دونالد ترامپ نگذاشت جوهر امضای بااکراهش پای بیانیه وزارت خارجه آمریکا مبنی بر پایبندی ایران به برجام خشک شود. منابع خبری در آمریکا میگویند او یک تیم جدید در کاخ سفید تشکیل داده است تا طی 90 روز آینده شرایط را برای اعلام عدم پایبندی ایران به برجام توسط دونالد ترامپ مهیا کند. در واقع ماموریت این تیم جدید این است که بدون در نظر گرفتن وضعیت و رفتار وزارت خارجه آمریکا، به دونالد ترامپ مستنداتی ارائه دهد تا او 90 روز دیگر (گزارش 3 ماهه دوم) اعلام کند ایران تعهدات خود در برجام را اجرا نکرده است. این خواسته ترامپ در واقع زمینهسازی برای خروج آمریکا از برجام است. خروج از برجام، مهمترین خواسته دونالد ترامپ از رکس تیلرسون، وزیر خارجهاش است. با این حال اما در حالی که ترامپ و تیلرسون روابط بسیار نزدیکی دارند اما وزیر خارجه دولت ترامپ نتوانسته مستنداتی برای این خواسته ترامپ فراهم کند. در نهایت براساس گزارش خبرگزاریهای آمریکایی، در جلسه هفته گذشته او و ترامپ، تیلرسون به مدت یک ساعت تلاش کرد ترامپ را متقاعد کند بیانیه تعهد ایران به برجام را تایید کند. این خلاف آن چیزی بود که ترامپ از تیلرسون خواسته بود. حالا ترامپ که در روزهای تبلیغات انتخاباتیاش وعده داده بود برجام را پاره خواهد کرد، از تیلرسون و وزارت خارجه آمریکا ناامید شده و به دنبال آن است تا با تشکیل یک تیم جدید در کاخ سفید، اینبار مقدمه خروج از برجام را خودش فراهم کند. البته به نظر میرسد این تمام اقدامی نیست که ترامپ برای خروج از برجام انجام میدهد چراکه او یک نقشه برای راضی کردن اروپاییها به خروج آمریکا از برجام نیز دارد. بر همین اساس گفته میشود او در نظر دارد ریچارد گرنل، یکی از دیپلماتهای کهنهکار آمریکایی را که یکی از طرفداران جدید دیپلماسی ترامپ است به عنوان سفیر آمریکا در برلین معرفی کند. گرنل پیش از این کاندیدای اصلی پست نماینده آمریکا در ناتو بوده است. در سابقه گرنل مواضع ترامپی زیادی وجود دارد. از جمله حمایت او از خروج آمریکا از پیمان آتلانتیک شمالی. اما مهمترین اظهارنظر گرنل که به ایران مرتبط است، مخالفتهای او با برجام است. او از طرفداران ایده ترامپ برای خروج از برجام است. حالا ترامپ قصد دارد گرنل را به عنوان نماینده خود به برلین بفرستد. در آمریکا خبرگزاریها میگویند گرنل در راستای پیگیری مذاکرات ضدبرجامی ترامپ با سران اروپا در اجلاس G20 به برلین خواهد رفت. ترامپ در حالی عزم خود را برای خروج از برجام جزم کرده که دنبال بهانهسازیهای جدید در راستای تقویت ایده خروج از برجام نیز هست. بیانیه کاخ سفید مبنی بر هشدار ترامپ به ایران برای آزادی مجرمان آمریکایی دستگیرشده در