گروه اجتماعی: سند آموزش 2030 که یونسکو به عنوان سند راهبردی آموزش در سطوح مختلف به کشورها از جمله کشورمان ارائه کرده است، نسخه شفابخش و قابل اعتمادی برای ارتقای کیفیت آموزشوپرورش ما نیست. نظام سلطه جهانی از سالهای 1980 به بعد یک موج جهانیسازی و همگرایی همهجانبه کشورها با نظام لیبرالی غربی را آغاز کرد. از لوازم و ملزومات اجرای این جهانیسازی هدفمند، یکسانسازیهایی در حوزههای گوناگون مانند مسائل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است. در این میان موضوع فرهنگ و استفاده از ابزارهای فرهنگی در جهت استعمار دولتها از جمله اقدامات کلیدی و شاخص این نظام است و دستاندازی به نظامهای آموزشی و تربیتی کشورهای مختلف از اهداف راهبردی نظام سلطه است. به گزارش فارس، در این مسیر با در نظر گرفتن عقاید و فرهنگهای دولتهای مختلف، نسبت به دگرگونسازی هویتی در میان قشر نوجوان و جوان و دستیابی آسان به خواستهها و تمنیات خود در راه زیر سیطره قرار دادن کشورها و انقیاد آنان، اقدام میشود. با عنایت به این مقدمه اشاره شده، تغییر نظام آموزشی کشورها و یکسان و همانندسازی آن با علایق و خطوط فکری و فرهنگی غربی، مدنظر تئوریسینهای تعلیم و تربیت غرب و نظام سلطه جهانی قرار گرفته است و در این طریق سازمانها و نهادهای بینالمللی در قامت و لعاب سازمان ملل متحد، همواره سعی در ایفای این نقش داشته و دارند. سازمان علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو)، مهمترین مرجع اجرای طرحهای علمی و فرهنگی در دنیاست. این سازمان از سال 2000 میلادی تاکنون یعنی از زمان تعیین 6 هدف آموزش برای همه و اهداف توسعه هزاره، سعی در تغییر کارکردهای آموزشی و تربیتی در دنیا داشته است تا به نوعی زمینهساز تغییر و تحول نظامهای آموزشی در کشورهای مختلف باشد.
اگرچه جهان در طول این سالها در زمینه آموزش پیشرفت قابل ملاحظهای داشته است اما دسترسی به شاخصهای مدنظر یونسکو درباره آموزش یکسان و رسیدن به اهداف پیشبینی شده تا مهلت مقرر یعنی تا 2015 محقق نشد. در سال 2015 سازمان ملل قطعنامهای را برای دگرگون کردن جهان و توسعه پایدار تا 2030 تصویب کرد. در این قطعنامه به بخشهای مختلفی از جمله محیط زیست، تغییرات اقلیمی و هرآنچه برای نسل آتی مبهم و تأثیرگذار است، اشاره شده است. سند 2030 دارای 17 هدف کلی و 169 هدف ویژه است. یکی از بخشها، بخش آموزش است که در این برنامه سازمان ملل اشاره کرده است که همه 192 عضو سازمان تا سال 2030 باید برای مردمان خود فارغ از جنسیت، قومیت، سن و هرگونه تفاوت و تبعیض امکانات مساوی، با کیفیت بالا و مادامالعمر تحصیل فراهم کنند. در نتیجه در برنامه 2030 یونسکو تأکید شده است برای به پایان رساندن دستور ناتمام آموزش برای همه در برنامه قبلی، در قالب هدف چهارم این سند و با شعار «سند دگرگونسازی جهان ما» دستور کار تا سال 2030 برای توسعه پایدار، تضمین آموزش با کیفیت برابر و فراگیر و ترویج فرصتهای یادگیری مادامالعمر برای همه و اهداف وابسته به آن باشد و طی 15 سال به اهداف مورد نظر و سطح همسان و فراگیر آموزش در نقاط مختلف جهان با استفاده از یک مدل و الگوی واحد و نسخهپیچی نظام غربی در تعلیم و تربیت برسد. یونسکو مدعی است سند آموزش 2030 با مشارکت کشورهای عضو، یونیسف، بانک جهانی، برنامه توسعه ملل متحد، صندوق جمعیت ملل متحد و آژانس ملل متحد تنظیم شده است. شعار اصلی برنامه توسعه پایدار «دگرگون ساختن جهان ما» است؛ ضمن اینکه دولتها موظفند اهداف جهانی را در اهداف و سیاستهای طرحها و اقدامات ملی ادغام و در چرخه سیاستگذاری و برنامهریزی ساماندهی نظامهای آموزشی و آمادهسازی منابع ادغام کنند.
