گروه اقتصادی: قرارداد پرحرف و حدیث دولتیها با شرکتهای فرانسوی در حالی نهایی شد که دولت هشدارهای منتقدان مبنی بر غیر قابل اطمینان بودن فرانسه را نادیده گرفت.
تجربه نشان داده فرانسویها به هیچ وجه در مقابل تعهدات خود به ایرانیها پایبند نبودهاند. چه در حوزه نفت و چه در حوزه صنعت خودرو فرانسه یکی از کشورهایی بود که خسارتهای جبرانناپذیری به ایران زده و حالا مسؤولان دولت یازدهم با آغوشی باز برای فرانسویها فرش قرمز پهن کردهاند. خبرگزاریها گزارش دادهاند که بهانهجوییهای فرانسه اینبار به حوزه حملونقل و هواپیما رسیده است.یک ماه از آغاز پرواز ۴ هواپیمای «ایتیآر» نو متعلق به هما گذشته اما حدود یک هفته است یک فروند آن به دلیل عدم تحویل یکی از قطعات از سوی شرکت فرانسوی، زمینگیر شده است. یک منبع آگاه در شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در گفت وگو با مهر با اشاره به زمینگیر شدن یکی از 4 فروند هواپیمای ایتیآر ۷۲ - ۶۰۰ برجامی هما با رجیستر نامبر EP-ITD گفت: علت زمینگیر شدن این هواپیما، خرابی گرمکن غذا عنوان شده، این در حالی است که علت اصلی آن، خرابی یکی از قطعات اصلی هواپیما و عدم تعهد کمپانی سازنده (شرکت ایتیآر) برای تهیه قطعه خراب است. وی آخرین پرواز EP-ITD را ۲۰ ژوئن عنوان و اظهار کرد: هواپیمایی که نقدا و با قیمت ۳۰ میلیون دلار از محل صندوق توسعه ملی خریداری شده (براساس اظهارات فرهاد پرورش، مدیرعامل هما در نشست خبری مراسم ورود ۴ فروند ایتیآر در سالن آشیانه انقلاب وابسته به ایرانایر) پس از ۱۰ روز فعالیت، به دلیل ناتوانی هما در تأمین قطعه خراب شده، زمینگیر شده است اما ازآنجا که نمیخواهند این موضوع را رسانهای کنند، خرابی دستگاه گرمکن غذای آن را بهانه کردهاند. این منبع آگاه افزود: یکی دیگر از مشکلات هما در استفاده از هواپیماهای «ایتیآر»، عدم استفاده از آنها در مسیرهای پرمسافر است و در حال حاضر در مسیرهایی استفاده میشوند که عمدتا با تعداد زیادی صندلی خالی تردد میکنند. به گفته این کارشناس صنایع هوایی، هواپیماهای مدرن «ایتیآر» ۷۲ - ۶۰۰ بهگونهای ساخته شدهاند که بهراحتی میتوانند در روز ۱۲ سورت پرواز داشته باشند؛ حال آنکه 3 فروند «ایتیآر» فعال تنها روزانه ۴ سورت پرواز انجام میدهند که این مساله، زیان هنگفتی برای شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در پی دارد. به عنوان مثال «ایتیآر» ۷۲ - ۶۰۰ با رجیستر EP-ITA روز گذشته پرواز مسیر تهران- گرگان- تهران- اصفهان- تهران را انجام داد. EP-ITB تهران- رامسر- تهران- دزفول- تهران وEP-ITC نیز مسیر تهران- اصفهان- شیراز- اصفهان- تهران را طی کرد. این تعداد پرواز برای «ایتیآر» که میتواند تا 3 برابر این مسیر را در هر روز طی کند، نشاندهنده بهرهوری کمتر از ۲۰ درصدی این هواپیماست.
زیان یک میلیارد تومانی هما از نپریدن «ایتیآر»
وی با بیان اینکه اگر برنامهریزی هما صحیح بود، باید 4 فروند «ایتیآر» مجموعا در هر روز ۴۸ سورت پرواز داشته باشند، ادامه داد: این در حالی است که تا روز شنبه گذشته، در مجموع ۳۷ سورت پرواز با این 4 فروند انجام شده است؛ حال آنکه اگر قرار بود براساس بهرهوری واقعی پرواز داشته باشند، باید ۲۶۴ بار در آسمان کشور تردد کنند. از آنجا که براساس آمار اعلامی هما، در هر پرواز این شرکت به طور میانگین ۷۰ درصد صندلیها خریداری میشود و چنانچه بهطور میانگین بلیت هر پرواز ۱۰۰ هزار تومان باشد، هما قاعدتا باید از هر سورت پروازی با ایتیآر، ۵ میلیون تومان درآمد داشته باشد. اگر ۲۶۴ پرواز انجام شده بود، هما تا به حال یک میلیارد و ۳۲۰ میلیون تومان درآمد داشت که متأسفانه با ۳۷ پرواز، تنها ۱۸۵ میلیون تومان در یک ماه گذشته از محل فروش بلیتهای ایتیآر درآمد داشته است؛ یعنی بیش از یک میلیارد و یکصد میلیون تومان ضرر کرده که علت آن ضعف برنامهریزی در عملیات هوانوردی این شرکت است. به گزارش مهر، عدم تامین قطعه از سوی کمپانی «ایتیآر» در حالی است که هنوز زمان زیادی از تحویل این هواپیماها به ایران نگذشته است و هیچ تحریم جدیدی علیه کشورمان وضع نشده که کمپانی سازنده به استناد آن بخواهد از تحویل قطعات هواپیما به ایران امتناع کند و مشخص نیست اگر تحریم تازهای علیه کشورمان وضع شود، تامین قطعات این هواپیماها چه وضعیتی پیدا خواهد کرد. این درحالی است که فرهاد پرورش، مدیرعامل این شرکت در مراسم ورود این هواپیماهای برجامی به کشور گفته بود: «مقدار زیادی از قطعات مصرفی این ۴ فروند را با خود همین هواپیماها همراهمان آوردهایم و برای آنکه وزنشان بالا نرود، آنها را میان ۴ هواپیما تقسیم کردهایم». همچنین یکی از بندهای مندرج در قرارداد هما با کمپانی «ایتیآر»، تعهد این شرکت به تأمین قطعات است که با توجه به زمینگیر شدن ۱۰ روزه چهارمین فروند از این هواپیماها، شرکت سازنده به تعهدات خود عمل نکرده است. بنابراین هیچ تضمینی وجود ندارد که غربیها نسبت به انجام تعهدات خود درباره تحویل ۱۹۳ فروند هواپیمای باقی مانده هما (اعم از ایرباس، بوئینگ و ایتیآر) از جمله تحویل ۱۶ فروند ایتیآر (از مجموع ۲۰ ایتیآر خریداری شده) عمل کنند.