گروه اقتصادی: طرح ادغام بانک‌ها که ولی‌الله سیف مدتی پیش درباره آن صحبت کرده بود قرار است بزودی آغاز شود اما مشخص نیست آیا همه ابعاد چنین اقدامی مورد بررسی قرار گرفته یا خیر. به گزارش «وطن‌امروز» چند روزی است شایعه ادغام چند بانک و موسسه اعتباری به گوش می‌رسد اما بانک مرکزی منفعل مثل همیشه از پاسخگویی و رفع ابهام در این‌باره سر باز می‌زند. موضوع ادغام موسسات اعتباری کوثر، ثامن و بانک مهر اقتصاد و همچنین چند بانک و موسسه اعتباری دیگر چند روزی است در فضای مجازی منتشر شده و حتی از هفته گذشته یکی از موسسات اعتباری جدید دچار مشکل شده و سپرده‌گذاران آن خواهان پولشان شده‌اند اما بانک مرکزی به طرز عجیبی از اطلاع‌رسانی و پاسخگویی در این‌باره خودداری می‌کند. قطعا عدم شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی دقیق در این‌باره می‌تواند بحران‌آفرین باشد اما بانک مرکزی بی‌اعتنا به این مسائل همچنان به سیاست سکوت ادامه می‌دهد. بعد از ایجاد مشکل برای موسسه اعتباری کاسپین، «وطن‌امروز» در گزارشی مفصل به بانک مرکزی هشدار داد تکلیف موسساتی که در حال فعالیت هستند اما نام آنها در لیست مجازهای بانک مرکزی نیست را روشن کند اما همانطور که پیش‌بینی می‌شد بانک مرکزی بی‌اعتنا به هشدار رسانه‌ها و نمایندگان مجلس اقدامی انجام نداد تا آن دومینوی ایجاد مشکل موسسات اعتباری و بانک‌ها به ثامن برسد. البته بعد از ازدحام سپرده‌گذاران، موسسه اعتباری ثامن اعلام کرد بحث ادغام با کوثر صحت دارد و سپرده‌گذاران نگران نباشند اما بانک مرکزی با سکوت خود موجب آرامش سپرده‌گذاران نشد و همچنان سپرده‌گذاران نگران در شعب حاضر می‌شوند.
شایعات ورشکستگی توسط معاون اول رئیس‌جمهور
جالب است بدانید اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور یکی از افرادی بود که به شایعه ورشکستگی بانک‌ها دامن زد. به گزارش تسنیم، در جریان سومین مناظره ریاست‌جمهوری وقتی نامزد رقیب دولت سر حرف را در حوزه بانک‌ها و کاسپین باز کرد، اسحاق جهانگیری که از اشاره قالیباف به وضعیت ایجاد شده برای موسسات اعتباری بویژه کاسپین و میزان عصبانی شد، گفت: آقای قالیباف شما بیشترین تخلفات را انجام داده‌‌اید. این موسسات اعتباری را شما ایجاد کردید. بانک قوامین چه وضعیتی دارد؟ من به‌خاطر رعایت مسائل ملی نمی‌گویم این حرف‌ها را. شما می‌دانید در بانک شهر چه می‌گذرد؟ شما می‌دانید بانک سرمایه را به چه کسی و با چه قیمتی واگذار کرده‌اید؟ بانک سرمایه را که سهامش متعلق به شهرداری بود به کسی که مفسد اقتصادی بود واگذار کردید؟ البته قالیباف در پاسخ گفت وظیفه شماست در دولت با فساد بانک‌ها برخورد کنید، باید با فساد بانک گردشگری که برادرتان در آنجاست نیز برخورد کنید! به گزارش تسنیم، درحالی جهانگیری به وضع ناخوش بانک‌ها اذعان داشت که حسن روحانی، رئیس‌جمهوری قبلا در پاسخ به سوالی درباره وضعیت بحرانی بانک‌ها تاکید کرد: من کلمه بحران را درباره بانک‌های کشور به هیچ عنوان قبول ندارم؛ شرایط بانک‌ها بهتر از سال گذشته شده است. جهانگیری با حمله به نظام بانکی عملا نگرانی و تشویش اذهان عمومی بویژه سپرده‌گذاران بانک‌ها را بیشتر از قبل کرد. و بعد از آن بود که هر روز یک شایعه دال بر ورشکستگی یک بانک بین مردم دست به دست می‌شد. از حال و روز ناخوش بانک‌ها در سال‌های اخیر بویژه از زمان روی کار آمدن دولت روحانی کمتر کسی بی‌خبر است ولی تا به امروز دولتمردان بویژه حسن روحانی مدعی بودند نظام بانکی نه‌تنها بحرانی نیست بلکه وضعیتی به مراتب بهتر از سال‌های قبل دارد. اما این تمام ماجرا نیست، بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری رئیس کل بانک مرکزی مهر تایید بر شایعه‌ای زد که قبل از انتخابات در محافل خبری مطرح شده بود؛ خبر این بود «ادغام بانک‌ها در دستور کار بانک مرکزی قرار گرفت». خبری که قبل از انتخابات هم به گوش مردم رسیده بود ولی همانطور که پیش‌بینی می‌شد دولت اعلام رسمی آن را به بعد از انتخابات موکول کرد. ولی‌الله سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی چندی قبل با اعلام ادغام برخی بانک‌های مجاز این اطمینان را به سپرده‌گذاران بانکی داد که «سپرده‌گذاران، سرمایه‌گذاران بانک‌ها هستند و بانک مرکزی هرگز اجازه نخواهد داد منافع سپرده‌گذاران دچار مشکل شود، از سوی دیگر بانک‌ها در فضای رقابتی به هیچ عنوان اقدامی نخواهند کرد که مشتریان خود را از دست بدهند؛ از این رو جای نگرانی برای آنها وجود ندارد».
