گروه اقتصادی: طرح‌های کارورزی، مهارت‌آموزی در محیط کار واقعی، مشوق‌های کارفرمایی و طرح توسعه کسب‌وکار و اشتغال پایدار (تکاپو) 4 طرح‌ اشتغالزایی دولت در قالب «برنامه اشتغال فراگیر» است که اخیرا از سوی معاون اول رئیس‌جمهور به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد تا در نتیجه اجرای این طرح‌ها دولت برای ۹۷۰ هزار نفر در سال جاری شغل ایجاد کند. نخستین طرحی که در حوزه اشتغالزایی آغاز شد، طرح کارورزی بود که با هدف اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تحت عنوان کارورز از اواخر اردیبهشت‌ماه کلید خورد. براساس این طرح فارغ‌التحصیلان دانشگاهی جویای کار، با ثبت‌نام در سامانه کارورزی آمادگی خود را برای ورود به بازار کار اعلام می‌کنند و پس از گذراندن دوره حداکثر ۶ ماهه در یک واحد یا بنگاه اقتصادی در صورت تمایل کارفرما، جذب بازار کار می‌شوند. در راستای هدفگذاری اجرای طرح کارورزی، در مدت دوره کارورزی یک‌سوم حداقل دستمزد ۹۶ (حدود ۳۱۰ هزار تومان) به فرد کارورز از طرف دولت پرداخت می‌شود.  موضوع دیگری که در فرآیند اجرای طرح کارورزی از موارد مهم به شمار می‌رود امکان «ثبت نام واحدهای پذیرنده» در سامانه است تا کارفرمایان و صاحبان مشاغل نیز در صورت اعلام نیاز نیروی کار، در سامانه کارورزی ثبت نام کنند. شاید بیش از ثبت‌نام تعداد متقاضیان شغل، آنچه که برای دولت مهم به نظر می‌رسد اعلام آمادگی و مشارکت واحدهای پذیرنده در اجرای این طرح است که به نظر می رسد در این زمینه توفیق مورد انتظار حاصل نشده است. آنچه که یکی از اقدامات غیرکارشناسی وزارت کار در اجرای طرح کارورزی به نظر می‌رسد ثبت نام همزمان فارغ التحصیلان جویای کار و واحدهای پذیرنده است. هر چند که آماری از تعداد ثبت نام کنندگان (هم در بخش کارورزان و هم در بخش واحدهای پذیرنده) ارائه نشده است اما وزارت کار پیش از آغاز ثبت نام فارغ التحصیلان جویای کار، باید شرایط ثبت نام واحدهای پذیرنده و کارفرمایان را برای مشارکت در طرح کارورزی فراهم می‌کرد.  در این میان معاون سابق وزیر کار با اشاره به اینکه طرح‌های کارورزی و مهارت‌آموزی اشتغال بیشتر جنبه آموزشی دارد تا اشتغالزایی گفت: یکی از مزایای این طرح این است که افراد به جای اینکه خانه‌نشین باشند در محیط کار آموزش یک حرفه مشخص را ببینند. علی‌اکبر لبافی در گفت‌وگو با تسنیم، با اشاره به طرح آموزش مهارت در محیط کار واقعی اظهار داشت: رویکرد این طرح آموزش و جذب فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به منظور کاهش بحران بیکاری در جامعه است که بخشی از هزینه‌های آن بر عهده دولت است. در حقیقت طرح کارورزی یا طرح مهارت‌آموزی در محیط کار واقعی همان طرح استاد- شاگردی است. این  طرح‌ها دارای اشکالاتی است که براحتی نمی‌توان از آن عبور کرد اما در زمانی که بحران بیکاری در کشور غوغا می‌کند و بیش از 3 میلیون بیکار منتظر ورود به بازار کار هستند چاره دیگری جز اجرای چنین طرح‌هایی وجود ندارد. وی ادامه داد: یکی از مزایای این طرح این است که افراد به جای اینکه خانه‌نشین باشند در محیط کار آموزش یک حرفه مشخص را ببینند. از سوی دیگر علاءالدین ازوجی، مدیرکل توسعه اشتغال وزارت کار از محدودیت تعداد افراد مشمول در طرح کارورزی دولت خبر داد و گفت: این طرح کوتاه‌مدت