گروه سیاسی: برخلاف آنچه تاکنون دولتی‌ها در توجیه قرارداد مشکوک با توتال مدعی شده‌اند، قطری‌ها نه تنها از این قرارداد و برداشت ایران از میدان گازی مشترک ناراحت نیستند، بلکه از قرارداد جدید شرکت توتال با ایران استقبال کرده‌اند.
این خبر را روز گذشته خبرگزاری رویترز منتشر کرد و نوشت: مقامات دولت قطر با استقبال از قرارداد جدید توتال با ایران گفته‌اند این قرارداد موجب توسعه ظرفیت تولید قطر از این میدان بزرگ گازی خواهد شد.
به گزارش «وطن‌امروز»، شرکت توتال بزرگ‌ترین شرکت طرف قرارداد قطر در برداشت از میدان بزرگ گازی مشترک با ایران است. حالا توتال در راس یک کنسرسیوم، قراردادی به ارزش نزدیک به 5 میلیارد دلار با ایران امضا کرده است. میدان مشترک گازی ایران و قطر (در ایران به نام آزادگان و در قطر به نام گنبد شمالی) بزرگ‌ترین میدان گازی دنیاست. ذخیره بخش ایرانی میدان 3/13 تریلیون مترمکعب گاز درجا و ۱۹ میلیارد بشکه میعانات گازی است در حالی که ظرفیت بخش قطری ۳۷ تریلیون مترمکعب گاز درجا و ۳۰ میلیارد بشکه میعانات گازی است. بزرگ‌ترین شرکت طرف قرارداد قطری‌ها برای برداشت از میدان بزرگ گازی مشترک با ایران، توتال است. حالا دولت روحانی در ایران نیز برای برداشت از این میدان گازی، با این شرکت فرانسوی قرارداد بسته است.
قرارداد اخیر دولت حسن روحانی با توتال در ایران اعتراضات زیادی به دنبال داشته است. در کنار ایرادات مشکوکی که به لحاظ فنی به این قرارداد وارد شده، بی‌اعتمادی به شرکت فرانسوی توتال نیز دغدغه منتقدان است. منتقدان این قرارداد که عمدتا از مدیران و کارشناسان ارشد حوزه نفت و گاز کشور هستند می‌گویند با توجه به سابقه غیرمسؤولانه توتال در رها کردن قراردادهای قانونی با ایران که منجر به سود نجومی رقبای ایران در میادین مشترک شده، بستن قرارداد مجدد با این شرکت فرانسوی غیرعاقلانه و مصداق بارز 2 بار گزیده شدن از یک سوراخ است. در مقابل اما دولتی‌ها به برداشت قطری‌ها از این میدان گازی اشاره می‌کنند و در توجیه قرارداد با توتال
می‌گویند این قرارداد باعث می‌شود عقب‌ماندگی ایران در برداشت از میدان گازی مشترک با قطر جبران شود. براساس آنچه دولتی‌ها می‌گویند قاعدتا اکنون طرف قطری باید از قرارداد ایران و توتال برای برداشت ایران از میدان مشترک گازی ابراز نگرانی کند اما واکنش قطری‌ها آنگونه که بیژن زنگنه و دوستانش انتظار داشتند، نبود. قطری‌ها از قرارداد ایران با توتال ابراز رضایت کرده‌اند و می‌گویند شرکت توتال با این قرارداد، باعث توسعه ظرفیت تولید قطر از این میدان گازی مشترک خواهد شد! یعنی همان چیزی که ایران به خاطر جلوگیری از آن با توتال قرارداد بسته بود. خبر خوشحالی قطری‌ها از قرارداد توتال با ایران را خبرگزاری رویترز منتشر کرد.
به گزارش تسنیم به نقل از رویترز، 2 منبع آگاه در دولت قطر گفتند، شرکت توتال عمدتا به لطف حضور در بخش ایرانی میدان گازی مشترک واقع در خلیج‌فارس، در آستانه در اختیار گرفتن نقشی مهم در توسعه ظرفیت تولید قطر از بزرگ‌ترین میدان گازی جهان قرار دارد. این قرارداد شرکت فرانسوی توتال را در جایگاهی بالاتر از رقبایی همچون اکسون و شل در رقابت بر سر منابع انرژی قطر قرار می‌دهد.
