گروه سیاسی: برآوردها از دومین مناظره زنده تلویزیونی کاندیداهای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری جالب است. این جلب توجه البته بیشتر مربوط به واکنش اصلاح‌طلبان و حامیان حسن روحانی نسبت به مناظره است.
به گزارش «وطن امروز»، بر اساس آنچه از واکنش‌های عمومی نسبت به مناظره دوم دریافت می‌شود، ماجرای واردات دختر وزیر آموزش‌وپرورش بیشتر از سایر موضوعات توجه مردم را به خود جلب کرده است. طرح موضوع از سوی محمدباقر قالیباف و پاسخ نامتعارف و اصطلاحا گل به خودی جهانگیری درباره این ماجرا باعث شد از همان دقایق ابتدایی مناظره تلویزیونی روز جمعه 15 اردیبهشت، موضوع ماجرای فرزند وزیر آموزش‌وپرورش در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مطرح و برجسته شود. روند مناظره نیز البته به گونه‌ای دنبال شد که تا انتها موضوع دیگری نتوانست اهمیت ماجرای واردات فرزند وزیر کابینه روحانی را از اولویت خارج کند. به عبارتی مناظره دوم با ماجرای واردات فرزند دانش‌آشتیانی تثبیت شد. رفتار اسحاق جهانگیری در قبال این ماجرا نیز جالب بود. پس از طرح موضوع واردات دختر وزیر، حسن روحانی تلاش کرد این موضوع را کم اهمیت جلوه دهد. او گفت مراجع قضایی به عنوان جایگاه مطرح برای روشنگری در قبال این موضوع هستند. این واکنش روحانی به اقدام فرزند وزیر آموزش‌وپرورش یک موضع کم‌خطر یا به عبارتی فرار از پاسخگویی درباره این موضوع بود. با این حال اما اسحاق جهانگیری که در مناظره اول نیز زمینه‌ساز حملات پیاپی قالیباف به روحانی شد، درباره ماجرای واردات فرزند دانش‌آشتیانی گاف بزرگی داد و گفت فرزند وزیر «بیکار» است و به شغل «شرافتمندانه» واردات پوشاک رو آورده است! این اظهارنظر جهانگیری یک اشتباه مهلک بود و نقش اصلی را در تثبیت این ماجرا در افکار عمومی ایفا کرد. از سوی دیگر جهانگیری که در ابتدا گفته شد به عنوان کاندیدای پوششی به رقابت‌ها وارد شده است، در مناظره دوم هم همانند مناظره اول بیشتر منافع خود را در پیش گرفت. اقدام عجیب او در خواندن یک بیانیه سیاسی با هدف جلب توجه بدنه اصلاحات نشان داد او در مناظره دوم هم تنها کاری که نکرد، پوشش دادن حسن روحانی بود!
اقدامات جهانگیری البته اعتراض اطرافیان روحانی را به دنبال داشت، به گونه‌ای که ستاد انتخاباتی حسن روحانی نارضایتی خود را از عملکرد جهانگیری اعلام کرد.
وکیلی، سخنگوی ستاد انتخاباتی حسن روحانی درباره تغییر رویکرد جهانگیری در مناظره دوم و قرائت متن‌های مکتوب بدون توجه به سوالات و تلاش برای تنزل جایگاه خود در برابر روحانی اظهار داشت: این اقدام ناشی از بدسلیقگی مشاوران بود که متن‌هایی آماده شده بود که فراتر از ظرف زمان بود و عجله جهانگیری در قرائت متن‌ها هم مزید بر علت شد. وکیلی با بیان اینکه مناظره جای متن‌خوانی و بیانیه‌خوانی نیست، افزود: در مناظره فراز و فرود‌ها و «زبان بدن» مهم است؛ بی‌سلیقگی مشاوران برای استفاده حداکثری از زمان مناظره، موجب اتخاذ شیوه‌ای جدید از سوی آقای جهانگیری شد. این در حالی است که جهانگیری توانایی خود را در شفاهی‌گویی ثابت کرده بود؛ امیدواریم در مناظره بعدی رویه تغییر کند. وی ادامه داد: بهتر است جهانگیری با اعتماد به نفس و اشراف به اطلاعات در مناظره بعدی فارغ‌البال گذاشته شود تا بتواند بهتر پاسخگو باشد.
