دولت طرح مشخصی را برای اشتغالزایی بیکاران در دست نداشت اما با طرح کارورزی مانور سیاسی را برای اشتغالزایی انجام داد که جز جنبه تبلیغی آثار مثبتی در بازار کار ایران و کاهش نرخ بیکاری ایجاد نخواهد کرد. حمید حاجاسماعیلی، کارشناس بازار کار معتقد است دولت با طرح کارورزی فارغالتحصیلان دانشگاهی تنها به دنبال هدف پوپولیستی خود بوده است و این طرح نهتنها اشتغالی ایجاد نخواهد کرد بلکه وضعیت بازار کار را به شکلی بحرانیتر درمیآورد. حاجاسماعیلی در گفتوگو با فارس، با اشاره به اینکه طرح اشتغالزایی دولت که به نام طرح کارورزی آغاز به کار کرده، اشتغالی نخواهد داشت، اظهار داشت: از این طرح اثری که بتوان از آن به عنوان تقویت بازار کار یاد کرد، نخواهیم دید. وی افزود: هدف از طرح کارورزی این است که نیروی کار جدیدی را به بنگاهها اضافه کند اما چون بازار کار تغییراتی درونش ایجاد نشده است و همچنان شرایط گذشته حکمفرماست این طرح تنها موجب جابهجایی نیروی کار واقعی به صورت موقت میشود. حاجاسماعیلی معتقد است این طرح به جای اینکه افزایش اشتغال و ایجاد ظرفیتهای کار داشته باشد تنها موجب اخراج نیروی کار قدیمی در کارگاهها میشود و علت آن سوءاستفادهای است که برخی کارفرمایان از شرایط طرح کارورزی وزارت کار خواهند کرد. وی درباره علت اخراج نیروهای کار از بنگاهها با اجرای طرح کارورزی گفت: طرح کارورزی وزارت کار بر این مبنا استوار است که کارفرمایانی که کارورزان را به مدت 6 ماه جذب کنند، میتوانند یکسوم دستمزد قانون کار را به آنها پرداخت کنند و در عین حال طی مدت کارورزی هم برای آنها لیستی به سازمان تأمین اجتماعی ارسال نمیشود. وی با تأکید بر اینکه طرح کارورزی دولت بسیار خطرناک بوده و حقوق نیروی کار دانشآموخته در کشور را هدف قرار داده است، تصریح کرد: این طرح نهتنها موجب اخراج کارگران از کارگاهها میشود بلکه در نهایت موجب جایگزینی نیروی کار موقت بدون دستمزد قانونی با نیروهای قدیمی در کارگاهها میشود.
درخواست جلسه برای بررسی طرح کارورزی
در همین حال عضو شورایعالی کار «کارورزی» را طرح شکستخورده «استاد- شاگردی» دانست و از درخواست برگزاری جلسه شورایعالی کار برای بررسی آن خبر داد. علی خدایی در گفتوگو با مهر، با بیان اینکه طرح کارورزی که بتازگی از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای اشتغال فارغالتحصیلان آغاز شده، نقض آشکار حقوق بنیادین کار و بدون پشتوانه قانونی است، گفت: این طرح در ادامه اقدامات شکست خورده
«استاد- شاگردی» در دولت دهم است که ظاهرا این بار با عنوان جدید «طرح کارورزی» طرح شده است در حالی که ما اعتقاد داریم با این طرح، عملا اجازه استثمار بیشتر فارغالتحصیلان دانشگاهی را فراهم میآوریم. خدایی ادامه داد: در تنظیم این طرح از تشکلهای کارگری به عنوان یکی از طرفین شرکای اجتماعی، هیچگونه نظرخواهی صورت نگرفته است. وی با اشاره به معافیت در نظر گرفته شده برای کارفرمایان در صورت جذب فرد شاغل در قالب این طرح گفت: باتوجه به اینکه هرگونه معافیت از قانون کار باید در شورایعالی کار مطرح و تصویب شود اما این طرح در این شورا طرح نشده بنابراین ضمن اعتراض و انتقاد به طرح یاد شده، درخواست تشکیل فوری جلسه شورایعالی کار را جهت رسیدگی به این موضوع ارائه کردهایم. خدایی تصریح کرد: مسؤولان بارها اعلام کردند پیش از تعمیم اجرای طرح کارورزی به سراسر کشور، این طرح در سال گذشته در چندین استان به صورت پایلوت اجرایی شده اما پرسش این است که بهرغم اجرای آزمایشی، چرا شیوهنامه نظارت بر طرح تازه در حال تنظیم است؟ خدایی تاکید کرد: به نظر میرسد با وجود اجرای پایلوت طرح کارورزی اما همچنان این طرح نیازمند آسیبشناسی است و مسؤولان به اجرای پایلوت شکست خورده طرح استاد- شاگردی اشاره میکنند. وی ادامه داد: علاوه بر این، از سوی مسؤولان اعلام میشود با اجرای آزمایشی طرح کارورزی، حدود ۷۰ درصد کارورزان از سوی صاحبان مشاغل و کارفرمایان جذب کارگاه یا بنگاه اقتصادی مربوطه شدند؛ در اینجا ما به عنوان نمایندگان نیروی کار و کارگر آمادگی و تمایل داریم آمار
۷۰ درصدی جذب نیرو در واحدها را مشاهده و راستیآزمایی کنیم، چراکه معتقدیم راه ایجاد اشتغال به هیچ وجه از این بیراههها نمیگذرد. عضو کارگری شورایعالی کار با بیان اینکه متاسفانه دولتها تنها راه پیش روی خود را در هجمه و حمله به قوانین حمایتی نیروهای کار دیدهاند و به جای اصلاح زیرساختهای اقتصادی، به اینگونه طرحهای بیپشتوانه رو میآورند، معتقد است: اذهان کارگران کشور به این ادبیات در دولتهای مختلف آشنا است. هنوز فراموش نکردهایم با بهانه واهی ایجاد اشتغال، تاکنون کارگران مناطق آزاد تجاری، مناطق ویژه اقتصادی، کارگاههای زیر ۱۰ و 5 نفر چگونه از شمول برخی مقررات قانونکار خارج شدهاند! خدایی تاکید کرد: بهتر است آقایان ابتدا گزارشی از روند ایجاد اشتغال در این مناطق و کارگاهها ارائه دهند و بعد به دنبال طرحهای اینچنینی باشند. گفتنی است از حدود 2 هفته گذشته، سامانه کارورزی ویژه ثبتنام فارغالتحصیلان بیکار دانشگاهی از مقطع فوقدیپلم تا دکترا از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان یکی از طرحهای اشتغالزای دولت فعالیت خود را آغاز کرد. دستمزد افرادی که در قالب طرح کارورزی مشغول به کار میشوند یکسوم حداقل دستمزد خواهد بود که از سوی دولت پرداخت خواهد شد. ضمن اینکه اگر کارفرمایی پس از اتمام دوره کارورزی که حداکثر ۶ ماه پیشبینی شده، اقدام به جذب وی کند تا ۲ سال از پرداخت حق بیمه سهم کارفرما معاف خواهد بود.