«تلاش برای برجامیزه کردن تحولات خاورمیانه». این سیاستی است که از مدت‌ها قبل پیش‌بینی می‌شد حسن روحانی درباره تحولات منطقه‌ای در پیش بگیرد. زمانی که برجام را به ایران آوردند صاحبنظران بارها هشدار دادند برجام به غیر از متن مکتوب، دارای ضمایم شفاهی هم هست و به مرور نشانه‌های این توافقات شفاهی مشخص خواهد شد. یکی از مواردی که صاحبنظران درباره آن هشدار داده بودند
کشاندن مدل ضعیف برجام به تحولات منطقه‌ای با اسم رمز سیاست برد- برد برای تحولات منطقه‌ای است. به گزارش «وطن امروز»، تلاش برای برجامیزه کردن تحولات منطقه‌ای پیش از این و به صورت ویژه در سال 95 مورد تاکید حامیان دولت حسن روحانی قرار گرفت. اما بتازگی یعنی چندی پیش و درست چند ساعت پس از حمله موشکی تلافی‌جویانه سپاه به مقر تروریست‌های داعشی در دیرالزور سوریه، جریان رسانه‌ای حامی دولت روحانی بلافاصله موضوع «برجام منطقه‌ای» را مطرح و آن را به شیوه‌های مختلف در شبکه‌های اجتماعی ترویج کرد. آنها در راستای حمایت از گزاره «برجام منطقه‌ای» مدعی بودند به جای شلیک موشک به داعش، می‌توان با گفت‌وگو و بده‌بستان با آمریکا و عربستان‌سعودی، مشکلات را حل کرد. تلاش و توجیه برای کشاندن پای آمریکا به تحولات منطقه به اسم برجام منطقه‌ای، البته بلافاصله با مخالفت کارشناسان مواجه شد و تحلیلگران تصریح کردند با توجه به سرعت پیروزی‌های جبهه ایران در منطقه و همچنین تجربه شکست‌های گذشته پشت میز مذاکره، در شرایط فعلی سخن گفتن از هر نوع توافق، یک اشتباه مهلک علیه جبهه مقاومت است و موجب ایجاد برآورد غلط در جبهه تروریست‌ها و حامیان آنها می‌شود. با این حال اما به نظر می‌رسد این افراد در راستای اجرای ضمایم برجام، تنها به دنبال اجرای تعهدات خود به طرف مقابل یعنی آمریکا و 3 کشور اروپایی هستند. اظهارات دیروز حسن روحانی درباره تحولات منطقه، از آن دست حرف‌هایی است که تحلیلگران آن را در راستای سیاست برجامیزه کردن منطقه دانسته‌اند. اما اظهارات او به‌گونه‌ای بوده است که به نظر نمی‌رسد در تاریخ، رؤسای‌جمهور درباره اقتدار و قدرت کشور خود، شبیه آن را گفته باشند. روحانی در اظهاراتی که بلافاصله توسط مشاوران و رسانه‌های وابسته به او منعکس شد، گفت به جای تلاش برای قدرت اول منطقه شدن، باید به دنبال قدرتمند کردن منطقه بود. او دیروز دوشنبه در همایش بین‌المللی «مقابله با گرد و غبار؛ چالش‌ها و راه‌حل‌های عملی» با تأکید بر اینکه به جای قوی‌ترین کشور منطقه شدن، باید در پی قوی‌تر شدن منطقه خود باشیم، تصریح کرد: قوی‌ترین کشور در منطقه نباید به عنوان هدف اول دنبال شود، بلکه باید منطقه قوی‌تر مد نظر ما باشد، نه اینکه در رقابت‌های منطقه‌ای یک کشور بخواهد در برابر کشورهای دیگر منطقه قد علم کند و قدرت خود را به رخ بکشاند و تفرقه و شکاف را بیشتر کند. ما عضو یک خانواده در منطقه مهم خاورمیانه و غرب آسیا هستیم که نمی‌توانیم از هم فاصله بگیریم. در یک خانواده قوی است که یک جمع می‌تواند خوب زندگی کند و نباید چنین باشد که تنها یک فرد در جمع خانواده قوی بوده و بقیه ضعیف باشند. رئیس‌جمهور تصریح کرد: امروز باید به فکر منطقه قوی و قوی‌تر باشیم و باید رقابت‌های مخرب و نابجا را کنار گذاشت. شعله جنگ‌ها و رقابت‌های منطقه‌ای نه‌تنها در دنیای سیاست مخرب است بلکه طبیعت را نیز تحت تأثیر قرار داده و گرد و غبار را هم فراگیر خواهد کرد.