رونمایی از مدل 2030 در ایران
20 آذر 95 رونمایی از سند ملی آموزش 2030 با حضور محمد فرهادی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، فخرالدین احمدیدانشآشتیانی وزیر آموزشوپرورش و شهیندخت مولاوردی معاون رئیسجمهوری در امور زنان و خانواده برگزار شد. این سند الگوی بومی شده و بازتاب همان «آرمان چهارم از مجموعه آرمانهای اهداف توسعه پایدار» است که با عنوان «سند جهانی آموزش 2030 به تصویب یونسکو رسیده و توسط برخی مسؤولان عالی آموزش کشور امضا شده و به دنبال جهتدهی جهانی نظام آموزشی کشورها در تمام سطوح است. این برنامه آموزشی یا سند توسعه آموزشی به نام «به سوی آموزش و یادگیری مادامالعمر با کیفیت، برابر و فراگیر»، سند ملی آموزش 2030 ایران نامگذاری شد. به عبارت دیگر این کارگروه مؤظف است برنامه اجرایی و نظارتی تحقق کامل آموزش 2030 را در سطوح ملی و استانی با بهرهگیری از تمام ظرفیتهای موجود در دستگاههای اجرایی مرتبط و همسو با اهداف برنامههای توسعه کشور، نقشه جامع علمی کشور، سند تحول بنیادین و برنامه اهداف توسعه پایدار تهیه کند؛ دستگاههای اجرایی برای تحقق برنامه آموزش 2030 موظف به اجرای تصمیمات کارگروهی هستند. مطابق مدارک و در تصویبنامه 52913.76403 هیأت دولت آمده است یکی از تعهدات جمهوری اسلامی ایران در صحنه بینالمللی، اجرای برنامه آموزش 2030 است که در نشست اینچئون کره جنوبی با حضور وزرای آموزشوپرورش و در اجلاس جهانی آموزش برای همه تصویب شده است. در تصویبنامه هیأت دولت، به همه دستگاهها تکلیف شده است سند 2030 به شکل کامل محقق شود و موضوع همسویی با اسناد بالادستی مطرح شده است؛ حال آیا در اصل، دولت سند آموزش 2030 را فراتر از اسناد بالادستی کشور قرار داده است؟ به بیان دیگر، از سیاستها و برنامههای نظام فقط برنامههایی که همسو با سند 2030 باشد، اجرایی است؟
اجرای این برنامه در چندین سطح برنامهریزی شده است:
1- تدوین برنامههای کلان در سطح جهانی
2- هدفگذاری کلان در سطح جهانی، تدوین راهبردهای خرد در سطح منطقهای، در سطح ملی و همسو با سیاستهای جهانی دیده شده است و به عبارت واضحتر ما باید سیاستها و برنامههای ملی را حتی اگر از متن اسلام و قرآن است، با سیاستها و برنامههای جهانی تطبیق دهیم و اگر همسو نبود، حذف کنیم.
اهداف سند 2030 سازمان ملل
برخی اهداف سند 2030 شامل «آموزش ابتدایی»، «متوسطه»، «سنجش و ارزیابی کیفیت و یادگیری، مراقبت اوان کودکی»، «آموزش پیشدبستانی و ابتدایی»، «آموزش فنیوحرفهای و مهارتی رسمی»، «آموزش عالی مهارتی متوسطه»، «آموزش فنیوحرفهای و مهارتهای غیررسمی»، «دسترسی به آموزش عالی با کیفیت و برابر»، «کارآفرینی با تأکید بر کار شایسته»، «برابرسازی فرصتهای آموزشی و اجتماعی برای زنان و دختران»، «دسترسی برابر اقشار آسیبپذیر به آموزش»، «آموزش دانشآموزان با نیازهای ویژه»، «توسعه سوادآموزی و مقابله با کمسوادی»، «آموزش توسعه پایدار در آموزش ابتدایی و متوسطه با تأکید بر ایجاد هماهنگی بین بخشی»، «آموزش توسعه پایدار در آموزش عالی»، «آموزش سلامت و شیوههای زندگی سالم و بهداشتی»، «مدارس و تجهیزات آموزشی در سطوح ابتدایی و متوسطه»، «دانشگاهها و نهادهای آموزش عالی»، «فناوری و تجهیزات آموزشهای غیررسمی مهارتی»، «توسعه همکاریهای علمی و بینالمللی در آموزش عالی»، «توسعه همکاریهای بینالمللی در آموزش مهندسی» و «توسعه همکاریهای علمی و بینالمللی در زمینه تربیت معلم و... است. نکته بسیار مهم این است که در سند 2030 رسیدن به برابری جنسیتی و آزادی جنسی مدنظر است؛ در حالی که سیاستها و برنامهها و قوانین اسلامی کشور این نیست و در دستورات اسلامی بر عدالت جنسیتی تأکید شده است نه برابری جنسیتی؛ ضمن اینکه درباره تعجیل و شتابزدگی متولیان تعلیم و تربیت در امضای این سند گلایهمندی وجود دارد، چرا که در اصل 77 قانون اساسی آمده است: «عهدنامهها، مقاولهنامهها، قراردادها و موافقتنامههای بینالمللی باید به تصویب مجلس برسد، حال سوال این است که آیا این برنامه در مجرای قانونی مجلس قرار گرفته است.