بوده و در میان‌مدت طرح اشتغال فراگیر با منابع ۲۰ هزار میلیارد تومانی اجرایی خواهد شد. ازوجی در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به اینکه طبق هدفگذاری برنامه ششم توسعه کشور باید در سال اول این برنامه 970 هزار شغل ایجاد شود، اظهار داشت: در صورت اجرای دقیق طرح کارورزی و اشتغال فراگیر که از سوی ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی ابلاغ شده است، هدف افزایش 970 هزار نفری شاغلان دست‌یافتنی است. وی افزود: طبق برنامه ششم توسعه کشور نرخ بیکاری تا پایان این برنامه باید به 6/8 درصد برسد و حجم انبوهی از بیکاران به افراد شاغل تبدیل شوند. وی همچنین از آماده‌سازی دستورالعمل اجرایی اشتغال فراگیر خبر داد و گفت:‌ این دستورالعمل ظرف 10 روز آینده آماده و ابلاغ خواهد شد. وی در تشریح جزئیات این طرح گفت: تفاوت این طرح اشتغالزایی با سایر طرح‌ها، استفاده از ظرفیت‌ نهادهای عمومی غیردولتی همچون بسیج و سپاه است که تاکنون نیز اقدامات خوبی در حوزه اشتغالزایی انجام داده‌اند. به عنوان نمونه بنیاد برکت در این زمینه طرح‌های خوبی را اجرا کرده که با هماهنگی این نهادها می‌توان به اشتغال فراگیر و اهداف از پیش تعیین‌شده دست یافت.
سهم وزارتخانه‌ها از اشتغال
بر اساس برنامه اشتغال فراگیر در کشور بالاترین سهم را در ایجاد ۹۷۰ هزار شغل در سال ۹۶ وزارتخانه‌های صنعت، ارتباطات و کشاورزی و سازمان میراث فرهنگی برعهده دارند. در واقع بخش‌های اقتصادی بار اصلی این طرح را به دوش خواهند کشید. برنامه اشتغال فراگیر به تایید کارگروه منتخب ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی متشکل از رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور، وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور، رئیس کل بانک مرکزی، رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی و معاون هماهنگی و نظارت معاون اول رئیس‌جمهوری رسیده است. طبق این برنامه، در پایان سال 96 به تعداد 651 هزار شغل در بخش‌های مختلف اقتصادی هدفگذاری شده است. در بین بخش‌های اقتصادی، سهم صنعت، معدن و بازرگانی(حدود 67 درصد) از باقی بخش‌ها بیشتر است. هدف کمی ایجاد تعداد شغل در این بخش، 254 هزار است که نزدیک به 40 درصد از هدف کمی قالب اول را به خود اختصاص می‌دهد. بخش ارتباطات و فناوری در جایگاه دوم قرار دارد و مکلف است 90 هزار شغل در سال 96 ایجاد کند. بخش کشاورزی و وزارت جهاد کشاورزی نیز رتبه سوم را دارا است. قالب دیگر برنامه اشتغال فراگیر در سال 1396، اهداف کمی مربوط به طرح‌های اشتغال حمایتی را در خود جا داده است. این قالب قرار است به تعداد 91 هزار و 800 شغل جدید به اقتصاد تزریق کند. دستگاه‌های مسؤول این طرح، کمیته امداد امام خمینی(ره)، بسیج، بنیاد برکت، بنیاد مستضعفان، بنیاد شهید و ایثارگران است. طبق پیش‌بینی، 20 هزار میلیارد تومان از منابع مورد نیاز برای اشتغالزایی در بخش‌های مختلف اقتصادی از سوی شبکه بانکی تامین خواهد شد. رقم منابع پیش‌بینی شده از محل صندوق توسعه ملی نیز هزار میلیارد تومان برآورد شده است. رقم پیش‌بینی شده بودجه برای این محل نیز 500 میلیارد تومان است. بر این اساس شبکه بانکی وظیفه تامین 93 درصد از کل منابع مورد نیاز برای ایجاد شغل در سال 96 را خواهد داشت.