قطر روز سه‌شنبه اعلام کرد تولید گاز مایع خود را 30 درصد افزایش می‌دهد. حالا مقامات قطری اعلام کرده‌اند شانس توتال برای حضور در افزایش تولید گاز مایع بیشتر از 2 شرکت دیگر فعال در حوزه گاز این کشور است! پاتریک پویان، مدیر شرکت توتال در ماه جاری میلادی قراردادی را برای توسعه میدان گازی پارس‌جنوبی با ایران به امضا رساند و به نخستین شرکت بزرگ غربی فعال در حوزه انرژی تبدیل شد که بعد از لغو تحریم‌ها به ایران بازمی‌گردد. پویان در حالی که مشغول نهایی کردن جزئیات این قرارداد بود، مراقب بود قطر را نیز از دست ندهد. پویان در این باره گفت: «البته که من بدون گفتن به قطر، به همان میدان در ایران نخواهم رفت». وی افزود: «بلوک ایرانی، جایی که ما قرار است در آن تولید کنیم، در کنار مرز قطر قرار دارد. زمانی که من به دوحه سفر کرده بودم، این مساله را با مقامات قطری مطرح کردم و آنها به ما گفتند: مشکلی ندارد. ما شما را می‌شناسیم». پویان گفت توتال کاملا به موضوع محرمانگی اطلاعات همه کشورها احترام می‌گذارد اما ظاهرا استراتژی فرامرزی مدیر شرکت توتال دارد خیلی زود به ثمر می‌نشیند. یک منبع آگاه در بخش انرژی حاشیه خلیج‌فارس در این باره گفت: «به دلیل مسائل سیاسی به وجود آمده و همچنین قرارداد اخیر آنها در پارس‌جنوبی (ایران) من از توتال انتظار دارم در قوی‌ترین موقعیت برای پروژه جدید (قطر) قرار داشته باشد». شاید از یک نظر کار کردن با 2 کشوری که در یک میدان گازی مشترک با هم سهیم هستند، بدیهی به نظر برسد اما این کار برای توتال بدون ریسک نخواهد بود. توتال علاوه بر ایران و قطر در پروژه‌های بزرگی در کشورهای عربستان و امارات نیز حضور دارد و این نشان‌دهنده پیچیدگی سرمایه‌گذاری در کشورهای خاورمیانه است. حضور توتال در هر دو سوی میدان گازی مشترک بین ایران و قطر همچنین می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و صرفه‌جویی در قراردادهای خدماتی این شرکت و همچنین شناخت بهتر زمین‌شناسی میدان کمک کند، هرچند که پویان گفته هیچ مکانیزمی برای هماهنگ ساختن تولید گاز به صورت مشترک توسط این دو کشور وجود ندارد. بر اساس گزارش رویترز، توتال که قرار است اداره این میدان را از 14 جولای از شرکت مائرسک اویل تحویل بگیرد، قصد دارد 2 میلیارد دلار در توسعه این میدان طی 5 سال آینده سرمایه گذاری کند. بر اساس اعلام موسسه وود مکنزی، توسعه ظرفیت جدید تولید در این میدان طی 5 تا 7 سال آینده بین 14 تا 18 میلیارد دلار هزینه خواهد داشت. این موسسه همچنین گفته: «قطر همچنین ممکن است تمایل داشته باشد از طریق این قرارداد نشان دهد به رغم اختلافات دیپلماتیک با برخی کشورهای منطقه همچنان درهایش برای تجارت باز است».
محرمانه‌ها در اختیار توتال!
اگرچه مدیر توتال گفته است به اطلاعات محرمانه درباره میدان گازی پارس‌جنوبی احترام می‌گذارد ولی همانگونه که در گزارش رویترز نیز به آن اشاره شده، این اطلاعات محرمانه می‌تواند در استخدام استراتژی منطقه‌ای توتال قرار گیرد.
در ایران به خاطر این موضوع یعنی عدم تدوین قانونی ارائه اطلاعات محرمانه به توتال، انتقادهای زیادی به وزارت نفت و عوامل قرارداد با توتال مطرح شده است. منتقدان می‌گویند در حالی که قرار بود موضوع چگونگی ارائه اطلاعات محرمانه در قراردادهای نفتی در شورایعالی امنیت ملی مطرح و محدوده آن تصویب شود، وزارت نفت بدون تصویب این موضوع در شورایعالی امنیت ملی، قرارداد توتال را امضا کرده است!
