حسن روانشید: «روزگاری شهر اصفهان با 170 هزار نفر جمعیت، ۱۷ سالن سینما و 5 تالار برای تماشاخانه داشت، آن زمان استاندارد جهانی برای هر 80 هزار نفر یک سینما بود اما اصفهان امروز با بیش از 2 میلیون نفر جمعیت تنها 5 سینما دارد که با این حساب برای هر 400 هزار نفر فقط یک سینما دایر است!» تاریخ مستند سینما و تماشاخانه در شهر اصفهان به بیش از یکصد سال میرسد. نخستین سالن سینما که با احداث کارخانه تولید برق در خیابان سپه این شهر ساخته شد درست در فاصله 30 متری آن یعنی ضلع شمالی دروازه دولت و بعد از قدیمیترین پمپبنزین نوستالژی کشور که 2 سال پیش فدای ایجاد ورودی ایستگاه مترو شد، واقع شده بود. این سینما در سال 1330 براثر آتشسوزی تعطیل و پس از سالها مخروبه بودن به پاساژ مبدل شد. در سالهای بعد سالنهای نمایش متعددی ساخته شد از جمله سینماهای سعدی، ایران، مایاک، همایون، چهارباغ، مهتاب، مهر، حافظ، نقشجهان، ساحل، سپاهان، مولن روژ، شهرفرنگ و پارس که سینماهای مهر و پارس علاوه بر نمایش فیلم میتوانستند صحنه خود را به هنر تئاتر هم اختصاص دهند و 2 سالن نیز تحت عنوان تماشاخانههای اصفهان و فردوسی به کار نمایشی مشغول بودند. همچنین سعدی، ایران و مایاک شبهای بهار و تابستان را در سالنهای روباز به نمایش فیلم میگذراندند. افول این سالنهای نمایشی ظرف 40 سال گذشته بهجایی رسید که تماشاخانهها بهطور کلی حذف و سالنهای سینما نیز به 2 مرکز تقلیل یافت که ظرف سالهای 82 تا 88، 3 فقره از آنها مجددا راهاندازی شد! اما امروز این کلانشهر تاریخی تنها یک تئاتر قابلقبول دارد که در حاشیه شهر قرار گرفته و مرکز سنتی آن که محل حضور توریستهایی از کشورهای مختلف جهان است، فاقد تئاتر است. 2 تماشاخانه قدیمی و معروف اصفهان که یادآور هنرمندی افرادی چون مرحوم ناصر فرهمند و فردوسی بود، توسط شهرداری تخریب و به پارکینگ و خیابان تبدیلشده و تماشاخانه سوم که محل هنرنمایی مرحوم رضا ارحامصدر بوده است نیز سینما و چهارمین سالن نمایش شعبهای از بانک شده و تنها پنجمین آن تحت عنوان تالار اندیشه واقع در خیابان نظر دوران انزوا را سپری میکند! اما سینماهای سعدی به پارکینگ، مایاک و ایران به فضای سبز و تماشاخانه سپاهان نیز به پاساژ تبدیل شده است! شاید بتوان گفت کلانشهر اصفهان پس از پایتخت، بالاترین تعداد دانشگاه، مدارس عالی، دبیرستانها و هنرستانهای کشور را دارد و پذیرای بیشترین توریست از سراسر جهان است که نقصان مراکز نمایشی در آن میتواند نوعی خلأ در این موزه بزرگ جهانی باشد! شهرداری این شهر را میتوان یکی از مقصران و شاید تنها ارگانی دانست که ظرف سالهای گذشته، کوچکترین قدمی برای بازسازی و احداث سالنهای جدید که با استانداردهای «3D (جلوههای ویژه سینمایی)» هماهنگ شده باشد، برنداشته و حتی سینما همایون را نیز به حال خود رها کرده تا درست در قلب چهارباغ این شهر به زبالهدانی تبدیل شود! نبود اینگونه امکانات سرگرمکننده برای نوجوانان و جوانان و اهالی کلانشهر اصفهان که علاوه بر حضور فرزندان خود، میهماندار دانشجویان سراسر کشور در مدارس عالی و گردشگران جهان هستند، حاصلی جز آن نداشته که این قشر مشتاق را بهسوی پارکهای حاشیه رودخانه اکثرا خشک زایندهرود سوق دهد تا اوقات فراغت خود را به بطالت سپری و صرف کشیدن قلیان با تنباکوهای میوهای کنند.