گروه اقتصادی: طبق گزارش میدانی از مراکز عمدهفروشی و با محاسبه سرانگشتی هزینه تهیه ۵ قلم کالای اساسی خانوار برای هر نفر ماهانه ۱۵۰ هزار تومان میشود که عرصه را بر قشر کارگری تنگ کرده است و نظارتی هم بر قیمتها در بازار وجود ندارد. با آنکه چند روز بیشتر به شروع ماه مبارک رمضان باقی نمانده اما در بازار عمدهفروشی کالاهای اساسی خیابان مولوی پرنده پر نمیزند. طی هفته گذشته یکمرتبه قیمت هر کیلو مرغ تازه از 6700 تومان به مرز 8 هزار تومان رسید اما به مرور با تزریق مرغ منجمد دولتی با قیمت۵۳۰۰ تومانی، دیروز هر کیلو مرغ به 7150 تومان رسید. همچنین گوشت قرمز به عنوان یکی از کالاهای اساسی جزو گرانترینها محسوب میشود تا جایی که سهم آن در سبد خانوار بسیار کوچک شده است. هزینه خرید گوشت و مرغ برای یک خانواده 4 نفره در ماه با یک محاسبه سرانگشتی رقمی حدود 250 هزار تومان (4 کیلو گوشت قرمز و 4 عدد مرغ) محاسبه میشود. قیمت انواع برنج ایرانی و حبوبات نیز این روزها بیسروصدا و آرام آرام افزایش مییابد تا جایی که در بازار بنکداران مواد غذایی برنج درجه یک ایرانی تا مرز 14 هزار تومان فروخته میشود که قطعا در مغازههای خردهفروشی رقمی بیش از 15 هزار تومان در هر کیلوگرم دارد. از طرفی با توجه به ذائقه ایرانی و میل به مصرف برنج داخلی برخی فروشندگان بازار برنج مولوی اقدام به عرضه برنج منطقه خوزستان یا بینام شمال کردهاند که هر کیلو 6 تا 7 هزار تومان فروخته میشود. محمدی یکی از عمدهفروشان بازار برنج میگوید: از نظر سلامت دستگاه گوارش، کیفیت، طعم و عطر و بو مردم برنج ایرانی را ترجیح میدهند و با توجه به اینکه قیمت برنج مرغوب شمال رقمی بین 12 تا 14 هزار تومان است نوعی برنج خوزستان با عنوان عنبربو را توزیع میکنیم که هر کیلوگرم 6600 تومان است و کیفیت آن برای مصرف خانوار بسیار مطلوب است.
قدرت خرید مردم روز به روز آب میرود
همچنین برنج مروارید شمال با قیمت کیلویی 7 هزار تومان را میتوان جایگزین برنج هندی یا برنجهای گرانقیمت داخلی کرد اما با تمام اینها قدرت خرید مردم همچنان پایین است و فروشندگان حبوبات و بازار مولوی اذعان میکنند میزان فروش آنها هر سال کمتر از سال گذشته شده و به اصطلاح آب میرود. در فروشگاههای زنجیرهای نیز هر کیلو برنج هاشمی 13500 تومان و برنج گیلان 14500 تومان و برنج دمسیاه 14300 تومان عرضه میشود. قیمت حبوبات هم اندکی افزایش داشته تا جایی که هر کیلوگرم لوبیاچیتی رقم بین 10 تا 11 هزار تومان، عدس 6 تا 7 هزار تومان، لوبیا قرمز 8500 تا 9 هزار تومان، لپه 10 هزار تومان و نخود نیز در هر کیلو 10 هزار تومان به فروش میرسد. اما قیمت حبوبات بستهبندی در فروشگاههای زنجیرهای 40 درصد بالاتر از قیمت بازار عمدهفروشان است. هر بسته 900 گرمی لوبیاچیتی 13900 تومان و نخود، لوبیا قرمز و عدس 900 گرمی بستهبندی هم 9500 تومان به فروش میرسد. هر کیلو شکر نیز در بخش عمدهفروشی 2770 تومان و هر بسته شکر بستهبندی 900 گرمی در فروشگاههای زنجیرهای 3250 تومان عرضه میشود. قیمت تخممرغ نیز که طی 6 ماه گذشته به دلیل شیوع آنفلوآنزای پرندگان افزایش یافته بود، اکنون به ثبات نسبی رسیده و هر عدد تخممرغ بسته به اندازه و کیفیت بین 230 تا 280 تومان در بخش عمدهفروشی عرضه میشود، در حالی که قیمت همین تخممرغ در مغازههای سطح شهر رقمی بین 400 تا 450 تومان بوده و در بستهبندی فروشگاههای زنجیرهای هر عدد 500 تا 600 تومان قیمت خورده است. اما قیمت روغن به دلیل عرضه بیش از نیاز همچنان ثابت مانده و قوطی 4 کیلوگرمی روغن جامد 22 هزار تومان، 5 کیلویی 23 هزار تومان و روغن مایع یک لیتری بسته به نوع کیفیت و برند بین 3750 تا 4850 تومان متغیر است. حدود یک ماه پیش انجمن روغن درخواست افزایش قیمت داده بود که ستاد تنظیم بازار با آن موافقت نکرد و به نظر میرسد به مرور با افزایش تولید داخلی روغن، قیمت این محصول افزایشی نداشته باشد.
هزینه 5 قلم کالای اساسی برای هر نفر ماهانه 150 هزار تومان
با یک محاسبه سرانگشتی و بدون احتساب قیمت لبنیات و میوه هزینه تهیه 5 قلم کالای اساسی برای هر نفر در ماه (5 کیلو برنج، یک کیلوگرم گوشت گوسفندی تازه، یک عدد مرغ 2 کیلوگرمی، نیم کیلوگرم شکر، نیم لیتر روغن و یک کیلوگرم مجموع حبوبات) 150 هزار تومان برآورد میشود. خبرگزاری فارس نازلترین قیمتهای عمدهفروشی که برای خریدهای عمده و بالای 5 کیلوگرم در نظر گرفته میشود را مبنا قرار داده که قطعا قیمتها در خردهفروشیهای سطح شهر 10 تا 30 درصد بالاتر است.
پاسکاری نظارت بر بازار تا کی؟
حال باید از رئیسجمهور دولت دوازدهم پرسید تا کی قرار است سیاست اقتصاد آزاد و عرضه و تقاضا در سایه نظارت کمرنگ دولت و پاسکاری مسؤولیت بین وزارتخانههای جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت مغفول بماند. طی 4 سال اخیر روند رشد قیمت کالاهای اساسی سیر صعودی داشته و در برخی اقلام مانند برنج، گوشت و حبوبات افزایش 70 تا 100 درصدی داشته است که آرشیو آماری بانک مرکزی نیز موید همین امر است. بنا به این گزارش، گرانی کالا و مواد غذایی فقط در عمدهفروشیها دیده نمیشود، چرا که این افزایش قیمت به خردهفروشیها نیز سرایت کرده است. سوال اینجاست چرا با وجود نهادهای نظارتی در کشور متاسفانه کنترلی بر بازار قیمتها صورت نمیگیرد؟ از طرفی اکنون که قدرت خرید مردم کاهش یافته است چرا باید نرخ کالا و مواد غذایی در بازار افزایش یابد؟