کودتا‌گران دولت دموکراتیک هندوراس را ساقط کردند

تراژدي شيلي تكرار مي‌شود؟

نظامیان هندوراس، رئیس‌‌جمهور برگزیده این کشور را برکنار کردند و کنگره نیز یک جانشین برای وی معرفی کرد؛ اما رئیس‌‌جمهور این کشور از این کودتا انتقاد کرد و قول داد در قدرت باقی بماند. کودتای نظامی در هندوراس اولین کودتا از این نوع علیه دولت یکی از کشورهای آمریکای مرکزی در 16 سال اخیر است. مانوئل زلایا، رئیس‌‌جمهور هندوراس، صبح روز یکشنبه با تهدید اسلحه از خواب برخاست و در حالی که هنوز لباس خواب بر تن داشت، بازداشت شد. بازداشت وی چند ساعت پیش از رفراندوم اصلاح قانون اساسی رخ داد. زلایا قصد داشت با اصلاح قانون اساسی، محدودیت حضور یک دوره‌ای ریاست جمهوری را حذف کند تا به این ترتیب بتواند یک بار دیگر به عنوان کاندیدا در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند. پس از دستگیری، رئیس‌‌جمهور هندوراس به وسیله هواپیمای نظامی به «کاستاریکا» تبعید شد. برخی گزارش‌ها نیز از زخمی شدن وی در جریان دستگیری حکایت دارند. خودرو‌های نظامی مجهز به مسلسل در خیابان‌های پایتخت هندوراس مستقر شده‌ و سربازان، کاخ ملی را به تصرف درآورده‌اند. زلایا در کاستاریکا گفت: من می‌خواهم به کشورم برگردم. من رئیس‌‌جمهور هندوراس هستم. کنگره هندوراس نیز به نامه‌ای که اعلام کرد نامه استعفای زلایاست، رای موافق داد و حتی متحدان سابق زلایا نیز به وی پشت کردند. روبرتو میچلتی، رئیس کنگره نیز سوگند یاد کرد، تا 27 ژانویه 2010 که مدت ریاست‌جمهوری زلایا به پایان می‌رسد، به عنوان رئیس‌‌جمهور، امور کشور را در دست گیرد. میچلتی در مراسمی در کنگره سوگند یاد کرد و اعضای کنگره نیز با شعار «هندوراس، هندوراس» از وی حمایت کردند. میچلتی همچنین درباره دخالت هوگو چاوز هشدار داد. چاوز اعلام کرده در صورت انتخاب میچلتی به عنوان رئیس ‌جمهور، وی را از قدرت ساقط خواهد کرد. این در حالی است که زلایا استعفا را انکار و تاکید کرد، وی دوران ریاست‌جمهوری خود را ادامه می‌دهد، حتی پس از آنکه دادگاه عالی از کودتای نظامی به عنوان دفاع از دموکراسی(!) حمایت کرد. زلایا از سربازان هندوراس خواست، از وی پشتیبانی کنند و از شهروندان خواست برای اعتراض صلح‌آمیز به خیابان‌ها بیایند که صد‌ها تن در پایتخت هندوراس به خیابان‌ها آمدند. این کودتا محکومیت گسترده کشورهای آمریکای لاتین را به همراه داشت. از طرفی، هوگو چاوز رئیس‌‌جمهوری ونزوئلا، قول داد رهبر جدید هندوراس را از قدرت ساقط کند. چاوز اظهار داشت: ونزوئلا در «وضعیت جنگ» است و ارتش خود را به حالت آماده‌باش درآورده است. برونو رودریگوئز، وزیر خارجه کوبا، قول داد که با متحدان زلایا همکاری کند تا وی به قدرت بازگردد. چاوز اظهار داشت: سربازان هندوراس، سفیران کوبا و ونزوئلا را به طور موقت بازداشت کرده و آنها را مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند. بان‌کی‌مون، دبیر کل سازمان ملل متحد نیز کودتا در هندوراس را محکوم کرد و خواستار ابقای نماینده منتخب مردم در سمت ریاست‌جمهوری هندوراس شد. باراک اوباما، رئیس‌‌جمهور آمریکا نیز اظهار داشت، وی عمیقا نگران است. ابراز نگرانی رئیس‌‌جمهور ایالات متحده در حالی است که کاخ سفید همواره آمریکای لاتین و آمریکای مرکزی را حیاط خلوت خود قلمداد کرده و سازمان سیا بارها در این مناطق دست به کودتا زده است. با توجه به اینکه زلایا،‌ رئیس‌‌جمهور هندوراس، چپگرا محسوب می‌شود و از متحدان نزدیک کوبا و ونزوئلا در منطقه است، برخی تحلیلگران بر این باورند که ممکن است ایالات متحده و سازمان سیا در برنامه‌ریزی این کودتا نقش داشته باشند. 36 سال پیش در کودتایی مشابه، ایالات متحده سالوادور آلنده، رئیس‌‌جمهور دموکرات شیلی را در جریان یک کودتای نظامی از قدرت به زیر کشید و ژنرال پینوشه را سر کار آورد؛ کسی که فجایع بسیاری را در این کشور خلق کرد. مراحل این کودتا در هندوراس شباهت بسیاری به کودتای نافرجامی که در ونزوئلا علیه چاوز طراحی شده بود، دارد. تاکنون ایالات متحده بیش از 40 کودتا را علیه هوگو چاوز طراحی کرده است که همه آنها با شکست مواجه شده‌اند.