براساس ماده 8 آخرین مصوبه دولت درباره IPC که 7 شهریور 95 به تصویب رسید و به موضوع سازوکار رعایت ملاحظات امنیتی و حفاظتی در همکاری با شرکتهای بین‌المللی و دسترسی آنها به اطلاعات محرمانه میادین نفتی کشور اختصاص داشت، قرار بود این سند به تصویب برسد اما وزارت نفت در تخلفی آشکار، منتظر تصویب این سند در شورایعالی امنیت ملی نماند و قبل از این کار، اولین قرارداد با استفاده از مدل جدید قراردادهای نفتی را با توتال به امضا رساند. به گزارش فارس، ماده 8 آخرین مصوبه دولت درباره IPC مبنی بر تصویب متن سند نمونه رازداری و محرمانگی در شورایعالی امنیت ملی با توجه به تاکید بند 8 پیوست نامه مقام معظم رهبری به رئیس‌جمهور درباره مدل جدید قراردادهای نفتی در تاریخ 13 تیرماه 95 مبنی بر اینکه باید سازوکارهای اعمال و رعایت ملاحظات امنیتی و حفاظتی در همکاری با شرکتهای بین‌المللی و دسترسی آنها به اطلاعات محرمانه میادین نفتی کشور در این قراردادها در شورایعالی امنیت ملی مورد رسیدگی و جمع‌بندی قرار گیرد، به تصویب هیات دولت رسیده بود.
زنگنه چهارشنبه باید به نمایندگان توضیح دهد
وزیر نفت باید روز چهارشنبه همین هفته به مجلس شورای اسلامی رفته و درباره قرارداد توتال به نمایندگان توضیح بدهد. هیأت‌رئیسه مجلس در جلسه عصر دیروز خود مصوب کرد وزیر نفت روز چهارشنبه این هفته برای ارائه توضیحاتی درباره قرارداد توتال به نمایندگان در صحن علنی حضور یابد. زنگنه در حالی چهارشنبه باید به نمایندگان مجلس شورای اسلامی توضیح بدهد که انتقادات بسیار زیادی درباره قرارداد توتال از سوی نمایندگان مطرح شده است. از انجام این قرارداد توسط مدیران نفت در زمان وقوع فساد کرسنت گرفته تا مساله عدم تحقق ملاحظات مقامات عالی نظام و نیز محتوای خطرناک این قرارداد، مورد انتقاد نمایندگان است. شدت انتقادات به گونه‌ای است که حتی برخی نمایندگان از طرح سه‌فوریتی برای توقف موقت قرارداد با توتال می‌گویند.
حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس شورای اسلامی در این‌باره با اشاره به طرح سه‌فوریتی «توقف موقت قرارداد توتال» که بتازگی در مجلس مطرح شده است، گفت: در حال حاضر مشغول جمع‌آوری امضای نمایندگان برای این طرح هستیم و هنوز امضاها تکمیل نشده است. وی افزود: جمع‌آوری امضا برای طرح سه‌فوریتی «توقف موقت قرارداد توتال» در جلسه علنی سه‌شنبه (امروز) مجلس نیز ادامه می‌‌یابد که آن را تقدیم هیات‌رئیسه پارلمان می‌کنیم. نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس انعقاد قرارداد ایران با شرکتهای توتال فرانسه و یک شرکت چینی را یک قرارداد یکطرفه و کاملا به نفع طرف‌های مقابل دانست و اظهار داشت: این قرارداد کاملا در فضایی غیرکارشناسانه تنظیم شده که باید بررسی‌های بیشتری روی آن صورت گیرد تا منافع مردم و کشور رعایت شود. حاجی‌دلیگانی خاطرنشان کرد: مجلس همواره نسبت به منافع ملی مردم حساسیت‌های ویژه‌‌ای دارد، ما اجازه نمی‌دهیم منافع کشور در قرارداد توتال زیر سوال رفته یا خدایی ناکرده مورد خدشه قرار گیرد؛ معتقدیم باید در این قرارداد تجدیدنظر شود.
ابراهیمی اصل: توتال برای افزایش منافعش در قطر با ایران قرارداد امضا کرد
اصغر ابراهیمی اصل می‌گوید: توتال برای افزایش منافعش در سمت قطر با ایران قرارداد امضا کرد. معاون سابق وزیر نفت با بیان اینکه «درباره قرارداد بلندمدت با توتال فرانسه 3 مطلب را می‌توان عنوان کرد»، گفت: اول اینکه توتال با مأموریت به ایران آمده، برای اینکه منافع خودشان را در سمت قطر که به‌صورت مشارکت در تولید هست حداکثر کنند و افزایش دهند. وی افزود: دوم اینکه کاری که می‌خواهد انجام شود در بخش اول کاملاً شرکتهای ایرانی می‌توانند انجام دهند؛ سوم اینکه کسانی قرارداد IPC را امضا کرده‌اند که قرارداد کرسنت را هم امضا کرده بودند.