کنایه تلخ عبدی
البته اعتراضات اصلاح‌طلبان تنها محدود به عملکرد جهانگیری نبود، چرا که عملکرد حسن روحانی در مناظره دوم هم به مذاق آنان خوشایند نبود. عباس عبدی در این‌باره کنایه تلخی به روحانی و جهانگیری زد و گفت عملکرد هاشمی‌طبا در مناظره دوم بهتر از عملکرد روحانی و جهانگیری بوده است.
عبدی گفت: بهتر از همه هاشمی‌طبا بود که توانست ایده‌های ایجابی‌تری بیان کند البته آقای جهانگیری هم سعی کرد امید به آینده را زنده کند ولی به نظرم هنوز مانده تا مردم را به آینده امیدوار کرد. این اصلاح‌طلب در ادامه از واکنش‌های روحانی و جهانگیری به انتقادات قالیباف نیز ابراز نارضایتی کرد. عبدی گفت: به نظرم استقبال از مناظره بعدی کمتر خواهد شد؛ این مناظره برخی افراد را نسبت به آینده ناامید می‌کند. آقای قالیباف باید در نگاه خود تغییر دهد و آقای روحانی و جهانگیری یک‌بار برای همیشه از شنیدن و پاسخ دادن به مطالب او صرف‌نظر کنند.
دلداری ابوطالبی
اطرافیان روحانی و نیز اصلاح‌طلبان از روند مناظره‌های زنده تلویزیونی ناراضی هستند. بخشی از طرفداران روحانی از عملکرد جهانگیری ابراز نارضایتی می‌کنند و از سوی دیگر بخشی از اصلاح‌طلبان نسبت به عملکرد هر 2 کاندیدا یعنی روحانی و جهانگیری ناراضی هستند. در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی نیز انفعال رسانه‌های وابسته به دولت و اصلاح‌طلبان بخوبی مشهود است و آنان به نوعی سرخوردگی نسبت به ناتوانی کاندیداهای خود در تقابل با رقبا دچار شده‌اند. از سوی دیگر نتایج نظرسنجی‌ها نیز نشان می‌دهد کاندیداتوری جهانگیری از سوی مردم جدی گرفته نشده است. این نظرسنجی‌ها همچنین از تشدید ریزش رای حسن روحانی خبر می‌دهد. در چنین شرایطی که اردوگاه دولت و اصلاح‌طلبان دچار انفعال و سرگیجه شده است، حمید ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر حسن روحانی سعی کرده است به هواداران امیدواری بدهد.
ابوطالبی گفت: منتظر مناظره سوم باشید، چرا که دکتر روحانی در مناظره سوم به بازی کردن با سرنوشت ملت و ناامیدسازی رقبا خاتمه خواهد داد، زیرا مناظره سوم آغاز شور انتخاباتی ملی برای رفتن پای صندوق‌های رأی است.
وی در توجیه عملکرد روحانی در مناظره‌های اول و دوم افزود: استراتژی روحانی در مناظره اول افشا و شکست تاکتیک دروغگویی، تهمت و افترا بود و در مناظره دوم افشا و شکست پوپولیسم، عوام‌فریبی و بی‌برنامگی طرف مقابل؛ مردم اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که یا باید راه روحانی را به سوی آینده روشن ادامه دهند یا دوباره فریب کاپشن پاره را خورده و با آزادی، امنیت، آرامش و پیشرفت وداع کنند.
این واکنش ابوطالبی نیز نشان می‌دهد اردوگاه روحانی انسجام لازم برای اتخاذ تصمیم درباره مناظره‌ها و جلب اعتماد مردم را ندارد.
اصولگرایان چه می‌گویند
در جریان اصولگرایی مناظره‌ها به صورت کلی مورد نقد قرار گرفته است. چهره‌های اصولگرا ترجیح داده‌اند به جای عملیات روانی علیه رقیب، به تبیین مناظره‌ها بپردازند. به عنوان نمونه احمد توکلی درباره مناظره دوم با بیان اینکه جهانگیری در این مناظره اعلام کرد انتخاب مردم بین 2 مسیر «راه» و «بیراهه» است، در حالی که به جان هم انداختن مردم کار نادرستی است، افزود: این نگاه از «خودشیفتگی» دولتی است که خود را طرفدار آزادی و میدان دادن به رقیبان می‌داند. یعنی معتقدند تمام بدی‌ها اعم از محدودیت، انزوا، تنش و جنگ در شماست (رقباست) و همه شما «بیراهه» هستید و اگر ما برنده شویم؛ آزادی، عزت، توسعه، راه حق و سلامت پیش روی مردم است.
