انصراف دهند. از طرفی سخنگوی دولت اعلام کرد برای کسانی که یارانه نگیرند در آینده برنامه‌های حمایتی در نظر گرفته خواهد شد، حتی در بحبوحه ثبت‌نام‌ها دولت اعلام کرد با کسانی که نیاز ندارند و ثبت‌نام کنند برخورد خواهد کرد! با همه این تطمیع‌ها و تهدیدها و کمپین‌ها اما 97 درصد مردم برای دریافت یارانه نقدی ثبت‌نام کردند و خواهان یارانه نقدی شدند. رفراندوم یارانه‌ای، دولتی‌ها را شوکه کرد تا سیاست تناقض در رفتار آنها بیش از پیش اجرایی شود. دولت از بهار 93 با احتیاط فراوان موضوع یارانه نقدی را مطرح می‌کرد و مراقب بود اخبار یارانه‌ای تا آنجا که امکان دارد درز پیدا نکند. سخنگوی دولت هم در یک اظهارنظر غیرمسؤولانه استرس مردم را عامل پنهانکاری دولت اعلام کرد. در این بین وزرای دولت شب پرداخت یارانه نقدی را مصیبت عظما دانسته و از نمایندگان مجلس می‌خواستند پیگیر حذف یارانه نقدی باشند. دولت که از موضوع ثبت‌نام یارانه‌ای عصبانی بود آیین‌نامه برخورد با متقاضیان یارانه نقدی که ثبت‌نام کردند را ابلاغ کرد؛ آیین‌نامه‌ای که به دولت اجازه می‌داد با کسانی که غیرنیازمند هستند اما یارانه می‌گیرند برخورد و حتی تا 3 برابر یارانه دریافتی از آنها بازپس‌گیری شود. به عبارت بهتر دولت می‌توانست مردم را به جرم دریافت یارانه نقدی مجرم اعلام کند. این ابلاغیه به علت احمقانه بودن به هیچ عنوان اجرا نشد.
حذف بی‌سروصدا
دولت به خاطر اینکه ترکش‌های یارانه نقدی به اعتبارش خدشه‌ای وارد نکند، سیاست سکوت محض را در پیش گرفت و یواشکی یارانه نقدی افراد را حذف کرد. این موضوع در دیدار وزیر کار و یکی از مراجع تقلید افشا شد و ربیعی اعلام کرد به دستور روحانی حذف بی‌سروصدای یارانه نقدی آغاز شده و در مرحله اول یارانه 200 هزار نفر قطع شده است.  حذف بی‌سروصدا دقیقا سیاست دولت در قبال همه مسائل اقتصادی بود. این دولت اصلا در دادن اطلاعات اقتصادی به مردم بخل می‌ورزید و تا می‌توانست اطلاعات را از مردم و رسانه‌ها پنهان می‌کرد. جالب اینکه دولت هیچ‌گاه ملاک‌های حذف یارانه نقدی مردم را اعلام نکرد و به حذف فله‌ای یارانه نقدی روی آورد، چرا که آنها اعلام می‌کردند هر کس به حذف خود اعتراض داشته باشد می‌تواند در سامانه‌ای اعتراض خود را ثبت کند تا یارانه‌اش دوباره برقرار شود.  در این بین یارانه نقدی بسیاری از مردم و حتی اقشاری مثل کارگران به بهانه داشتن خانه‌‌ای محقر قطع شد.
تازیانه جهانگیری بر یارانه نقدی
بازخوانی اظهارات جهانگیری، معاون اول روحانی درباره یارانه قندی می‌تواند بسیاری از مسائل را روشن کند. جهانگیری خرداد 94 در جلسه سراسری فرمانداران با اشاره به اینکه در قانون هدفمندی یارانه‌ها آمده بود قیمت حامل‌های انرژی افزایش یابد، ‌گفت: قرار بود از این افزایش قیمت 50 درصد میان افراد توزیع شود و 50 درصد نیز به بخش تولید و بهداشت اختصاص یابد. وی در ادامه افزود: اما طبق چه مجوز قانونی میزان واگذاری‌ یارانه‌ها به افراد 3-2 برابر پولی بود که در قانون آمده بود؟ چرا مجلس و نهادهای نظارتی از این اقدام جلوگیری نکردند؟ حالا می‌گویند پولدارها را حذف کنید؛ ما از کجا بدانیم چه کسانی پولدار هستند؟  عده‌ای در گذشته به مردم پول دادند و حالا که ما می‌خواهیم یارانه پولدارها را حذف کنیم، بدهکار می‌شویم. جهانگیری در ادامه با اشاره به اینکه ما امسال 2 بار قیمت‌ها را افزایش داده‌ایم و تصمیم‌های سخت گرفته‌ایم، اظهار کرد: با افزایش قیمت‌های جدید سوخت کل درآمدهای دولت 34 هزار میلیارد تومان می‌شود. دولت از آغاز کار خود 42 هزار میلیارد تومان یارانه داده است. ما اکنون با این افزایش قیمت همچنان کسری داریم و مجبوریم از پروژه‌های عمرانی کم کنیم و به مردم یارانه دهیم.  اظهارات جهانگیری درباره یارانه نقدی به جای اینکه گرهی از ابهامات یارانه نقدی باز کند، آن را کورتر کرد! موضوع یارانه نقدی یکی از چالش‌های بزرگ دولت یازدهم محسوب می‌شود، چرا که مسؤولان بعد از 19 ماه هنوز موفق نشده‌اند یک تصمیم صحیح و قاطع در این باره بگیرند. معاون اول رئیس‌جمهور  صراحتا اعلام می‌کند شناسایی پردرآمدها امکان‌پذیر نیست اما دولت تاکنون چندین گروه را از دریافت یارانه نقدی حذف کرده است! اگر شناسایی پردرآمدها امکان‌پذیر نیست پس چگونه یارانه افراد حذف می‌شود؟