ادغام اشتباه
سیاست بانک مرکزی ادغام بانک‌ها و موسسات اعتباری است اما آیا در شرایط اقتصادی کنونی که کشور دچار رکود است و بحران اقتصادی از بین نرفته، بحث ادغام می‌تواند بحران‌زا باشد یا بحران‌زدا؟ چیزی که به نظر می‌رسد اینکه وقتی می‌تواند بحث ادغام بانک‌ها و موسسات اعتباری مشکل‌گشا باشد که شرایط اقتصادی کشور و مردم نیز در وضعیت نرمالی باشد. قطعا شرایط فعلی اقتصاد به زیان مردم و سپرده‌گذاران است و در دورانی که اعتماد مردم به بانک مرکزی و اعتبار این نهاد دچار خدشه شده است نمی‌توان به نتیجه این اقدام خوش‌بین بود. موضوع سپرده‌گذاران سرگردان موسسات مجاز و غیرمجاز چند سالی است موجب بی‌اعتمادی مردم به نظام بانکی شده و در چنین شرایطی هر اقدامی می‌تواند تنش‌آفرین باشد. مردم حق دارند در شرایط بی‌اعتمادی به بانک مرکزی نگران سپرده‌هایی باشند که حاصل تلاش یک عمر آنهاست. قطعا در چنین شرایطی بانک مرکزی نمی‌تواند باری از روی دوش نظام بانکی و مردم بردارد بلکه بار مورد نظر را سنگین‌تر می‌کند. رئیس‌کل اسبق بانک مرکزی هم با بیان اینکه ادغام بانک‌ها راه حلی برای معضل زیان‌ده بودن ترازنامه بانک‌ها نیست، افزود: ادغام بانک‌ها مشکل رکود فعلی را حل نخواهد کرد. طهماسب مظاهری ادغام 2 بنگاه اقتصادی در قانون تجارت و کسب‌وکار را امری عادی دانست و افزود: وقتی 2 بنگاه به دلایل مزیت‌هایی خاص به یک واحد اقتصادی تبدیل می‌شوند، با ادغام از مزایای یکدیگر بهره‌برداری می‌کنند. وی این تصمیم را دارای نکات مثبت و منفی برشمرد و افزود: از نکات مثبت ادغام 2 بنگاه اقتصادی کاهش هزینه‌های اداری، دفاتر مرکزی و ستادی است که منجر به سودآوری بالاتر خواهد بود. وی ادغام را پارامتری برای تبدیل تعدادی از بانک‌های کوچک به یک بنگاه اقتصادی بزرگ عنوان کرد و گفت: با ادغام 2 واحد، سرمایه واحد ادغام شده معادل مجموعه سرمایه‌های هر دو واحد خواهد بود. وی مقیاس دو بانک تجمیع‌شده را مهم برشمرد و افزود: یک بانک بزرگ کارایی بیشتری نسبت به دو بانک کوچک خواهد داشت که شامل تعهدات و اعتبارات نزد مشتریان و ارتباط با سایر بانک‌هاست و سرمایه بانک در این میان حرفی مهم برای گفتن دارد. وی ضمن یادآوری ادغام بانک‌ها و تبعات مثبت آن در دولت قبل گفت: وقتی بانک‌های کوچک با سرمایه اندک ایجاد شد، توان عملیاتی آنها کاهش یافت اما از منظر جذب سپرده‌های مردمی شعب را گسترش دادند به گونه‌ای که در برخی خیابان‌های تهران بسیاری واحدهای صنفی به شعب بانک تبدیل شد. مظاهری تجمیع سرمایه بانک‌های کوچک را تنها عامل ادغام این بنگاه‌ها عنوان کرد و گفت: از این طریق تعداد شعب کمتر خواهد شد و توان خلق اعتباری افزایش می‌یابد بنابراین بانک‌های بزرگ‌تر در صحنه اقتصاد با قوت بیشتری عمل خواهند کرد. وی همچنین ارائه تسهیلات بانک‌های تجمیعی را بهتر و موثرتر خواند و افزود: این اقدام تنها زیان اداری بانک‌ها را کاهش می‌دهد اما زیان اکثر بانک‌های فعلی را در روند سپرده‌گذاری، سود سپرده و ایجاد اشکال ترازنامه‌ای حل نخواهد کرد.