توکلی با ابراز تاسف نسبت به اینگونه دسته‌بندی‌ها خاطرنشان کرد: نیمی از مردم را متهم به طرفداری از بیراهه و جنگ می‌کنند، یعنی اگر هم جنگ شود تقصیر شماست که ما را انتخاب نکردید.
پرویز امینی، تحلیلگر مسائل سیاسی نیز در جمع‌بندی دومین مناظره در کانال شخصی خود نوشت: «مرکز ثقل مناظره، بحث‌های محتوایی نیست، بلکه مناظره اثبات توانایی عمومی و برتری‌های سیاسی نامزدها در مقایسه با دیگران است. بر این اساس، در مناظره دوم، نامزد پیروز نداشتیم که در تحمیل توانایی خود بر دیگران موفق باشد. البته میرسلیم فراتر از انتظار ظاهر شد. هاشمی‌طبا هم که به طور کلی از متن مسائل خارج بود. قالیباف یکی، دو حرکت نسبتا تأثیرگذار در راند اول و راند آخر داشت و رئیسی نسبت به مناظره پیش توانست از حاشیه به متن بیاید و رویکرد تهاجمی‌تری داشت و موضوعیت پیدا کرد. جهانگیری و روحانی نیز ناتوان از ایجاد فضای جدید بودند و نتوانستند فضا را به نفع خود برگردانند. شعارزدگی و انشاخوانی و تکرار ادبیات این 4 سال، برآیند کار آنها در این مناظره بود که اگر نگوییم آزاردهنده بود، به هیچ‌وجه موج‌آفرین نبود. زوج جهانگیری - روحانی از فرصت مناظره دوم بخوبی استفاده نکردند. در مجموع حساسیت مناظره دوم شبیه بازی استقلال - پرسپولیس البته با نتیجه مساوی بدون گل بود. در حالی که زوج دولت به پیروزی نیاز داشت.»
عباس سلیمی‌نمین هم درباره مناظره دوم
اظهار داشت: در مناظره دوم، دولت مستقر کاملا زیر سوال رفت. تصور آقایان این بود که بحث سیاست خارجی نقطه قوت این دولت است ولی دیدیم که درست تبدیل به نقطه ضعفش شد و دولت را کاملاً در هاله‌ای از ابهام فرو برد. سلیمی‌نمین با بیان اینکه برخی آقایان از روی متن سخنان خود را ایراد می‌کردند و به موضوع مناظره کاری نداشتند، تاکید کرد: این مساله نشان‌دهنده آن است که دولتمردان با سوالات صداوسیما و منتقدان دولت کاری نداشتند و این متن‌ها هم فقط می‌خواست یک فضای دوقطبی را ترسیم کند که به نظر من جامعه به هیچ عنوان این دوقطبی دروغین را نمی‌پذیرد.
روایت ضرغامی از موتور دیزلی میرسلیم!
عزت‌الله ضرغامی نوشت: قبل از مناظرات، به دوستان گفته بودم آقای میرسلیم ظرفیت پدیده شدن را دارد! رئیس اسبق سازمان صداوسیما در کانال شخصی‌اش با انتشار تصویری نوشت: قبل از مناظرات، به دوستان گفته بودم آقای میرسلیم ظرفیت پدیده شدن را دارد! تخصص میرسلیم در موتورهای درون‌سوز است. فکر می‌کنم موتور خودشان دیزلی است! دیر راه می‌افته ولی وقتی راه می‌افته خیلی خوبه! ارزان، پرزور و مقاوم! نقش او در مناظره دوم تعیین‌کننده شد. وی افزود: عکس مربوط به بازدید ایشان و آقای دکتر هاشمی‌گلپایگانی (وزیر سابق علوم) از مجتمع شهید حسن باقری است. آقای دکتر علی‌عسگری هم هستند. توضیحات من مربوط به نحوه ساخت و کنترل کیفیت نازل و آداپتور راکت فجر است.