دورویی در حد اعلا
اما جالب‌ترین اتفاق درباره یارانه نقدی حذف میلیون‌ها نفر از لیست یارانه‌ها و مظلوم‌نمایی دولت بود. در جریان بررسی بودجه سال 95 سخنگوی دولت از تریبون مجلس خواهان عدم تصویب حذف مردم از لیست یارانه‌ها بود و اینگونه نشان داد که مسؤولان دولت یازدهم خواهان پرداخت یارانه‌ نقدی به مردم هستند اما نماینده‌ها نمی‌گذارند! این در حالی بود که به گفته یک نماینده مجلس، مسؤولان دولتی در جلسات کمیسیون‌ها خواهان تصویب حذف یارانه‌ها بودند و حتی بعد از تصویب این موارد وزرا از نماینده‌ها تشکر هم کردند! این مساله نشان داد دولت ابایی از دروغ‌گویی ندارد و با دورویی تمام خود را مخالف حذف یارانه نقدی نشان می‌دهد اما در عمل کار دیگری می‌کند. البته با توجه به اینکه ایام انتخابات نزدیک بود، تبلیغاتی و انتخاباتی بودن این اقدام دولت کاملا هویدا بود اما نمی‌توانست مانع شگفتی نماینده‌های مجلس شود. نمونه دیگر از این دورویی در جریان رسیدگی به برنامه ششم توسعه  و مخالفت صریح دولت با تصویب  افزایش میزان مستمری اقشار آسیب‌پذیر جامعه بود. دولت یکی دو ماه مانده به انتخابات مستمری افراد نیازمند را علی‌الحساب افزایش داد و آن را به عنوان افزایش یارانه نیازمندان غالب کرده است، در حالی که دولت اساسا با تصویب این موضوع مخالف بود اما در آستانه انتخابات آن را بهترین فرصت برای تبلیغات خود دید.  عضو کمیسیون برنامه و بودجه با بیان اینکه دولت مخالف افزایش مستمری خانوارهای محروم در برنامه ششم بوده است، گفت: دولت به صورتی اتفاقی و همزمان با انتخابات قانون را اجرا کرد.  حسینعلی حاجی‌دلیگانی با اشاره به 3 برابر شدن یارانه خانوارهای تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد، گفت: طرح اصلی مربوط به افزایش مستمری این خانوارها که 6 میلیون نفر را پوشش می‌دهد مربوط به مجلس نهم است. این طرح با 270 امضا به هیات رئیسه تقدیم شد اما متاسفانه با سنگ‌اندازی برخی در مجلس نهم به سرانجام نرسید.  به گفته دلیگانی در نهایت مجلس دهم نیز پیگیر این طرح شد و همین پیشنهاد  به‌رغم مخالفت دولت در برنامه ششم، گنجانده شد و مورد موافقت کمیسیون تلفیق نیز قرار گرفت.  عضو کمیسیون برنامه و بودجه با بیان اینکه همان مصوبه با وجود مخالفت نماینده دولت، در لایحه بودجه 96 نیز قرار گرفت، گفت: با پیگیری‌های فراوان و به‌رغم میل باطنی دولت، در نهایت این طرح مجلس شکل قانونی به خود گرفت.   وی افزود: متاسفانه دولت این موضوع را در قالب افزایش یارانه‌ها  و افزایش مستمری خاص مطرح کرده است، در حالی که افزایش مستمری که اخیرا مطرح شده به مجوز طرح از کار افتادگان و محرومان مجلس اجرایی می‌شود.  مخالفت دولت و حالا تبلیغات رسانه‌ای ثابت می‌کند مسؤولان دولت یازدهم چقدر روی  موضوع یارانه نقدی حساب باز کرده‌اند. دولت یازدهم تا توانسته درباره موضوع یارانه نقدی متناقض عمل کرده و مردم در این مورد بسیار سرگردان و بلاتکلیف بوده‌اند. دولت هیچ‌گاه به طور رسمی ملاک‌های حذف یارانه نقدی را اعلام نکرد و تا توانست آمارهای متناقض از درآمد یارانه‌ای و میزان حذف‌شدگان ارائه داد. دولت بر سر یارانه نقدی با مردم صادق نبود و قطعا با ادامه این روند نیز صادق نخواهد بود. دولت یازدهم در حال پرداخت یارانه نقدی است اما به بخشی از مردم و مشخص نیست چه کسانی همچنان یارانه خواهند گرفت و چه کسانی حذف خواهند شد. شاید مخاطبان این سطور فردای انتخابات در لیست حذفی‌ها باشند و خبر نداشته باشند.