محاسبات و چشمداشتهای منطقهای آمریکا موجب شده است مناطق مرزی سوریه وارد مرحله جدیدی از رویاروییها شود. منطقه جنوب سوریه، پس از تجاوز نظامی آمریکا علیه فرودگاه نظامی الشعیرات، در حومه استان حمص به کانون توجه محور ضد سوری به رهبری آمریکا تبدیل شد. حملهای که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا تحت فشار لابیهای پرنفوذ آمریکایی دست به آن زد تا بر استمرار راهبرد ثابت آمریکا در سوریه اما با تاکتیکی متفاوت تاکید کند. تحرکات جدید آمریکا علاوه بر اینکه با هماهنگیهای گسترده منطقهای مانند آمادگیهای نظامی اردن برای ورود مستقیم به عرصه میدانی سوریه و انتشار اخباری مبنی بر تشکیل «ناتوی عربی» متشکل از کشورهای سنی منطقه به موازات سفر ترامپ به عربستان همراه بود، خیلی زود آشکار کرد که نگاه آمریکاییها تنها به جنوب سوریه معطوف نمیشود، بلکه هدف اصلی مرزهای شرقی سوریه در استان دیرالزور و مشخصا منطقه مرزی التنف است که نقطه مرزی مشترک بین 3 کشور سوریه، عراق و اردن به شمار میآید و طی ماههای اخیر از سوی نیروهای ویژه آمریکایی، انگلیسی و نروژی اشغال شده بود. آمریکا در راستای پیشبرد اهداف خود در این جبهه، 2 بار به نیروهای ارتش سوریه در التنف حمله کرد. بر این اساس، ائتلاف موسوم به ضد داعش به رهبری آمریکا، سهشنبه شب اعلام کرد نیروهای ارتش سوریه را در نزدیکی التنف در نزدیکی مرزهای اردن و عراق هدف قرار داده است. فرماندهی مرکزی ائتلاف اعلام کرد بهرغم هشدارهای قبلی نیروهای همپیمان ارتش سوریه وارد منطقه «کاهش تنشی» شدند که بهزعم آنها بر سر آن توافق شده است و این نیروها شامل تجهیزاتی نظیر تانک، توپخانه، سامانههای ضد موشکی، خودروهای حامل سلاح و بیش از ۶۰ سرباز بودند. در این بیانیه آمده است: این گروه نظامی تهدیدی برای ائتلاف و نیروهای همپیمان آن (شورشیان سوری) هستند که در پایگاه التنف مستقرند. در این حمله ائتلاف 2 سلاح توپخانهای و یکی از سامانههای ضدهوایی این نیروها منهدم شد و یکی از تانکهایشان از کار افتاد. ائتلاف ادعا کرد قصد مبارزه با دولت سوریه یا نیروهای تحت حمایت آن را ندارد ولی در صورتی که نیروهای حامی دولت نپذیرند که منطقه تعیین شده را تخلیه کنند، آماده است از خود دفاع کند. یک منبع نظامی سوری نیز درباره جزئیات این تجاوز به خبرگزاری سانا گفت ارتش سوریه و نیروهای همپیمانش مصمم هستند جنگ علیه گروههای تروریستی داعش و جبهه النصره را ادامه دهند. به گفته این منبع، تجاوز ائتلاف آمریکا به یکی از مواضع ارتش در صحرای سوریه بار دیگر مؤید موضع حمایتی آن از تروریسم است. این منبع ادامه داد، ائتلاف آمریکا در ساعت 40: 17 سهشنبه (به وقت محلی) یکی از مواضع نظامی ارتش سوریه را در جاده التنف واقع در منطقه الشحیمه در ریف شرقی حمص هدف قرار داد که چند نفر کشته شدند. به گفته منبع یادشده، ستاد کل ارتش و نیروهای مسلح سوریه نسبت به خطرات این تنش و پیامدهای آن هشدار میدهد و از ائتلاف میخواهد از انجام این اقدامات خصمانه تحت هر بهانهای دست بردارد. دلایل متعددی وجود دارد که گذرگاه التنف را برای آمریکاییها حائز اهمیت میکند، از جمله اینکه این گذرگاه نقطه مرزی مشترک بین 3 کشور سوریه، عراق و اردن است و در این بین نخستین و مهمترین گذرگاه مرزی سوریه با عراق به شمار میآید. از سوی دیگر، گذرگاه التنف از راه زمینی بغداد را با گذر از شهر مرزی الرطبه در غرب استان الانبار عراق به شهرک مرزی السبع بیار، در شرق سوریه و از آنجا به دمشق متصل میکند، این بدین معناست که در صورت آزادسازی التنف و پاکسازی مناطق تحت تصرف داعش در استان الانبار عراق، تهران از راه زمینی به بغداد و دمشق مرتبط و دسترسی آن به سواحل مدیترانه و مرزهای شمالی سرزمینهای اشغالی فراهم میشود. دسترسی زمینی ایران به دمشق نه تنها امنیت محور مقاومت را تامین میکند، بلکه میتواند قدرت مانور میدانی و قدرت چانهزنی سیاسی این محور، بویژه تهران را افزایش داده و شرایط را برای طرف مقابل دشوار کند. لذا آمریکا و متحدانش سعی خواهند کرد تا به گونهای عمل کنند که این مهم بههیچ وجه محقق نشود. اقدام آمریکا در حمله به کاروان ارتش سوریه و سپس پخش اعلامیههای هشدار به نیروهای سوری مبنی بر عقبنشینی از ۵۰ کیلومتری التنف بخوبی نشان میدهد بادیهالشام تنها به عنوان یک منطقه جغرافیایی راهبردی چقدر برای آمریکا حائز اهمیت است؛ اگرچه ادامه عملیات ارتش سوریه در شرق این کشور و ادامه پیشروی به سمت مرزهای شرقی این کشور نشان میدهد هشدارهای آمریکا برای متوقف کردن عملیات ارتش سوریه و متحدان در مرزهای شرقی این کشور راه به جایی نبرده است.