ایران نشان میدهد ترامپ بدون توجه به حقوق بینالملل به دنبال فشار مضاعف بر ایران است. بیانیهای که نه وزارت خارجه بلکه کاخ سفید آن را منتشر کرده است تا مشخص شود دولت ترامپ در همین اوایل کار، با شکاف میان رئیسجمهور و وزیر خارجه مواجه شده است. رکس تیلرسون دوست و یار قدیمی ترامپ نتوانسته خواستههای رئیسجمهور را درباره برجام محقق کند و حالا ترامپ خودش دست به کار شده است. فارین پالیسی اولین رسانهای بود که از تشکیل تیم نزدیکان ترامپ در کاخ سفید با ماموریت زمینهسازی برای اعلام عدم پایبندی ایران به برجام خبر داد. «فارینپالیسی» در خبری اختصاصی مدعی شد ترامپ بعد از دیداری پرمناقشه با تیلرسون در هفته جاری به گروهی از کارکنان مورد اعتماد خود در کاخ سفید دستور داد به بررسی زمینهها برای جلوگیری از تایید پایبندی ایران به برجام در گزارش 3 ماهه بعدی بپردازند. به گزارش فارس به نقل از فارینپالیسی، هدف ترامپ از این اقدام رسیدن به چیزی است که به نظر او وزارت خارجهاش در انجام آن ناکام مانده است: اعلام عدم پایبندی ایران به توافق هستهای. یک منبع نزدیک به کاخ سفید به فارینپالیسی گفت: «رئیسجمهور، کارکنان کاخ سفید را مأمور زمینهسازی برای حالت احتمالی عدم تایید [پایبندی ایران به برجام] در دوره بررسی ۹۰ روزه بعدی که اکتبر به پایان میرسد، کرد؛ وظیفهای که او قبلا به تیلرسون و وزارت دفاع محول کرده بود». این منبع گفت: «رئیسجمهور به کاخ سفید گفته میخواهد ۹۰ روز دیگر در موقعیتی باشد که عدم پایبندی [ایران به برجام] را اعلام کند و وظیفه آنها این است که او را به این نقطه هدف برسانند». فارینپالیسی میگوید با 3 منبع که برای مشارکت در فرآیند جدید به کاخ سفید دعوت شدهاند یا در جریان تصمیم ترامپ در اینباره قرار گرفتهاند، گفتوگو کرده است. دولت ترامپ در حال انجام یک بررسی با مشارکت چندین نهاد در دولت آمریکا درباره سیاستهای خود در قبال ایران است. نتایج این بررسی که احتمالا تا پایان تابستان جاری اعلام خواهد شد، ماندن یا خروج آمریکا از برجام را تایید خواهد کرد. همه این منابع، فرآیند جدید را به منزله به حاشیه راندن وزارت خارجه آمریکا توصیف کردهاند. ترامپ احساس میکند وزارت خارجه آمریکا با خودداری از ارائه گزینههای دیگر تصمیم خود برای تایید پایبندی ایران به برجام را پیش برده است. هر سه منبع گفتهاند ترامپ هنگام ارائه گزارش 3 ماهه اول از تیلرسون خواسته برای گزینه اعلام عدم پایبندی ایران زمینهچینی کند، وظیفهای که تیلرسون در انجام آن ناموفق بوده است. یک منبع مطلع از نشست هفته جاری میگوید: «ترامپ مصمم است ظرف این ۹۰ روز، توافق هستهای را مجدداً تایید نکند».
مأموریت گرنل!
