پرواضح است که در تمام جوامع مردمسالار و نظامهای دموکراتیک، نوع مواجهه حکمرانان با منتقدان و مخالفان خود، یکی از شاخصها و معیارها در سنجش میزان اعتقاد حاکمان و دولتمردان آن به مقولاتی چون جمهوریت، حقوق شهروندی، دموکراسیخواهی و از همه مهمتر چندصدایی و آزادی بیان و عقیده است. ضریب اهمیت «آزادی بیان و عقیده»؛ آزادی بنیادینی که پایه دموکراسی و کرامت انسانی را محقق میکند، به حدی است که در اسناد بینالمللی و بویژه در مقدمه اعلامیه جهانی حقوق بشر، ظهور دنیایی که در آن افراد بشر در «بیان عقیده» آزاد و از ترس فارغ باشند بهعنوان بالاترین آرمان بشری اعلامشده است. در قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز در اصول متعددی، جنبههای مختلف آزادی عقیده و بیان مدنظر قانونگذار قرار گرفته و در طول 40 سال گذشته به عنوان پیشانی کار دولتمردان و مسؤولان نظام اسلامی قرار گرفته است. تاریخ حیات جمهوری اسلامی در طول 4 دهه گذشته، با فرازونشیبهای فراوانی که داشته نشان داده است که همواره رؤسا و دولتمردان جمهوری اسلامی تحت منویات و آموزههای رهبری، کم و بیش، یکی کمتر و یکی بیشتر به انگارهها و مفروضات آزادی بیان پایبند بودهاند. قصد ما مقایسه عملکرد دولتها در این حوزه نیست فقط نکته قابل تأمل آن است که در دولت یازدهم که مانند دولت اصلاحات داعیهدار آزادی بیان و حقوق شهروندی است این حق تا اندازهای مراعات نشده و حتی در برخی موارد در نوع مواجهه خود با منتقدان و مخالفانش به عصبیت، کنشهای غریزی و در ادبیات خود به بدعت روی آورده تا جایی که به نظر میرسد در حلقه تصمیمسازان رئیسجمهور، اتاق فکری تعبیه شده تا در برخورد با منتقدان، با استخدام و بکارگیری ادبیات و اصطلاحاتی مشخص و جهتدار، انتقادات و مخالفتها را در نطفه سرکوب کند. قابل تامل آنکه، جناب حجتالاسلام روحانی در طول 4 سال گذشته در مواضع خود، مواردی را غالبا بهطور «صریح» و بعضا بهصورت «کنایه و تلویحی» به منتقدان خود نسبت دادهاند. بررسی رسانهای و مورد به موردی ادبیات رئیسجمهور نشان میدهد که آستانه صبر ایشان در برابر جریانات و جناحهای منتقد بسیار پایین است و اساسا تاب تحمل مخالفان را ندارند و در سخنرانیهایشان واژههای «اقلیت»، «افراطی»، «عدهای معدود» و «دروغگو» وجه مشترک بسیاری از موضعگیریها نسبت به منتقدان است. نکته دیگر آنکه مواضع تند جناب حجتالاسلام روحانی در قبال منتقدان، بهطور متوسط، ماهانه یکهفته و بعضا بیش از یک هفته، ذهن رسانهها و تحلیلگران و کارشناسان سیاسی را به خود مشغول کرده و همواره تیتر یک رسانههای بیگانه فارسیزبان را نیز به خود اختصاص داده است. برای اثبات این ادعاها به بررسی مهمترین عناوینی که حجتالاسلام روحانی در طول 4 سال گذشته به منتقدان و مخالفان خودنسبت داده است، میپردازیم و جدول زیر را در ترازوی نقد مخاطبان قرار میدهیم.