روحانی در این اظهارات صراحتا تلاش برای قدرتمند شدن در منطقه پرالتهاب و مستعد آشوب خاورمیانه را زیر سوال برده است. این رفتار او زمانی عجیب و شائبه‌برانگیز می‌شود که توجه کنیم ایران در شرایط فعلی در حال غلبه کامل بر گروه‌های تروریستی در منطقه است. در چنین شرایطی که ایران و دوستانش در جبهه مقاومت با پاکسازی عراق و سوریه از تروریست‌ها، در حال تبدیل شدن به قدرت غالب منطقه‌ای و یک بازیگر اثرگذار و مهم جهانی هستند، این سخن روحانی که نباید دنبال قدرت اول شدن در منطقه بود و اینکه باید دنبال قدرتمند کردن همه منطقه و اعمال سیاست برد- برد با عربستان باشیم، به چه معناست؟ پرسش کلیدی اکنون این است که اولا چرا روحانی زمانی که ایران در حال تبدیل شدن به قدرت اول منطقه است، علیه این سیاست اظهارنظر می‌کند و ثانیا چرا برخی به دنبال آوردن آمریکا به منطقه برای میانجیگری میان خودشان و عربستان آل‌سلمان هستند؟ ادامه اظهارات روحانی شاید بتواند پاسخ این سوالات را روشن کند. روحانی دیروز در ادامه سخنانش گفت: هیچ سیاستی در منطقه خاورمیانه جز سیاست برد- برد موفق نخواهد بود و اگر کسی تصور کند تنها می‌تواند منافع خود را با ضایع کردن منافع دیگران تأمین کند، در اشتباه است ولو این کشور، آمریکا باشد. او افزود: در دنیای امروز هر کشوری که تصور کند می‌تواند به منافع سایر کشورها صدمه بزند و در مقابل منافع خود را محفوظ دارد در خطاست. روحانی تصریح کرد: امروز عصر دیوارکشی‌ها در جهان پایان یافته است و اگر رهبران برخی تازه به دوران رسیده‌ها به فکر دیوارکشی افتاده‌اند بدانند که امروز دوران دست به دست هم دادن است نه قطع دست‌ها و دوران در کنار هم قرار گرفتن است نه فاصله گرفتن و باید با احترام به حقوق دیگران، حقوق ملت خود را حفظ کنیم، نه اینکه تصور شود با تهدید دیگران می‌توان حقوق خود را حفظ کرد و در این مسیر اگر عربستان یا آمریکا چنین تصوری دارند در اشتباه هستند.
بازی با امنیت؟
اگر «برجامیزه کردن مسائل منطقه‌ای» تنها برداشت ممکن از اظهارات روحانی باشد، به نظر می‌رسد این اظهارات بازی با امنیت کشور باشد. در شرایطی که منطقه پرآشوب خاورمیانه هر روز آبستن یک فتنه و جنگ جدید است و پسر پادشاه سعودی نیز رسما گفته می‌خواهد جنگ را به درون ایران بکشاند؛ این قبیل اظهارات و اعلام مخالفت با ابرقدرت شدن ایران در منطقه به خاطر چیست؟ در شرایطی که با پیروزی‌های اخیر، ایران در آستانه پیروزی کامل در التهابات و بحران‌های چند سال گذشته در منطقه است، ناگهان بلند شدن صدای مخالفت با این موضوع چه پیام‌های داخلی و خارجی می‌تواند مخابره کند؟ ناظران بیرونی که حسن روحانی آنها را مورد خطاب قرار داده با مشاهده این اظهارات روحانی، چه برآوردی از قدرت و وضعیت ایران در تحولات منطقه خواهند داشت و با توجه به تجربه تلخ برجام، تداوم این رویه غلط و غیرعاقلانه و گسترش مدل برجام به حوزه مسائل منطقه، آیا منجر به مخدوش شدن امنیت ملت ایران نخواهد شد؟ و آیا همان بلایی که بر سر برنامه هسته‌ای ایران آورد بر سر امنیت مردم ایران نمی‌آورد؟