پیامدها
1- تخریب و تضعیف ارزشهای اسلامی
2- حذف برخی آموزهها و قوانین اسلامی در کتابهای درسی به سبب پذیرش برابری جنسیتی
3- آموزش حقوق شهروندی جهانی در همه سطوح آموزشی، بدون توجه به مغایرت آن با قوانین اسلامی
4- گذر از بسیاری ارزشهای اخلاقی و اسلامی در سطح خانواده، مدرسه، جامعه و در نهایت حاکمیت تفکر لیبرالی غرب در برابر پذیرش به اصطلاح فراگیر «آموزش برای همه».
در این میان اگر به بیانات مهم رهبر معظم انقلاب در دیدار معلمان در هفته معلم امسال نگاهی بیندازیم بخوبی به غفلت مسؤولان امر تعلیم و تربیت کشورمان پی میبریم؛ آنجا که ایشان ضمن انتقاد صریح از پذیرش این سند و اجرایی نشدن سند تحول بنیادین آموزشوپرورش، فرمودند: چرا با گذشت چندین سال از ابلاغ این سند تا به حال عملیاتی نشده است؟ تا چه زمانی باید منتظر آماده شدن نظامنامههای سند تحول بود؟ ایشان افزودند: من بهطور جدی از وزیر محترم و مسؤولان میخواهم موضوع اجرایی شدن سند تحول را پیگیری کنند، زیرا آموزشوپرورش نیازمند تحول عمقی و بهدور از تغییرات ظاهری است. رهبر انقلاب اسلامی همچنین به موضوع پذیرش سند 2030 سازمان ملل و یونسکو از جانب دولت اشاره کردند و با انتقاد شدید از این موضوع گفتند: این سند و امثال آن، مواردی نیستند که جمهوری اسلامی ایران تسلیم آنها شود و امضای این سند و اجرای بیسروصدای آن قطعاً مجاز نیست و به دستگاههای مسؤول نیز اعلام شده است. حضرت آیتالله خامنهای تأکید کردند: به چه مناسبت یک مجموعه بهاصطلاح بینالمللی که تحت نفوذ قدرتهای بزرگ نیز قرار دارد، به خود حق میدهد برای ملتهایی با تاریخ و فرهنگ و تمدن گوناگون، تکلیف معین کند. ایشان با تأکید بر اینکه اصل این کار غلط است، خاطرنشان کردند: اگر چنانچه با اصل کار نمیتوانید مخالفت کنید، صراحتا اعلام کنید که جمهوری اسلامی ایران در زمینه آموزشوپرورش، دارای اسناد بالادستی است و احتیاجی به این سند ندارد. رهبر انقلاب اسلامی با گلایه از شورایعالی انقلاب فرهنگی گفتند: این شورا باید مراقبت میکرد و نباید اجازه میداد کار تا جایی پیش برود که اکنون ما مجبور به جلوگیری از آن شویم. حضرت آیتالله خامنهای تأکید کردند: اینجا جمهوری اسلامی ایران است و در این کشور مبنا اسلام و قرآن است. اینجا جایی نیست که سبک زندگی معیوب و ویرانگر و فاسد غربی بتواند اعمال نفوذ کند. در نظام جمهوری اسلامی پذیرش چنین سندی، معنا ندارد. آنچه از محتوا و نیات طراحان سند آموزش 2030 بخوبی قابل برداشت است، این موضوع است که نظام لیبرال غربی به شکل کاملا حساب شده و زیرکانهای سعی در اجرای پروژه نفوذ در ممالک مختلف، خاصه نظامهای آموزشی و تربیتی اسلامی دارد تا به بهانه یکسانسازی فرهنگی و رفع تبعیضهای جنسی، استعماری نو ایجاد کرده و کشورها را به سلطه در آورد. باید بدانیم در دورهای هستیم که دیگر جنگ میان کشورها از حالت فیزیکی و گرم، به میدان تقابل فرهنگی مبدل شده است و نظام سلطه جهانی استحاله فرهنگی از درون و تغییر باورهای اعتقادی را وجهه همت خود قرار داده است تا به بهانه و سودای جهانیسازی، خواستهها و اغراض سلطهطلبانه خود را محقق کند.