ریچارد گرنل، دیپلمات کهنهکار آمریکایی و طرفدار سیاست خارجی ترامپ، سفیر آمریکا در برلین خواهد شد. به گزارش سیانان، رئیسجمهور آمریکا قصد دارد دیپلماتی کهنهکار و با سابقه همکاری با آلمان برای اعمال تحریم علیه ایران را به عنوان سفیر این کشور در برلین منصوب کند. «ریچارد گرنل» 50 ساله، دیپلمات کهنهکار و سخنگوی اسبق آمریکا در سازمان ملل متحد را میتوان به عنوان فردی با سوابق طولانی همکاری با همتایان آلمانی خود در موضوع تحریمهای ایران و اصلاح ساختار سازمان ملل متحد توصیف کرد. طبق این گزارش، توافق هستهای ایران که «گرنل» از آن به عنوان «توافقی ضعیف» یاد کرده، احتمالا یکی از محورهای دیپلماسی وی با آلمان را تشکیل خواهد داد. همچنین در شرایطی که انتظار میرود دولت ترامپ تحریمهای غیرهستهای علیه ایران را افزایش بدهد، انتظار میرود «گرنل»، موضوع افزایش مبادلات تجاری شرکتهای آلمانی با ایران را مشکلآفرین قلمداد کند. به گزارش تسنیم، این در حالی است که قبلا گزارش شده «دونالد ترامپ» در رایزنی با سران دهها کشور در نشست گروه 20 بر ضرورت عدم انجام تجارت با ایران تأکید کرده است. 2 منبع آگاه به «سیانان» گفتهاند «ترامپ» سمت سفیر آمریکا در آلمان را به «ریچارد گرنل» پیشنهاد کرده است. این دیپلمات باسابقه آمریکایی از جمله حامیان سیاست خارجی ترامپ در زمانی بود که بسیاری از سیاستمداران جمهوریخواه با کاندیدا شدن او در انتخابات ریاستجمهوری سال 2016 مخالف بودند.
بهانهجویی ترامپ بهخاطر مجرمان آمریکایی
بسته فشار ترامپ علیه ایران وارد فاز جدیدی شده است. رئیسجمهور آمریکا تهدید کرده است ایران در صورت عدم آزادی مجرمان آمریکایی دستگیر شده در ایران، با تبعات جدی و جدیدی مواجه خواهد شد. در بیانیهای که کاخ سفید بامداد شنبه منتشر کرده آمده است: «رئیسجمهور ترامپ و دولت او تلاشها برای بازگرداندن تمام آمریکاییهای بازداشتشده در خارج از کشور را مضاعف کردهاند. ایالات متحده گروگانگیرها و کشورهایی را که بدون دلیل عادلانه یا فرآیندهای قانونی کماکان اقدام به گروگانگیری و بازداشت شهروندان ما میکنند محکوم میکند». در این بیانیه آمده است: «در طول تقریبا 40 سال، ایران از بازداشت و گروگانگیری به عنوان یکی از ابزارهای سیاستگذاری کشور خود استفاده کرده است، روشی که امروز هم با محکومیت زیو وانگ به 10 سال زندان ادامه دارد». «زیو وانگ» شهروند دوتابعیتی چینی- آمریکایی است که به گفته سخنگوی قوهقضائیه ایران با نفوذ خاصی وارد ایران شده بود و توسط نیروهای وزارت اطلاعات شناسایی و دستگیر شد. بر اساس گزارشات به دست آمده، وانگ یک مجموعه بزرگ از اطلاعات و اسناد مربوط به ایران را در اختیار داشت. سخنگوی قوهقضائیه گفت این فرد در دادگاه بدوی به 10 سال زندان محکوم شده اما این حکم قابل اعتراض است. بیانیه کاخ سفید به علاوه بدون ارائه هیچگونه شواهد مستدل مدعی شده ایران مسؤول بازداشت «رابرت لوینسون» عامل سیا است که چند سال است ناپدید شده. درباره لوینسون نیز ایران بارها اعلام کرده است هیچ نشانهای مبنی بر اینکه او در ایران باشد پیدا نکرده است. با این حال اما در ادامه بیانیه کاخ سفید آمده است: «مسؤولیت مراقبت و سلامت تمام شهروندان آمریکایی در ایران به عهده این کشور است. رئیسجمهور ترامپ از ایران میخواهد رابرت لوینسون را که بیش از 10 سال است در ایران بازداشت شده بازگرداند و همچنین از ایران میخواهد سیامک و باقر نمازی را که در دوران اوباما دستگیر شدند همراه تمام دیگر شهروندان آمریکایی که ناعادلانه دستگیر شدهاند آزاد کند». در پایان این بیانیه آمده است: «رئیسجمهور ترامپ آماده تحمیل تبعات جدید و جدی علیه ایران است، مگر آنکه تمام شهروندانی که ناعادلانه زندانی شدهاند آزاد شده و بازگردانده شوند».