حشدالشعبی در غرب الانبار
نیروهای حشدالشعبی عراق (بسیج مردمی) کنترل شهر البعاج در غرب استان نینوا را به طور کامل در دست گرفتند. ابومهدی المهندس، معاون رئیس حشدالشعبی، یکشنبه اعلام کرد که نیروهای مردمی توانستند کنترل شهر البعاج در غرب موصل و در مرز با سوریه را به طور کامل در دست بگیرند. البعاج یکی از شهرهای استراتژیکی است که نیروهای حشدالشعبی از مدتها پیش برای آزادی آن تلاش میکردند. تروریستهای داعش از این شهر برای رفت و آمد بین عراق و سوریه استفاده میکردند. همزمان جواد الطلیباوی، سخنگوی جنبش «عصائب اهل الحق» از گروههای زیرمجموعه حشدالشعبی اعلام کرد که نیروهای حشدالشعبی پس از پاکسازی البعاج، به سمت منطقه القئم در غرب استان الانبار اعزام میشوند. الطلیباوی تصریح کرد، نیروهای حشدالشعبی در حال آمادهسازی خود برای آزادی منطقه القائم در غرب استان الانبار از اشغال داعش هستند و عملیات آزادسازی القائم و مناطق غرب الانبار در روزهای آتی آغاز خواهد شد. پیش از این نیز «هادی العامری» دبیرکل سازمان بدر و از فرماندهان بلندپایه حشدالشعبی گفته بود که عملیات آزادسازی مرز عراق با سوریه از روستای «امالجریص» در غرب موصل به سمت جنوب تا منطقه «القائم» در غرب الانبار ادامه خواهد داشت.
کشتار بیش از 3200 شهروند عراقی و سوری توسط ائتلاف آمریکایی
جنگندههای ائتلاف آمریکایی طی 20 روز گذشته حدود 150 غیرنظامی را در حملات مختلف خود در سوریه از بردهاند. در آخرین مورد هواپیماهای ائتلاف آمریکا یک اتوبوس حامل غیرنظامیان در منطقه الکسارات و روستای رطله در ریف جنوبی شهر رقه را بمباران کردند که به کشته شدن 17 نفر و زخمی شدن 20 تن انجامید. این در حالی است که چند روز پیش تنها در 2 حمله هوایی آمریکا و متحدانش به غیرنظامیان در منطقه المیادین 117 نفر از جمله 50 کودک از اعضای خانواده داعش کشته و دهها تن دیگر زخمی شده بودند. روزنامه نیویورکتایمز آمریکا روز شنبه در گزارشی فاش کرد در حملات هوایی آمریکا به عراق و سوریه که از تابستان2014 تحت عنوان ائتلاف ضدداعش انجام میشود، دستکم 3100 نفر از شهروندان غیرنظامی 2 کشور کشته شدهاند که باید 150 قربانی اخیر را هم به آنها افزود.
هشدار نیروهای همپیمان سوریه به آمریکا
فرمانده اتاق عملیات نیروهای همپیمان سوریه بیانیهای را در واکنش به تجاوز ائتلاف تحت امر آمریکا به ارتش سوریه و نیروهای همپیمانش در صحرای سوریه صادر کرد. در این بیانیه آمده است: تجاوز بزدلانهای که توسط آمریکا با عنوان «ائتلاف ضدتروریسم» صورت گرفت یک اقدام ماجراجویانه خطرناک است. این تجاوز بهترین شاهد بر دروغ بودن آمریکا و نفاقش در رویارویی با تروریسم است. فرمانده اتاق عملیات نیروهای همپیمان سوریه افزود: ما توانایی حمله را با سامانههای موشکی و نظامی داریم. اینکه ما سکوت اختیار کردهایم نشانه ضعف نیست بلکه خویشتنداری است. اینکه ما خویشتنداری میکنیم برای این است که زمینهای برای راهحلهای دیگر ایجاد شود اما اگر آمریکا به تجاوزهای خود ادامه دهد و خط قرمزها را همچنان زیرپا بگذارد، این سکوت و خویشتنداری طولانی نخواهد شد.