رویترز: ایران موضوع تحریمهای آمریکا را به کمیسیون حل اختلاف ارجاع نداد
با وجود اظهارات حسن روحانی و جواد ظریف درباره نقض برجام توسط آمریکاییها اما دولت ایران این نقض ها را به کمیسیون حل اختلاف ارجاع نداده است! منابع آگاه به خبرگزاری رویترز گفتهاند ایران از فرصت هشتمین نشست کمیسیون مشترک برجام برای ارجاع تحریمهای آمریکا به کمیسیون حل اختلاف استفاده نکرد. به گزارش تسنیم، 2 منبع آگاه گفتهاند بهرغم تحریمهای جدید دولت آمریکا، ایران برای دومین بار از ماه ژانویه تصمیم گرفت از مکانیسم حل اختلاف مربوط به نقض توافق هستهای استفاده نکند. خبرگزاری «رویترز» بهنقل از 2 منبع آگاه گزارش داد ایران از فرصت هشتمین نشست کمیسیون مشترک «برجام» که روز جمعه در شهر «وین»، پایتخت اتریش برگزار شد برای ارجاع مساله مربوط به اقدام دولت آمریکا در اعمال تحریمهای ضدایرانی استفاده نکرد. ایران طبق مفاد توافق هستهای با گروه موسوم به 1+5 میتواند از جلسات کمیسیون مشترک برجام که هر 3 ماه در وین برگزار میشود برای آغاز رسمی مکانیسم حلوفصل اختلافات استفاده کند. در متن برجام آمده است: «چنانچه ایران معتقد باشد هر یک یا همه گروه 1+5 تعهدات خود را رعایت نکردهاند میتواند موضوع را بهمنظور حلوفصل به کمیسیون مشترک ارجاع دهد». یک منبع آگاه در گفتوگو با رویترز عنوان کرد «ایرانیها شکایتهای زیادی مطرح کردند و روسها هم از آنها حمایت کردند، اما آنها با به هم زدن توافق، بازی مورد دلخواه واشنگتن را بازی نخواهند کرد». رویترز همچنین بهنقل از 2 منبع آگاه گزارش داد ایران از فرصت نشست روز جمعه که نمایندگان آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا، آلمان و اتحادیه اروپایی در آن حضور داشتند برای آغاز فرآیند حل اختلاف استفاده نکرد. مطابق این گزارش، در نشست ماه ژانویه کمیسیون مشترک برجام هم ایران در تصمیمی مشابه تصمیم گرفت مکانیسم حلوفصل اختلافات را آغاز نکند. عباس عراقچی، معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه نیز در پایان هشتمین نشست کمیسیون مشترک برجام در وین در جمع خبرنگاران گفت: ما در اینکه آمریکا بدعهدیها و پیمانشکنیهایی داشته راضی نشدیم و پایان جلسه اعلام کردیم ما قانع نیستیم از اینکه آمریکا وظایف خودش را درست انجام داده و آمریکا باید به خاطر بدعهدیهایی که داشته، مسؤول شناخته شود و جمعبندی جلسه را به تهران منتقل خواهیم کرد. عراقچی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران حق خود را برای هر واکنشی نسبت به این بدعهدیها محفوظ میدارد. ما گزینههای مختلفی را در دسترس داریم، برخی از گزینهها در خود برجام پیشبینی شده و برخی گزینهها هم در دستوراتی است که در مصوبه مجلس و شورایعالی امنیت ملی و مقام معظم رهبری وجود دارد. همه اینها ملاکهای ما خواهد بود. وی تصریح کرد: ما با توجه به منافع کشور و حقوق خودمان تصمیم خواهیم گرفت و نسبت به این بدعهدیها واکنش لازم را به شکل مناسب و در زمان مناسب نشان خواهیم داد.